Joanna Degler
 Joanna Degler (2023) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data urodzenia |
1972 |
| Doktor habilitowana nauk humanistycznych | |
| Specjalność: literaturoznawstwo | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
Joanna Degler (Lisek)[1][2][3] (ur. 1972)[1] – polska literaturoznawczyni i tłumaczka z języka jidysz, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego specjalizująca się w poezji żydowskiej i działalności kobiet w kręgu kultury jidysz, od 2023 roku kierowniczka działu literackiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończyła studia magisterskie w dziedzinie filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim[4]. W trakcie studiów doktoranckich rozpoczęła naukę jidysz u Ewy Geller w Żydowskim Instytucie Historycznym[5]. Doktoryzowała się w 2003 roku na macierzystej uczelni na podstawie pracy Jung Wilne – żydowska grupa artystyczna, zaś w 2019 roku uzyskała tam habilitację dzięki pracy Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.)[2]. Dwukrotnie uzyskała stypendium YIVO[3], została również wyróżniona Nagrodą Jana Karskiego i Poli Nireńskiej[6]. Zapoczątkowała i przygotowała program studiów judaistycznych na Uniwersytecie Wrocławskim[3].
Do jej obszaru zainteresowań należą przede wszystkim poezja żydowska[3][7] i działalność kobiet w kręgu kultury jidysz[3][7][8]; jej praca popularyzuje wiedzę o kulturze jidysz[5][8]. Jest redaktorką[3][7] zaplanowanej na 28 tomów[3] serii Kanon literatury wspomnieniowej Żydów polskich[3][7][9], która przybliża polskojęzycznym odbiorcom kluczowe dzieła żydowskiej literatury wspomnieniowej[5][9]. Jej teksty pojawiły się na łamach „Studia Judaica”, „Pamiętnika Literackiego”, „Kultury Ludowej”, „Midrasza”, „Słowa Żydowskiego”, „Cwiszn” i „Zadry”[3]. Jest autorką hasła o Maurycym Szymlu w Polskim Słowniki Biograficznym[3]. Współpracowała przy przygotowaniu wystaw Teatr Żydowski na Dolnym Śląsku (2008) pokazywanej we Wrocławiu oraz Babiniec – kobiety w kulturze jidysz, którą wystawiono we Wrocławiu, Krakowie, Oslo i Trondheim[3].
Tłumaczy literaturę jidysz na język polski. Przełożyła utwory takich pisarzy, jak Chaim Grade, Abraham Suckewer, Mosze Broderson, Pua Rakowska, Kadia Mołodowska, Chana Lewin, Jenta Serdacka[3][7] czy Rikuda Potasz[3], przetłumaczyła również almanach grupy artystyczno-literackiej Jung Idysz (2019). We współpracy z Magdaleną Rutą, Markiem Tuszewickim, Natalią Krynicką oraz Inką Stempin przełożyła trylogię Drzewo życia autorstwa Chavy Rosenfarb[10]. Wraz z Karoliną Szymaniak i Bellą Szwarcman-Czarnotą opracowała antologię Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz (2018)[3][5], która trafiła do szerokiego odbiorcy[5].
W 2019 roku została prezeską Polskiego Towarzystwa Studiów Jidyszystycznych[10].
Publikacje książkowe[edytuj | edytuj kod]
prace własne[edytuj | edytuj kod]
- Jung Wilne – żydowska grupa artystyczna, 2005
- Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.), 2018[3]
redakcja[edytuj | edytuj kod]
- Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz, 2010
- Mykwa – rytuał i historia, 2014[10]
- Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz, 2018 (wybór, opracowanie i tłumaczenie wraz z Karoliną Szymaniak i Bellą Szwarcman-Czarnotą)[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b NUKAT|n 2006131956 [online], viaf.org [dostęp 2023-09-29].
- ↑ a b Dr hab. Joanna Degler, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-09-29].[martwy link]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Joanna Degler (Lisek) [online], Katedra Judaistyki [dostęp 2023-09-29] (pol.).
- ↑ Joanna Lisek [online], radon.nauka.gov.pl [dostęp 2023-09-30].
- ↑ a b c d e Emma Garman, Trailblazer: Joanna Lisek [online], Yiddish Book Center [dostęp 2023-09-30] (ang.).
- ↑ Nagrody im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej za rok 2019 i 2020 ogłoszone [online], Żydowski Instytut Historyczny [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ a b c d e Joanna Degler [online], In geveb [dostęp 2023-09-30] (ang.).
- ↑ a b Joanna Podolska, Joanna Degler udowadnia, że kobiety żydowskie odgrywały ogromną rolę w kulturze jidysz, ale też w kulturze w ogóle [online], Wysokie obcasy, 20 sierpnia 2022 [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ a b O projekcie [online], Kanon literatury wspomnieniowej Żydów polskich [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ a b c PTSJ DZIŚ [online], Polish Association for Yiddish Studies, 20 marca 2020 [dostęp 2023-09-30] (pol.).