Rafał Taubenschlag

Rafał Taubenschlag (ur. 6 maja 1881 w Przemyślu, zm. 25 czerwca 1958 w Warszawie) – polski historyk prawa, nauczyciel akademicki, specjalista w dziedzinie prawa rzymskiego i papirologii.

Życiorys

Urodził się w Przemyślu w rodzinie żydowskiej, jako syn rządcy browaru Sanguszków – Bernarda Barucha Taubenschlaga i Cecylii Cyrli z domu Goldhart. Tam w 1899 zdał maturę w C.K. Gimnazjum. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1904 uzyskał stopień doktora, a w 1913 doktora habilitowanego. W 1919 został profesorem nadzwyczajnym UJ, a 2 lata później profesorem zwyczajnym. W 1927 został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1929 dziekanem Wydziału Prawa UJ.

W czasie II wojny światowej przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie był współtwórcą Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce. W 1946 założył w Nowym Jorku czasopismo naukowe The Journal of Juristic Papyrology (papirologia prawnicza), które jest wydawane do dziś w Warszawie. W 1947 wrócił do Polski, gdzie objął kierownictwo Katedry Prawa Antycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz utworzonej wspólnie z prof. Jerzym Manteuffelem Katedry Papirologii na Wydziale Historycznym UW.

W 1958 w wyniku postępującej jaskry zaczął gwałtownie tracić wzrok. W tym samym roku zmarł i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Uczniowie

Był założycielem i dyrektorem Instytutu Papirologii UW. Rezultaty jego badań zostały uznane przez świat za niezwykle cenne i doniosłe. Założony przez niego Instytut Papirologii Uniwersytetu Warszawskiego jest światowym ośrodkiem badań nad prawem grecko-rzymskiego Egiptu, jego periodykiem od 1946 jest „The Journal of Juristic Papyrology”. Uczniami byli: Henryk Kupiszewski (1927–1994), Cezary Kunderewicz (1912–2000) i Józef Mélèze-Modrzejewski (1930–2017).

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

• Order Sztandaru Pracy I klasy (1956)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1954)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1937)
• Nagroda państwowa I stopnia (1953)
• Złoty Krzyż Zasługi (1951)

Wybrane publikacje

• La storia della recezione del diritto romano in Polonia fino alla fine del secolo XVI, Bologna 1939.
• The law of Greco-Roman Egypt in the light of the papyri 332 B. C. – 640 A. D, Vol. 2: Political and administrative law, Warsaw: Polish Philological Society 1948 (wyd. 2 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955).
• Nomos in the Papyri, Warsaw: Warsaw Soc. of Sciences and Letters with the support of the Polish Prime Minister and the Min. of Education 1948.
• The provisional legal protection in the papyri, Warsaw: Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951.
• Les publications du stratège dans l'Égypte greco-romain, Warsaw: Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951.
• The Roman authorities and the local law in Egypt before and after the C. A., Warsaw : Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951.
• Survey of the literature chieftly 1950 till 1951 ; Survey of the papyri chieftly from 1950 till 1951, Warsaw: Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951.
• Rzymskie prawo prywatne, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955.
• Rzymskie prawo prywatne na tle praw antycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955.
• Opera minora, t.1-2, prefazione V. Arangio-Ruiz, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1959.

Bibliografia

• Hubert Izdebski, Taubenschlag Rafał [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 524.
• Henryk Kupiszewski, Rafał Taubenschlag – historyk prawa (1881–1958), „Czasopismo Prawno-Historyczne” 38 (1986), s. 111–155.

Linki zewnętrzne

• Biogram Rafała Taubenschlaga w witrynie slawniprawnicy.pl