Pustelnia Świętej Katarzyny (nad jeziorem Maggiore)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pustelnia Świętej Katarzyny (nad jeziorem Maggiore)
Eremo di Santa Caterina del Sasso
Ilustracja
Kompleks klasztorny Santa Caterina del Sasso, położony na skalistym wybrzeżu jeziora Maggiore
Państwo

Włochy

Miejscowość

Leggiuno

Kościół

rzymskokatolicki

Prowincja

Varese

Styl

Architektura romańska

Położenie na mapie Lombardii
Mapa konturowa Lombardii, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pustelnia Świętej Katarzyny (nad jeziorem Maggiore)”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pustelnia Świętej Katarzyny (nad jeziorem Maggiore)”
Ziemia45°52′37″N 8°35′50″E/45,876944 8,597222
Strona internetowa

Pustelnia Świętej Katarzyny (wł. Eremo di Santa Caterina del Sasso, pełna nazwa Eremo di Santa Caterina del Sasso Ballaro, inne tłumaczenia nazw na język polski: Pustelnia Świętej Katarzyny na Skale, Pustelnia Świętej Katarzyny na Spadających Skałach)[a][b] – klasztorny kompleks budowli, o różnej naturze i przeznaczeniu w momencie powstawania, wielokrotnie przebudowywany, położony w gminie Leggiuno, w prowincji Varese, w regionie Lombardii we Włoszech. Znajduje się u podnóża skalistego klifu na wschodnim brzegu Jeziora Maggiore.

Wydarzenia historyczne[edytuj | edytuj kod]

Początki budowy kompleksu zabudowań sięgają 1170 roku. Wówczas, podczas podróży na Jeziorze Maggiore, gwałtowna burza zaskoczyła Alberto Besozziego z Arolo(inne języki), pochodzącego z bogatej mediolańskiej rodziny, ale chciwego lichwiarza i nieuczciwego handlarza. Przekonany, że jest skazany na zagładę, ogarnięty wielkim strachem, wezwał pomoc Bożą i obiecał zmienić swoje życie. W szczególności zwrócił się do Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej (kult świętej był żywy na tych terenach dzięki wpływom powracających z wypraw krzyżowych). Gdy szczęśliwie ocalał i wylądował w małej zatoce w pobliżu Leggiuno ślubował Świętej Katarzynie Aleksandryjskiej, że resztę życia spędzi jako pustelnik i pozostanie w modlitwie i samotności w grocie na tym odcinku wybrzeża – założył Pustelnię i zbudował kaplicę gdzie modlił się do świętej. Po jego śmierci, w 1205 roku, został pochowany na miejscu i został uznany za błogosławionego przez okolicznych mieszkańców, kult ten nigdy nie został oficjalnie zatwierdzony. Jego szczątki spoczywają wewnątrz kościoła[1][2][3]. Około 1250 roku na miejsce przybyli dominikanie aby pomóc coraz liczniejszym pielgrzymom odwiedzającym grób Alberta.

Kolejne szczęśliwe zdarzenie, za wstawiennictwem błogosławionych, uwolnienie okolic od stad wilków, spowodowało, że szlachta z Ispry, jako wotum, wybudowała kaplicę Santa Maria Nova[1]. W 1310 roku mieszkańcy Intry(inne języki) zbudowali kościół św. Mikołaja (wł. San Nicolao)[1][4]. W 1379 roku dominikanie zostali zastąpieni przez pustelników z Sant’Agostino, po czym przybyli zakonnicy Sant'Ambrogio ad Nemus z Mediolanu(inne języki)[1]. Około połowy XIV wieku trzy budynki połączono w jedno Sanktuarium, do którego dodano niewielki krużganek. Około roku 1640 miało miejsce niezwykłe wydarzenie, które zwiększyło sławę miejsca. Kilka głazów spadło ze ściany skalnej, przebijając sklepienie kaplicy Besozzi, zatrzymując się jednak w niewielkiej odległości od grobowca[1][3][5]. Mimo to papież Urban VIII w 1643 roku wydał bullę, na mocy której klasztor został zamknięty, lecz od 1670 roku, dzięki karmelitom z Mantui, doszło do odrodzenia, a w 1770 roku Habsburgowie nakazali likwidację tego zakonu, ze względu na niewielką liczbę zakonników[1][2].

