Solaris Urbino 18

{{{nazwa}}}
	[[Plik:{{{zdjęcie}}}\|240x240px\|alt=Ilustracja\|{{{opis zdjęcia}}}]]; {{{opis zdjęcia}}}
	Dane ogólne
Inne nazwy	{{{inne nazwy}}}
Producent	{{{producent}}}
Premiera	{{{premiera}}}
Lata produkcji	{{{lata produkcji}}}
Miejsce produkcji	{{{miejsce produkcji}}}
	Dane techniczne
Typy nadwozia	{{{typy nadwozia}}}
Układ drzwi	{{{układ drzwi}}}
Liczba drzwi	{{{liczba drzwi}}}
Wysokość podłogi	{{{wysokość podłogi}}}
Po zastosowaniu przyklęku	{{{po zastosowaniu przyklęku}}}
Szerokość drzwi	{{{szerokość drzwi}}}
Silniki	{{{silniki}}}
Moc silników	{{{moc silników}}}
Skrzynia biegów	{{{skrzynia biegów}}}
Liczba przełożeń	{{{liczba przełożeń}}}
Długość	{{{długość}}}
Szerokość	{{{szerokość}}}
Wysokość	{{{wysokość}}}
Masa własna	{{{masa własna}}}
Masa całkowita	{{{masa całkowita}}}
Rozstaw osi	{{{rozstaw osi}}}
Prędkość maksymalna	{{{prędkość maksymalna}}}
	Wnętrze
Liczba miejsc ogółem	{{{liczba miejsc ogółem}}}
Liczba miejsc siedzących	{{{liczba miejsc siedzących}}}
	Informacje dodatkowe
ABS	Tak
ASR	Tak
EBS	Tak
ESP	Nie
Klimatyzacja	{{{klimatyzacja}}}
	[[commons:{{{commons}}}\|Multimedia w Wikimedia Commons]]

Solaris Urbino 18 – niskopodłogowy autobus przegubowy z serii Solaris Urbino przeznaczony dla komunikacji miejskiej, produkowany przez polską firmę Solaris Bus & Coach S.A. z Bolechowa koło Poznania. Jest drugim (po Solaris Urbino 12) modelem marki Solaris pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy. Od 2005 produkowana jest trzecia generacja Urbino 18. Obok modelu podstawowego zasilanego silnikami wysokoprężnymi spełniającymi normę emisji spalin Euro 6, produkowane są wersje spełniające ostrzejsze normy EEV oraz zasilane gazem CNG lub z napędem hybrydowym drugiej generacji.

Historia

Neoplan Polska

Osobny artykuł: Neoplan Polska.

2 sierpnia 1994 powstało przedstawicielstwo handlowe Neoplana na Polskę – Neoplan Polska. 5 września tego samego roku Warszawa zamówiła pierwsze niskopodłogowe Neoplany N4020 (15-metrowe)^[1]. 5 października 1995, dzień po podpisaniu kontraktu na dostawę autobusów do Poznania, została podjęta decyzja o budowie w podpoznańskim Bolechowie fabryki autobusów^[2].

W latach 1996-2000 Neoplan Polska montował autobusy Neoplan serii 4000. W latach 1998-1999 firma wyprodukowała 22 Neoplany N4021, które stały się pierwowzorem Urbino 18. Pozostałe przegubowe Neoplany w polskich przedsiębiorstwach transportowych pochodziły z importu, najczęściej były to używane maszyny^[3].

W 1999 firma jeszcze jako Neoplan Polska rozpoczęła niezależnie produkować autobusy pod marką Solaris. W 2001 Neoplan został przejęty przez MAN-a, jednakże Neoplan Polska został odrębną spółką Solaris Bus & Coach, która zachowała tradycję i majątek – w tym modele autobusów – polskiego oddziału Neoplana^[4].

