Pysznica
50°34′19″N 22°07′36″E/50,571944 22,126667
| wieś | |
 Kościół w Pysznicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
155 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
4759[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
37-403[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RST |
| SIMC |
0804490[4] |
Położenie na mapie gminy Pysznica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego  | |
| 50°34′19″N 22°07′36″E/50,571944 22,126667[1]
| |
| Strona internetowa | |
Pysznica – wieś w południowo-wschodniej Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Pysznica[5][4]. Leży nad strugą Pyszenką w pobliżu jej ujścia do Sanu z prawego brzegu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona w XVI wieku przez króla Zygmunta Augusta. Legenda mówi, iż król polujący na terenie Puszczy Solskiej (obejmującej niegdyś tereny obecnej Pysznicy) spragniony zatrzymał się nad niewielkim strumykiem. Woda, której się napił, była "pyszna". Król rozkazał założenie w tym miejscu osady. Przyjęła ona nazwę Pysznica od "pysznej" wody a strumyk nazwano Pyszenka. Początek osadnictwa miał miejsce w pobliżu Pyszenki, gdzie obecnie znajduje się ul. Ziarny. W czasie I rozbioru wieś weszła w skład Austrii. Osada pełniła funkcje rolnicze.
W 1944 roku w miejscowości Pysznica kwaterował sztab 78 Korpusu Piechoty Armii Czerwonej a dywizje wchodzące w jego skład (31 Dywizja Piechoty, 214 Dywizja Piechoty i 373 Dywizja Piechoty) zajęły pozycje na zachód i północ od Pysznicy[6].
Obecnie ok. 60% gminy stanowią lasy państwowe, gminne i serwitutowe. Struktura zatrudnienia uległa ogromnej zmianie. Coraz powszechniejszy widok stanowią ugory. Nieopłacalność produkcji rolnej związana jest ze zbyt dużym rozdrobnieniem gospodarstw. W rolnictwie pracuje już niewielki odsetek mieszkańców, natomiast większość pracuje w usługach i przemyśle w Stalowej Woli. Ostatnimi laty obserwuje się proces reurbanizacji Stalowej Woli. Ludzie przeprowadzają się na tereny sąsiadujących wsi w tym także i Pysznicy. Efektem tego procesu jest rozrost istniejących osiedli zabudowań jednorodzinnych, jak i powstawanie nowych.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.
Miejscowość jest siedzibą gminy Pysznica oraz rzymskokatolickiej parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Jana Chrzciciela. Stanowi również główny ośrodek usługowy gminy.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0804508 | Kaczyłów | część wsi |
| 0804589 | Malce | przysiółek |
| 0804514 | Olszowiec | część wsi |
| 0804595 | Piskorowy Staw | przysiółek |
| 0804520 | Podborek | część wsi |
| 0804537 | Podkościele | część wsi |
| 0804603 | Podlesie | przysiółek |
| 0804543 | Podorenda | część wsi |
| 0804550 | Rędziny | część wsi |
| 0804566 | Sołtysy | część wsi |
| 0804610 | Sudoły | przysiółek |
| 0804626 | Targowisko | przysiółek |
| 0804572 | Ziarny | część wsi |
Główne instytucje[edytuj | edytuj kod]
- Urząd Gminy Pysznica
- Poczta Polska Pysznica
- Biblioteka
- Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli
- Dom Kultury
- Ośrodek Pomocy Społecznej
- Ośrodek zdrowia
- Ochotnicza Straż Pożarna
- Posterunek Policji
Oświata[edytuj | edytuj kod]
Na terenie wsi działalność dydaktyczną prowadzą:
Szkoła podstawowa[edytuj | edytuj kod]
Przedszkole[edytuj | edytuj kod]
- Przedszkole
Sport i rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Lista klubów sportowych działających na terenie wsi Pysznica:
- Ludowy Zespół Sportowy "Olimpia" Pysznica
- Gminna Akademia Piłkarska Talent w Pysznicy
Obiekty sportowe[edytuj | edytuj kod]
| Pysznica |
|---|
|
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 113554
- ↑ Raport o stanie Gminy Pysznica za 2021 rok. s. 6
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1053 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ https://pamyat-naroda.ru/documents/view/?id=101102480&static_hash=adb0ea3418a7651d0ffd671bb71c199bv2
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Pysznica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 330.
- Akta metrykalne 1890-1905. lubgensftp.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-31)].
- Gwara ludowa we wsi Pysznica (1894) w bibliotece Polona
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- https://pysznica.pl/ oficjalna strona Gminy Pysznica
- https://archiwum.pysznica.pl/aktualnosci/ archiwalna strona Gminy Pysznica
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Integralne części wsi |
|