Kolejno, kompleks klasztorny został sprzedany parafii Leggiuno. W 1914 roku kompleks został uznany we Włoszech za zabytek narodowy. W 1970 roku kompleks został zakupiony przez prowincję Varese, która go odrestaurowała[2]. Cudowne głazy usunięto w 1983 roku[1].

Od 1986 do 1996 roku kompleks klasztorny był zarządzany przez dominikanów, do 2018 roku przez oblatów benedyktynów, od wiosny 2019 roku kierownictwo religijne kompleksu klasztornego powierzono Bractwu Franciszkańskiemu z Betanii[6][7].

  • Pustelnia Świętej Katarzyny, kościół i dzwonnica
    Pustelnia Świętej Katarzyny, kościół i dzwonnica
  • Grota – miejsce pobytu Alberta Besozziego, założyciela Pustelni
    Grota – miejsce pobytu Alberta Besozziego, założyciela Pustelni
  • Dawna fotografia przedstawiająca głazy „cudownie zawieszone” w sklepieniu, obecnie usunięte
    Dawna fotografia przedstawiająca głazy „cudownie zawieszone” w sklepieniu, obecnie usunięte
  • Sala kapitularza w klasztorze południowym
    Sala kapitularza w klasztorze południowym

Kompleks klasztorny[edytuj | edytuj kod]

Pustelnia Świętej Katarzyny, budynki: od lewej nieregularna bryła kościoła, dzwonnica, conventino, klasztor południowy

Kompleks klasztorny obejmuje różne budynki:

  • Klasztor południowy, dwukondygnacyjny budynek, zbudowany między końcem XIII a początkiem XIV wieku, ale poddawany renowacjom aż do XVII wieku. W wewnętrznym kapitularzu zachowały się freski z różnych okresów, w tym z XIV i XV wieku, a w refektarzu freski XVII-wieczne[8][4].
  • Conventino lub „klasztor” z przełomu XIII i XIV w., budynek pośredni pomiędzy klasztorem południowym a kościołem, mieścił kuchnię, refektarz, a na piętrze cele, część pomieszczeń i sień; ma portyk, w którym znajdują się fragmenty fresków Tańca Śmierci z XVII w.[9]
  • Kościół z kaplicami z różnych okresów.

Kościół[edytuj | edytuj kod]

Obecny kościół, zbudowany pod koniec XVI w.[4][10], składa się z pięciu poprzednich, pierwotnie odrębnych, pomieszczeń, w tym czterech kaplic, z których trzy znajdują się odpowiednio w miejscu kościołów San Nicolao, Santa Caterina i Santa Maria Nova[11], natomiast szczególnie interesująca jest piąta kaplica która stanowi najstarszą część Pustelni Świętej Katarzyny (datowaną na 1195), do której w 1535 roku sprowadzono relikwie błogosławionego Alberta Besozziego[12]. Relikwie są przechowywane w urnie, ukrytej w poduszce, zaś w szklanej gablocie znajduje się drewniana figura przedstawiająca szkielet błogosławionego[9].

Na ołtarzu głównym (wł. altare maggiore) znajduje się obraz z 1612 roku przedstawiający św. Katarzynę Aleksandryjską pomiędzy św. Mikołajem a pustelnikiem Albertem Besozzim[13]. Obraz w ołtarzu oraz freski na sklepieniu ołtarza głównego są dziełem Giovanniego Battisty De Advocatis[14]. W kaplicy poświęconej św. Katarzynie znajduje się drewniana figura świętej datowana na XVII w.[15]

Dzwonnica[edytuj | edytuj kod]

Romańska dzwonnica z XIV wieku pierwotnie zbudowana jako dzwonnica kościoła Św. Mikołaja, z którym była bezpośrednio połączona drzwiami, które w późniejszym czasie zamurowano[16].

