Przejdź do zawartości

Rachela Korn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rachela Korn
‏רחל קאָרן‎
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 stycznia 1898
Podliski

Data i miejsce śmierci

9 września 1982
Montreal

Język

jidysz, polski

Dziedzina sztuki

poezja

Nagrody

Nagroda Louisa Lameda
Nagroda H. Lejwika
Nagroda Icyka Mangera
Nagroda J.I. Segala

Rachela Häring Korn (jid. ‏רחל קאָרן‎ Rochl Korn; ur. 15 stycznia 1898 w Podliskach, zm. 9 września 1982 w Montrealu) – żydowska poetka i nowelistka pisząca w jidysz i po polsku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Galicji Wschodniej jako najstarsze z trojga dzieci w rodzinie żydowskich rolników Chany i Wolfa Häringów. Rodzina zajmowała się prowadzeniem gospodarstwa rolnego od kilku pokoleń. Po śmierci ojca w 1908 matka dalej samodzielnie prowadziła gospodarstwo[1].

Jako młoda dziewczyna zaczęła pisać wiersze po polsku – w języku, w którym wyrosła i kształciła się[2].

Po wybuchu I wojny światowej wyjechała wraz z rodziną do Wiednia, gdzie nauczyła się niemieckiego[3]. Po jej zakończeniu przeniosła się do Przemyśla, gdzie mieszkała od 1918 do 1941[1]. Wyszła za mąż za Hersza Korna, z którym miała córkę Irenę[3].

Planowany przez rodzinę wyjazd do Stanów Zjednoczonych nie doszedł do skutku w związku z najazdem ZSRR na Polskę. W czerwcu 1941, gdy do Przemyśla wkroczyły wojska III Rzeszy, przebywała z wizytą u córki we Lwowie. Uciekła wraz z córką w głąb Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Poprzez obóz przejściowy w Taszkencie dotarła do Moskwy. Jej mąż, bracia i matka, którzy pozostali w Przemyślu, nie przeżyli wojny. W Moskwie została ciepło przyjęta przez przedstawicieli żydowskiej kultury i wspierana przez Solomona Michoelsa, Pereca Markisza i Dawida Bergelsona. Po zakończeniu II wojny światowej powróciła do Polski. Mieszkała i tworzyła w Łodzi, gdzie została wybrana na szefa żydowskiego stowarzyszenia pisarzy. W 1948 jako przedstawicielka stowarzyszenia wyjechała na kongres PEN Clubu w Sztokholmie, z którego nie wróciła do Polski i wyemigrowała do Kanady, gdzie mieszkała do swojej śmierci[1][4][3].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze prace publikowała po polsku w syjonistycznej gazecie codziennej „Nowy Dziennik” i socjalistycznym „Głosie Przemyskim”. Za namową męża, w czasie I wojny światowej nauczyła się jidysz. Pierwszy wiersz w tym języku opublikowała w „Lemberger Togblat”. Od tamtej pory pisała już wyłącznie w jidysz[3][4].

Wydała dziewięć tomików wierszy i dwa zbiory nowel.

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[7]

[edytuj | edytuj kod]
  • 1928: Dorf – poezja
  • 1935: Erd – proza
  • 1937: Rojter mon – poezja
  • 1941: Sznit – poezja
  • 1948: Hejm un hejmlozikejt – poezja
  • 1949: Baszertkejt – poezja
  • 1958: Najn dercejlungen – proza
  • 1962: Fun jener zajt lid – poezja
  • 1966: Szirim w’adome – poezja, z tłumaczeniem na język hebrajski Shimshona Melzera
  • 1968: Di gnod fun wort – poezja
  • 1972: Ojf der szarf fun a rege – poezja
  • 1977: Farbitene wor – poezja
  • 1982: Generations – wiersze wybrane pod redakcją Seymoura Mayne’a
  • 1986: Paper Roses – poezja, z równoległym tłumaczeniem na język angielski

Tłumaczenia na język polski

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Seymour Levitan: Rokhl Häring Korn. Jewish Women Archive. [dostęp 2019-11-03]. (ang.).
  2. Małgorzata Naimska: Korn, Rachela. [w:] Polski Słownik Judaistyczny [on-line]. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2022-02-21].
  3. a b c d e RACHEL KORN – BIOGRAPHY. rachelkorn.com. [dostęp 2019-11-03]. (ang.).
  4. a b KORN, RACHEL HÄRING. Jewish Virtual Library. [dostęp 2019-11-03]. (ang.).
  5. Louis Lamed Awards for Yiddish and Hebrew Literary Works Presented to Five Winners. Jewish Telegraphic Agency, 1950-12-12. [dostęp 2019-11-03]. (ang.).
  6. RACHEL KORN – READING AWARDS / PRIZES. rachelkorn.com. [dostęp 2019-11-06]. (ang.).
  7. RACHEL KORN BIBLIOGRAPHY. rachelkorn.com. [dostęp 2019-11-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • Khayim Leyb Fuks: Rokhl (Rachel) Korn. W: Yiddish Leksikon. Tłum. Joshua Fogel. 2019-03-11. [dostęp 2019-11-21]. (ang.).