Sobór św. Jana Chrzciciela w Przemyślu
A-429 z dnia 6 września 1983 | |||||||||||||
archikatedra | |||||||||||||
Fasada soboru greckokatolickiego w Przemyślu | |||||||||||||
Państwo | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||
Kościół | |||||||||||||
eparchia | |||||||||||||
Wezwanie |
św. Jana Chrzciciela | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Przemyśla | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||||||||||||
49°46′51″N 22°46′13″E/49,780833 22,770278 |
Sobór św. Jana Chrzciciela – kościół archikatedralny obrządku greckokatolickiego w Przemyślu, dawny jezuicki kościół rzymskokatolicki.
Historia
Świątynia została wybudowana przez jezuitów w latach 1626–1632. Prawdopodobnie późniejsze prace dekoracyjne wykonał w niej snycerz Stefan Grodzicki, który pracował dla jezuitów w Przemyślu we wrześniu 1773[1]. Po skasowaniu zakonu jezuitów przez cesarza Józefa kościół św. Ignacego Loyoli służył jako magazyn. Opuszczony i niszczejący został przejęty przez diecezję rzymskokatolicką i wyremontowany w 1904 roku. Pod wezwaniem Serca Pana Jezusa pełnił funkcję kościoła garnizonowego. Od 1957 roku odprawiano w nim również liturgię w rycie bizantyjsko-ukraińskim, a w 1991 roku archieparchia przemysko-warszawska otrzymała zespół pojezuicki na własność w miejsce kościoła pw. Św. Teresy oo. Karmelitów, który sprawował rolę greckokatolickiej katedry przed wojną.
Przed ołtarzem głównym zainstalowano zabytkowy ikonostas należący do zachodnioukraińskiego malarstwa cerkiewnego, który powstał w latach 80. XVII w. dla cerkwi klasztornej w Szczepłotach koło Krakowca. Po kasacie monasteru w 1788 trafił do drewnianej cerkwi pw. Św. Mikołaja w Lubaczowie, później do nowej murowanej świątyni w tym mieście. Stamtąd w 1979 przeniesiony został do lubaczowskiego Muzeum, a w 1993 zajął obecne miejsce.
W budynkach byłego klasztoru znajduje się Muzeum Archidiecezjalne.
-
Widok na sobór z baszty wschodniej przemyskiego zamku
-
Wnętrze soboru
-
Archanioł Michał z wrót diakońskich ikonostasu soboru
-
Tablica upamiętniająca przekazanie świątyni przez Jana Pawła II
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Agata Dworzak: "…in hoc altari stant duo angeli magni deaurati…" : uwagi o ołtarzach w kościele Karmelitów Bosych w Przemyślu. Kraków : Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2016, s. 387-388.
Bibliografia
- W sprawie kościoła pojezuickiego w Przemyślu. „Kurjer Lwowski”. 87, s. 4, 28 marca 1891.
Linki zewnętrzne
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo ruskie)
- Cerkwie archieparchii przemysko-warszawskiej
- Dawne klasztory i kościoły jezuickie w Polsce
- Katedry greckokatolickie w Polsce
- Świątynie pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela
- Zabytkowe cerkwie w Przemyślu
- Zabytkowe kościoły w Przemyślu
- Architektura barokowa w województwie podkarpackim
- Zabytkowe klasztory katolickie w województwie podkarpackim