Senat (Francja)
| ||
_Logo.png){kind=logo}
| ||
| Państwo |  Francja
| |
| Rodzaj | wyższa izba | |
| Rok założenia | 1799 | |
| Kierownictwo | ||
| Przewodniczący Senatu | Gérard Larcher, UMP | |
| Struktura | ||
| ||
| Liczba członków | 348 | |
| Stowarzyszenia polityczne | LR (145) PS (74) UC-UDI (51) LREM (23) RDSE (22) PCF (16) Agir (12) niezależni (5) | |
| Ordynacja | większościowa | |
| Ostatnie wybory | 24 września 2017 | |
| Siedziba | ||
_20140116_1.jpg)
| ||
| Pałac Luksemburski Paryż | ||
| Strona internetowa | ||
Francja
 Ustrój i polityka Francji Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
Senat (fr. Sénat) – izba wyższa francuskiego parlamentu. Tworzy go 348 senatorów, a przewodniczącym jest Gérard Larcher.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Senat, podobnie jak parlament w ogóle, nie istniał w ramach królewskich, absolutnych rządów ancien régime. W pierwszych latach rewolucji francuskiej powstało jednoizbowe Zgromadzenie Narodowe, które było wyrazem demokratycznych dążeń przywódców rewolucyjnych. Kolejne zmiany polityczne i uchwalane konstytucje też zachowywały jednoizbowy parlament. Pierwszy raz izba wyższa pojawiła się w tzw. konstytucji dyrektorialnej z 1795 roku pod nazwą Rady Starszych[1]. Jednak dopiero w 1799 roku, po przewrocie 18 brumaire’a Napoleona Bonaparte wyższą izbę parlamentu nazwano Senatem. Funkcjonował on w latach 1799–1804 w ramach systemu konsulatu. 18 maja 1804 roku Senat przegłosował powstanie cesarstwa francuskiego z Napoleonem Bonaparte jako cesarzem. Choć władza cesarza była absolutna Senat nadal funkcjonował aż do upadku cesarstwa w 1814. Po restauracji Burbonów i wydaniu Karty Konstytucyjnej Senat został zastąpiony przez arystokratyczną Izbę Parów. Został natomiast przywrócony w latach 1852–1870 na mocy konstytucji II Cesarstwa. Po kilkuletniej przerwie funkcjonował ponownie w latach 1875–1940 na mocy konstytucji III Republiki. Po upadku III Republiki w 1940 roku Senat przestał funkcjonować, a w nowej IV Republice zastąpiono go Radą Republiki. Został przywrócony i istnieje w obecnej formie od 1958 roku, na mocy konstytucji V Republiki.
Skład i sposób wyboru[edytuj | edytuj kod]
Do września 2004 roku w Senacie zasiadało 331 członków, wybieranych na okres 9 lat. Od tego czasu liczba senatorów ulegała jednak stopniowemu rozszerzeniu, aż w 2011 roku osiągnęła 348. Ponadto kadencja została skrócona do 6 lat, a połowa składu wymieniana jest co 3 lata. Do 2004 roku zaś, co 3 lata wymieniano jedną trzecią składu izby. Senatorowie wybierani są w wyborach pośrednich, przez ok. 145 tys. elektorów – głównie przedstawicieli władzy lokalnej[2].
- Obecny skład Senatu (styczeń 2019)
Źródło: [3]
| Partia | Mandaty | Przewodniczący grupy |
|---|---|---|
| LR | 145 | Bruno Retailleau |
| PS | 74 | Patrick Kanner |
| UC-UDI | 51 | Hervé Marseille |
| LREM | 23 | François Patriat |
| RSDE | 22 | Jean-Claude Requier |
| PCF | 16 | Éliane Assassi |
| Agir | 12 | Claude Malhuret |
| Niezależni | 5 |
Przewodniczący[edytuj | edytuj kod]
Senatorowie wybierają jedną osobę spośród swego grona na przewodniczącego izby. Obecnie funkcję tę sprawuje Gérard Larcher. Osoba piastująca ten urząd zajmuje trzecie miejsce w kolejności precedencji we Francji, a w przypadku śmierci, impeachmentu, lub rezygnacji prezydenta przewodniczący Senatu przejmuje jego obowiązki. Do tej pory zdarzyło się to dwukrotnie - po ustąpieniu gen. de Gaulle'a w 1969 oraz śmierci Georges'a Pompidou w 1974 roku[4].
| Przewodniczący | Rozpoczęcie | Zakończenie |
|---|---|---|
| Gaston Monnerville | 4 października 1958 | 2 października 1968 |
| Alain Poher | 2 października 1968 | 2 października 1992 |
| René Monory | 2 października 1992 | 1 października 1998 |
| Christian Poncelet | 1 października 1998 | 1 października 2008 |
| Gérard Larcher | 1 października 2008 | 1 października 2011 |
| Jean-Pierre Bel | 1 października 2011 | 30 września 2014 |
| Gérard Larcher | 1 października 2014 |
Rola Senatu[edytuj | edytuj kod]
Francuski Senat pełni przede wszystkim funkcję ustawodawczą. Jego konstytucyjnym zadaniem jest również sprawowanie kontroli nad rządem.
Siedziba[edytuj | edytuj kod]
Siedzibą Senatu jest Pałac Luksemburski położony w szóstym paryskim arrondissement. W jego pobliżu znajduje się Ogród Luksemburski. Budynku strzeże Francuska Gwardia Republikańska.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rada Starszych, Encyklopedia PWN.
- ↑ (fr.) La composition du Sénat [1]
- ↑ Groupes politiques - Sénat, www.senat.fr [dostęp 2019-02-22].
- ↑ W obu przypadkach tymczasowym prezydentem został Alain Poher
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
