Rytele Święckie
52°40′31″N 22°05′05″E/52,675278 22,084722| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-330[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSK |
| SIMC |
0676312[5] |
Położenie na mapie gminy Kosów Lacki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu sokołowskiego  | |
| 52°40′31″N 22°05′05″E/52,675278 22,084722[1]
| |
Rytele Święckie – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Kosów Lacki[6][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Zaścianek szlachecki Świeckie należący do okolicy zaściankowej Rytele położony był w drugiej połowie XVII wieku w ziemi drohickiej województwa podlaskiego[7].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej i św. Anny w Prostyni[8].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
W podziale fizjogeograficznym Rytele Święckie znajdują się na wschodnich krańcach Niziny Środkowo Mazowieckiej w regionie fizycznogeograficznym zwanym Doliną Dolnego Bugu.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0676329 | Boreczek | część wsi |
| 0676335 | Borek | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Rytele to gniazdo polskiej gałęzi niemieckiego rodu Rytelów. Najstarsza wzmianka o miejscowości występuje w księgach drohickich gdzie widnieją bracia rodzeni Piotr i Mikołaj Rytelowie. Owa wzmianka pochodzi z 1450 roku. Istnieją jednak poszlaki wskazujące na wcześniejsze istnienie miejscowości w latach 1435-1440.
W sierpniu 1944 wycofujące się oddziały niemieckie spaliły doszczętnie 87 domów, ocalały tylko niektóre znajdujące się na koloniach. Był to odwet za ukrywanie Żydów i stawianie oporu okupantom.
Nazwa miejscowości (toponimia)[edytuj | edytuj kod]
Dawniej zwane także Rytele Lubicze, Rytele Stara Wieś (łac. Rithelie Villa antiqua, rus. Ritelie Staroie Sjeło). Nazwa Rytele pochodzi zapewne od rycerzy, którzy się tam osiedlili w okresie od XIV do XVI wieku. W tym okresie licznie przybywali na te tereny rycerze z Mazowsza, Prus i Litwy.
Walory turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Rytele Święckie leżą na terenie jednego z największych parków krajobrazowych w Polsce – Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, w sąsiedztwie rzeki Bug wraz z jej dopływami (Kosówka) oraz liczne jeziora, m.in.: Borkowskie, Przesmyc.
W roku 1958 i 1979 miejscowość borykała się ze skutkami powodzi, w związku z tym w latach 80. i 90. wybudowano wały przeciwpowodziowe. Wokół nich poprowadzone zostały utwardzone drogi, które służą zarówno komunikacji samochodowej jak i rowerowej.
Najważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]
Do najważniejszych obiektów na terenie miejscowości należą: Publiczna Szkoła Podstawowa (powstała po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku), Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej (wybudowana w latach 1981–1983) oraz Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej.
Gwara[edytuj | edytuj kod]
Ludność zamieszkała na terenie Rytel Święckich posługuje się różnymi odmianami gwar podlaskich, takich jak: gwara białostocka (np. rozbuwaj się - zdejmij buty, łachy - ubrania)
Parafia rzymskokatolicka[edytuj | edytuj kod]
Wierni wyznania rzymskokatolickiego zamieszkali w miejscowości należą do parafii Prostyń (dekanat łochowski diecezji drohiczyńskiej) tam znajduje się bazylika Trójcy Przenajświętszej i św. Anny.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119453
- ↑ Wieś Rytele Święckie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-13], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1114 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 91.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rytele (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 117.
- Oficjalna strona internetowa rodu Rytelów
- Siedziba gminy: Kosów Lacki
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Integralne części wsi |
|
