Cerkiew św. Bazylego Wielkiego w Lesznie
nr rej. A-307 z dnia 11.05.1971[1] | |||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||
Widok od prezbiterium | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||
Miejscowość | |||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia | |||||||||||
Wezwanie |
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (obecnie) | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Medyka | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu przemyskiego | |||||||||||
49°51′00,6″N 22°57′02,8″E/49,850167 22,950778 |
Cerkiew św. Wasyla Wielkiego w Lesznie – drewniana parafialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Lesznie (dawniej Poździaczu).
Od 1957 użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.
Obiekt włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew została zbudowana w 1737 na miejscu starszej drewnianej świątyni. Remontowana w 1939. Po wysiedleniu ludności ukraińskiej opuszczona., Kolejne remonty przeprowadzono w 1967, 1971 oraz 1989. W czasie ostatniego z nich zastąpiono gontowe pokrycie dachu blachą miedzianą, zakryto polichromię we wnętrzu boazerią. Przy poszerzaniu wejścia zniszczono też stare nadproże z datą budowy cerkwi[2].
-
Elewacja południowa
-
Elewacja frontowa ze współczesną dzwonnicą
-
Elewacja północna
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Główna część stanowi nawa, przy niej znacznie niższe prezbiterium i babiniec. Nawa jest w dolnej części czworoboczna, w górnej ośmioboczna, z cebulastym, ośmiobocznym hełmem. We wschodnim masywie nawy kryłosy (miejsca po obu stronach ikonostasu przeznaczone dla chórzystów i psalmistów). Wzdłuż ścian biegnie szeroki, niski okap, tworzący podcienia. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, ze sklepieniem kolebkowym wewnątrz. Dach nad prezbiterium kalenicowy, pięciopołaciowy z kalenicą poniżej okapu dachu nawy.
Oryginalny ikonostas został przeniesiony do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku i umieszczony w cerkwi z Grąziowej.
Cerkiew należy do najcenniejszych zabytków architektury cerkiewnej na terenie Polski.
Otoczenie świątyni
[edytuj | edytuj kod]W 2000 zawaliła się drewniana dzwonnica datowana na przełom XVI i XVII w. Była to najstarsza i największa pod względem gabarytowym drewniana dzwonnica w Polsce. Planuje się jej restytucję ale przy drugiej w Lesznie cerkwi greckokatolickiej Trójcy Świętej[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2018-07-17] .
- ↑ a b Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 152,153. ISBN 978-83-61577-68-3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dmytro Błażejowśkyj, Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828–1939), Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X