I generacja (1999-2002)

Solaris Urbino 18 pierwszej generacji produkowano od drugiej połowy 1999. Model ten były uzupełnieniem oferty Solarisa o duży, 18-metrowy autobus. Pierwszy seryjny Solaris trafił do PKA Gdynia w 1999, był to również jedyny nowy przegubowy niskopodłogowy autobus kupiony w 1999 przez przedsiębiorstwa komunikacyjne w Polsce^[5]. Początkowo 18-metrowe autobusy nie sprzedawały się dobrze ze względu na większą promocję Solarisa Urbino 15, spadającą liczbę pasażerów oraz konieczność wymiany dużej liczby autobusów przy skromnych środkach, co powodowało, że firmy komunikacyjne wolały mniejsze i tańsze pojazdy 15-metrowe. Rynek autobusów 15-metrowych nasycił się w latach 1996-2002, co spowodowało w późniejszym czasie wzrost popytu na pojazdy 18-metrowe. W sumie do Solaris sprzedał polskim miastom 12 sztuk Solarisów Urbino 18 I generacji^[5]. Pojazdy przegubowe były kupowane głównie przez odbiorców zagranicznych, najwięcej Solarisów Urbino 18 kupiły przedsiębiorstwa z Berlina i Rygi^[6]. Charakterystyczną cechą tej generacji są poręcze lakierowane lakierem bezbarwnym zamiast żółtej farby^[5].

II generacja (2002-2005)

Od pierwszej połowy 2002 produkowano modele drugiej generacji, pojazdy traktowane były jako rozwiązanie przejściowe przed docelowym modelem generacji III^[5]. Od wiosny 2005 roku produkowana jest trzecia generacja tego autobusu. Na podstawie nadwozia Solarisa Urbino 18 w Bolechowie jest budowany również trolejbus Solaris Trollino 18^[6].

III generacja (2005-2016)

Duże zamówienie MZA Warszawa w 2005 spowodowało, że sprzedaż Solarisa Urbino 18 w Polsce znacznie wzrosła^[6].

W grudniu 2006 Olsztyn jako pierwsze polskie miasto odebrał 8 sztuk modelu "Urbino 18" spełniających normę Euro 5, która zaczęła obowiązywać dla nowych pojazdów w 2009^[6].

Solaris Urbino 18 CNG

Od 2005 dostępna jest odmiana z napędem gazowym CNG. Pierwszy Solaris Urbino 18 CNG trafił do Lublina w listopadzie 2006, w październiku 2009 został on sprzedany do Radomia. Drugi egzemplarz miał być przeznaczony do Norwegii, lecz ze względu niezadowolenia ze strony odbiorcy, służy jako pojazd testowy (demonstracyjny). Powstała również wersja niskowejściowa wersja - Solaris Urbino 18 CNG LE (Low Entry). Podobnie jak poprzedni pojazd, służy obecnie jako pojazd testowy.

Solaris Urbino Hybrid

Osobny artykuł: Solaris Urbino 18 Hybrid.

Jesienią 2006 na targach w Hanowerze odbyła się światowa premiera prototypów autobusów Solaris Urbino 18 Hybrid z napędem hybrydowym i Solaris Urbino 18 EEV. Model hybrydowy powstał dzięki współpracy firmy Solaris z firmami Allison Transmission i Cummins, mającymi już duże doświadczenie w konstrukcji tego rodzaju napędu na rynku północnoamerykańskim. Prototyp modelu Solaris Urbino 18 EEV z tradycyjnym silnikiem wysokoprężnym spełnia normę emisji spalin EEV (ostrzejszą od Euro 5, która zaczęła obowiązywać w Europie od października 2009). Oba prototypy na przełomie lat 2006 i 2007 weszły do produkcji^[6]. W połowie 2008 dokonano znacznej modernizacji modelu Solaris Urbino 18 Hybrid, po której producent określa go jako pojazd drugiej generacji. Zmiany dotyczą głównie układu napędowego, w którym zastosowano mniejszy i lżejszy silnik Cummins ISBe5 250B^[7].