  • Wnętrze kościoła w kompleksie Pustelni Świętej Katarzyny
    Wnętrze kościoła w kompleksie Pustelni Świętej Katarzyny
  • Ołtarz główny w kościele w kompleksie Pustelni Świętej Katarzyny
    Ołtarz główny w kościele w kompleksie Pustelni Świętej Katarzyny
  • Ołtarz i figura św. Katarzyny w kościele w kompleksie Pustelni Świętej Katarzyny
    Ołtarz i figura św. Katarzyny w kościele w kompleksie Pustelni Świętej Katarzyny
  • Symboliczna figura (wykonana z drewna) błogosławionego Alberto Besozziego
    Symboliczna figura (wykonana z drewna) błogosławionego Alberto Besozziego

Dostęp[edytuj | edytuj kod]

Do pustelni można dojść pieszo po schodach lub dopłynąć statkiem lub łódką od strony jeziora Maggiore, ze Stresy[9].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Sasso w jęz. włoskim jest określeniem wieloznacznym, w sformułowaniu del Sasso przyjmuje znaczenie roccia, tj. w jęz. polskim skała.
  2. ↑ Etymologia włoskiego del Sasso Ballaro: jedna związana jest z wydarzeniem z początku XVII wieku, kiedy pięć dużych „tańczących” (wł. ballerini) głazów oderwało się od skalistego grzbietu gór, spadając na kompleks klasztorny, przebijając sklepienie kaplicy, w której pierwotnie znajdował się grób Alberta Besozziego, ale pozostały osadzone w sklepieniu kościoła przez dwa stulecia; wg tradycji uznano to wówczas za cud i kaplicę określono jako „kaplicę z kamieni” (wł. cappella dei sassi) lub inna interpretacja terminu Ballaro wskazuje, że do nazwy spadającej skały Sasso dodano określenie Ballaro pochodzące od nazwy pobliskiej wioski Ballarate, w pobliżu Arolo, w późniejszym okresie włączonej do m. Leggiuno.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g Daniele Bolognini: Beato Alberto Besozzi Eremita. 2010-08-16. [dostęp 2024-01-07]. (wł.).
  2. ↑ a b c Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 9–12.
  3. ↑ a b Eremo di Santa Caterina del Sasso Ballaro. Associazione Storico-Culturale Lezedunum Leggiuno. [dostęp 2024-01-12]. (wł.).
  4. ↑ a b c Eremo di S. Caterina del Sasso, Leggiuno. [dostęp 2024-01-11]. (wł.).
  5. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 49.
  6. ↑ Eremo di Santa Caterina del Sasso, la “battaglia” legale non è ancora finita. VareseNews. [dostęp 2024-01-12]. (wł.).
  7. ↑ Santa Caterina, arrivano i francescani di Betania. VareseNews. [dostęp 2024-01-12]. (wł.).
  8. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 21–23.
  9. ↑ a b c Elisa Polini: Eremo di Santa Caterina del Sasso: curiosità e informazioni per la visita. [dostęp 2024-01-13]. (wł.).
  10. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 33.
  11. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 28–29.
  12. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 42, 45–46, 49.
  13. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 37.
  14. ↑ PITTORI: GIOVANNI BATTISTA DE ADVOCATIS. [dostęp 2024-01-15]. (wł.).
  15. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 48.
  16. ↑ Roberto Comolli: L’Eremo di S.Caterina sul lago Maggiore. Nicolini Editore, 1997, s. 33.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • P. (cur.) Macchione: Santa Caterina del Sasso. La più affascinante storia del Lago Maggiore. Macchione Editore, 2022. ISBN 978-88-6570-729-6. (wł.).

Strony internetowe[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pustelnia_Świętej_Katarzyny_(nad_jeziorem_Maggiore)&oldid=73387915”