Przejdź do zawartości

Siedem cudów świata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siedem Cudów Starożytnego Świata (od lewej do prawej, od góry do dołu): Piramida Cheopsa, Wiszące ogrody Semiramidy w Babilonie, Świątynia Artemidy w Efezie, Posąg Zeusa w Olimpii, Mauzoleum w Halikarnasie, Kolos Rodyjski i Latarnia morska w Faros

Siedem cudów świata – lista najbardziej znanych budowli z okresu starożytności. Była swego rodzaju przewodnikiem turystycznym dla podróżników starożytności, którzy chcieli zobaczyć najbardziej sławne i znane miejsca.

Wzorowane na niej są różne inne listy (siedmiu) cudów świata. Nawiązuje do nich też pojęcie ósmego cudu świata.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Najwcześniejsza znana wersja listy została stworzona w II wieku p.n.e. przez Antypatra z Sydonu[1]. Lista, którą znamy dzisiaj została skompletowana w średniowieczu, kiedy to wiele z miejsc na niej umieszczonych już nie istniało. Jako że lista pochodzi głównie z antycznych greckich opowieści, umieszczono na niej tylko miejsca, które były znane i zwiedzane przez starożytnych Greków.

Początkowo używano nazwy theamata (gr. θεάματα), co znaczy „rzeczy godne zobaczenia” (Τὰ ἑπτὰ θεάματα τῆς οἰκουμένης [γῆς] „rzeczy godne zobaczenia w zamieszkałym świecie”). Później użyto słowa „cud” (thaumata θαύματα, „cuda”)[2].

Budowle te są uważane za cuda, ponieważ znajdowały się pomiędzy najbardziej popularnymi celami turystycznymi nawet w czasach takich jak 1600 rok p.n.e. Graffiti turystów znajduje się na monumentach w dolinie królów od czasów, kiedy Sfinks miał tysiąc lat. Jest warte zauważenia, że wszystkie siedem cudów było stworzonych przez człowieka i nie są one dziełami natury. Razem z rewolucją przemysłową, jej wpływem na środowisko i powstaniem ruchu naturalistycznego w turystyce stworzona została lista siedmiu cudów natury.

Siedem cudów świata

[edytuj | edytuj kod]

Wymienione według czasu ich konstrukcji cuda prezentują się następująco:

Cud Data powstania Budowniczy Data zniszczenia Przyczyna zniszczenia
Piramida Cheopsa 2575 p.n.e.[3] Egipcjanie nadal istnieje Chociaż niezniszczona, to sfatygowana: w średniowieczu pozbawiono ją licówki, a już w starożytności zrabowano skarby.
Wiszące ogrody Semiramidy 600 p.n.e. Babilończycy I wiek p.n.e. trzęsienie ziemi
Świątynia Artemidy w Efezie 560 p.n.e.[4] Grecy, Lidyjczycy III wiek n.e. wersja pierwotna spalona przez Herostratesa, a jej rekonstrukcja zniszczona przez najazd Gotów.
Posąg Zeusa w Olimpii 435–430 p.n.e.[5] Grecy V – VI wiek n.e. pożar
Mauzoleum w Halikarnasie 353 p.n.e.[6] Grecy, Karowie 1494 n.e. trzęsienie ziemi
Kolos Rodyjski 281 p.n.e.[4] Grecy 224 p.n.e. trzęsienie ziemi
Latarnia morska na Faros 280–279 p.n.e.[4] Ptolemeusze, Grecy 1303–1480 n.e. trzęsienie ziemi

Oryginalna lista Antypatra zastępowała Latarnię z Aleksandrii Bramą Isztar. W starożytności wymieniano również posąg Asklepiosa w Epidauros wyrzeźbiony przez Trasymedesa z Paros oraz Kolosy Memnona. Aż do VI wieku naszej ery powyższa lista była w użyciu. Ze wszystkich tych cudów przetrwał tylko jeden i jest nim Wielka Piramida Cheopsa z Gizy. Istnienie wiszących ogrodów Semiramidy nie zostało nigdy definitywnie udowodnione. Źródła pokazują, że pozostałe pięć cudów zostało zniszczonych przez naturalne kataklizmy. Świątynia Artemidy i Posąg Zeusa zostały zniszczone przez ogień, podczas gdy Latarnia z Aleksandrii, Kolos Rodyjski i Mauzoleum w Halikarnasie zostały zniszczone przez trzęsienia ziemi. Niektóre z rzeźb z Mauzoleum w Halikarnasie i Świątyni Artemidy znajdują się w Muzeum Brytyjskim.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]