IV generacja (2015-teraz)

Premiera IV generacji Urbino 18 miała miejsce 24 września 2014 roku. Nowe autobusy cechują się trwalszą, lżejszą oraz bardziej dopracowaną pod względem designu i innych możliwości konstrukcją. Zredukowano poziom hałasu oraz natężenie wibracji w pojeździe. Cały pojazd został oświetlony w technologii LED. Zwiększona została również liczba siedzeń dostępnych z niskiej podłogi - 24 (wraz z pozostałymi ponad 40). Nowością jest zastosowanie "światła pośredniego", które ułatwi kierowcy jazdę po zmierzchu. W autobusach zamontowano również kontrolę trakcji oraz ESP w celu bezpieczniejszego prowadzenia pojazdu w zakrętach; obniżona została także wysokość szyby przedniej, która wraz z podniesioną kabiną kierowcy (o 50 mm), zapewnia większe pole widzenia w trakcie jazdy.

Autobus stał się również stabilniejszy i bezpieczniejszy dzięki obniżeniu pojazdu o 50 mm (z zachowaniem tej samej wysokości wnętrza pojazdu). Szerokość drzwi w nowym Urbino to 1250 mm, jednak w opcji producent oferuje drzwi o szerokości 1350 mm. Wysokość drzwi wynosi od 1970 mm do 2000 mm. W nowych modelach autobusy będzie można wyposażyć w następujące pulpity: dotykowy pulpit znany z wersji Electric oraz Tramino, nowy pulpit VDO Siemens, standardowy pulpit Solarisa (MOKI) w odświeżonej wersji (zamontowana w nowych autobusach np. MPK Radom, MPK Częstochowa). Seryjna produkcja pojazdów nowej generacji ruszyła w styczniu 2015 roku. Mimo to III generacja Urbino 18 wciąż pozostaje w ofercie.

Konstrukcja

Osobny artykuł: Solaris Urbino.

Solaris Urbino 18 należy do rodziny autobusów Urbino, których podstawową różnicą jest długość pojazdu. W ofercie producenta znajdują się jeszcze 9 (już nieprodukowana) 10, 12 i 15. Wszystkie oprócz 18 są niskopodłogowymi autobusami jednoczłonowymi. Numer modelu określa jego przybliżoną długość w metrach^[4].

Oprócz autobusów w rodzinie znajdują się skonstruowane na podstawie autobusów trolejbusy. Ponadto autobusy wyposażone w silniki gazowe mają do nazwy dodany skrót CNG, natomiast hybrydowe - Hybrid.

Układ napędowy

Solaris Urbino 18 może być wyposażany w jeden z dwóch sześciocylindrowych silników wysokoprężnych, DAF PR228 o mocy 231 kW oraz DAF PR265 (266 kW)^[8] przy znamionowej prędkości obrotowej silnika 2200 obr./min. Silniki te spełnią normę Euro 5. Pojemność skokowa wynosi 9,2 l. Silniki wykorzystują technologię SMART powodującą optymalizację zużycia paliwa. W połączeniu z opcjonalnym filtrem sadzy jednostki napędowe spełnią nawet normę EEV^[9].

Wersja CNG jest wyposażona w silniki Cummins ISLG 320 (234,8 kW) lub FPT Cursor 8 CNG (213 kW)^[10].

Początkowo Solaris montował silniki DAF PE 228C o mocy 228 kW (310 KM), DAF PE 265C o mocy 360 KM oraz D2866 LOH27 (produkcji MAN) o mocy 228 kW (310 KM)^[5].

Moc silnika jest przenoszona za pomocą standardowej skrzyni biegów Voith Diwa 5 lub opcjonalnie ZF Ecolife, skąd układ napędza ostatnią oś ZF AV 132^[8].

Zbiornik paliwa ma pojemność 350 litrów^[8]. W przypadku wersji CNG pojazd jest wyposażony w butle kompozytowe 8 × 214 litrów^[10].

Nadwozie

Autobus oparty jest o nadwozie samonośne ze szkieletem zbudowanym ze stali 1.4003 odpornej na korozję. Na szkielecie zostały zamocowane panele nadwozia ze stali nierdzewnej tego samego typu oraz aluminium^[11].

Drzwi mogą być montowane, w zależności od życzenia klienta, w układzie 1-2-2, 2-2-2, 1-2-2-2 oraz 2-2-2-2. Przy drugich drzwiach znajduje się ręczna rampa pozwalająca na wjazd wózkami^[8].

