Senat (Francja)
Francja
 Ustrój i polityka Francji Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
Senat (fr. Sénat) – izba wyższa francuskiego parlamentu. Obecnie tworzy go 348 senatorów, a przewodniczącym jest Jean-Pierre Bel.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Senat, podobnie jak parlament w ogóle, nie istniał w ramach królewskich, absolutnych rządów ancien régime. W pierwszych latach rewolucji francuskiej powstało jednoizbowe Zgromadzenie Narodowe, które było wyrazem demokratycznych dążeń przywódców rewolucyjnych. Kolejne zmiany polityczne i uchwalane konstytucje też zachowywały jednoizbowy parlament. Pierwszy raz izba wyższa pojawiła się w tzw. konstytucji dyrektorialnej z 1795 roku pod nazwą Rady Starszych. Jednak dopiero w 1799, po przewrocie 18 brumaire’a Napoleona Bonaparte wyższą izbę parlamentu nazwano Senatem. Funkcjonował on w latach 1799–1804 w ramach systemu konsulatu. 18 maja 1804 roku Senat przegłosował powstanie cesarstwa francuskiego z Napoleonem Bonaparte jako cesarzem. Choć władza cesarza była absolutna Senat nadal funkcjonował aż do upadku cesarstwa w 1814. Po restauracji Burbonów i wydaniu Karty Konstytucyjnej Senat został zastąpiony przez arystokratyczną Izbę Parów. Został natomiast przywrócony w latach 1852–1870 na mocy konstytucji II Cesarstwa. Po kilkuletniej przerwie funkcjonował ponownie w latach 1875–1940 na mocy konstytucji III Republiki. Po upadku III Republiki w 1940 roku Senat przestał funkcjonować, a w nowej IV Republice zastąpiono go Radą Republiki. Został przywrócony i istnieje w obecnej formie od 1958, na mocy konstytucji V Republiki.
Skład i sposób wyboru[edytuj | edytuj kod]
Do września 2004 w Senacie zasiadało 331 członków, wybieranych na okres 9 lat. Od tego czasu liczba senatorów ulegała jednak stopniowemu rozszerzeniu, aż w 2011 osiągnęła 348. Ponadto kadencja została skrócona do 6 lat, a połowa składu wymieniana jest co 3 lata. Do 2004 roku zaś, co 3 lata wymieniano jedną trzecią składu izby. Senatorowie wybierani są w wyborach pośrednich, przez ok. 145 tys. elektorów – głównie przedstawicieli władzy lokalnej.[1]
Obecny skład Senatu[2]
| Partia | Mandaty |
|---|---|
| UMP [3] | 155 |
| PS [4] | 97 |
| UC-UDF [5] | 32 |
| CRC [6] | 23 |
| RDSE [7] | 17 |
| Niezależni | 7 |
Przewodniczący[edytuj | edytuj kod]
Osobne artykuły: Senatorowie wybierają jedną osobę spośród swego grona na przewodniczącego izby. Obecnie funkcję tę sprawuje Jean-Pierre Bel. Osoba piastująca ten urząd zajmuje trzecie miejsce w kolejności precedencji we Francji, a w przypadku śmierci, impeachmentu, lub rezygnacji prezydenta przewodniczący Senatu przejmuje jego obowiązki. Do tej pory zdarzyło się to dwukrotnie - po ustąpieniu gen. de Gaulle'a w 1969 oraz śmierci Georges'a Pompidou w 1974.[3]
Rola Senatu[edytuj | edytuj kod]
Francuski Senat pełni przede wszystkim funkcję ustawodawczą. Jego konstytucyjnym zadaniem jest również sprawowanie kontroli nad rządem.
Siedziba[edytuj | edytuj kod]
Siedzibą Senatu jest Pałac Luksemburski położony w szóstym paryskim arrondissement. W jego pobliżu znajduje się Ogród Luksemburski. Budynku strzeże Francuska Gwardia Republikańska.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Na mapach: 48°50′57,49″N 2°20′13,12″E/48,849303 2,336978