Siedzenia

Siedzenia zamontowane w autobusie zależą od zamawiającego.

Układ siedzeń pierwszego 18-metrowego Solarisa został zapożyczony z Ikarusa 280. Później wprowadzony inny układ, który jest tożsamy z tym stosowanym w autobusie Solaris Urbino 12^[5].

Podwozie

Solaris Urbino 18 jest autobusem dwubryłowym, trójosiowym. Przegub znajduje się pomiędzy drugą a trzecią osią. Tylko pierwsza oś (ZF RL 75 EC lub ZF RL 85 A) jest skrętna. Druga oś jest stała (ZF AVN 132) natomiast ostatnia jest napędowa. W pojeździe zastosowano układ kierowniczy ZF Servocom 8098^[8].

Podłoga znajduje się na wysokości 320/340 mm nad powierzchnią płaskiej jezdni. Dodatkowo pojazd jest wyposażony w funkcję przyklęku pozwalającą podczas postoju na obniżenie podłogi z prawej strony o około 70 mm^[8].

Znak firmowy

Graficznym symbolem autobusu "Urbino 18" jest zielony jamnik z napisem "Niskopodłogowy" w języku kraju, w którym dany autobus jest używany. Poszczególne wersje napędowe posiadają symbole różniące się szczegółami. Na modelach hybrydowych jamnik posiada dwa serca symbolizujące podwójny układ napędowy, zaś na modelach w ekologicznej wersji EEV jamnik trzyma w pysku kwiat^[12]. Część jamników w modelach sprzedanych do Krakowa ma na głowie krakuskę.

Solaris Urbino 18 na świecie

Osobny artykuł: Solaris Urbino 18 na świecie.

Autobusy Solaris Urbino 18 (trzech generacji) i Solaris Urbino 18 CNG (trzeciej generacji) trafiły w sumie do około 70 odbiorców w zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym. Łącznie w liczbie około 1500 sztuk. Jest to drugi co do popularności model w historii firmy Solaris Bus & Coach. Lepiej sprzedawał się jedynie model Solaris Urbino 12.

Zobacz też

Solaris Urbino 18 Hybrid MetroStyle

↑ Historia – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
↑ Historia – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
↑ Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 171. ISBN 978-83-920757-4-5.
↑ ^a ^b Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 64. ISBN 978-83-920757-4-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Robert Sokołowski. 18 000 mm autobusu. „Zajezdnia”. 1/2004, s. 6-11. Warszawa: Marketing Partner. ISSN 1732-8241.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 196. ISBN 978-83-920757-4-5.
↑ Aleksander Kierecki: Medale na TRANSEXPO 2011: Solaris Bus & Coach – InfoBus. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Autobus miejski, autobus niskopodłogowy – Solaris Urbino 18 – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
↑ PR-Engines-2009-pl.pdf. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
↑ ^a ^b Autobus miejski, autobus niskopodłogowy – Solaris Urbino 18 CNG – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
↑ Autobus miejski, autobus niskopodłogowy – konstrukcja – Solaris Urbino – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).
↑ Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 17. ISBN 978-83-920757-4-5.

Linki zewnętrzne

[Solaris_historia94-1] Historia – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).

[Solaris_historia95-2] Historia – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).

[Stiasny171-3] Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 171. ISBN 978-83-920757-4-5.

[Stiasny64-4] Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 64. ISBN 978-83-920757-4-5.

[Zajezdnia-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Robert Sokołowski. 18 000 mm autobusu. „Zajezdnia”. 1/2004, s. 6-11. Warszawa: Marketing Partner. ISSN 1732-8241.

[Stiasny196-6] Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 196. ISBN 978-83-920757-4-5.

[infobus_medale-7] Aleksander Kierecki: Medale na TRANSEXPO 2011: Solaris Bus & Coach – InfoBus. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).

[Solarisbus-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Autobus miejski, autobus niskopodłogowy – Solaris Urbino 18 – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).

[DAF-9] PR-Engines-2009-pl.pdf. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).

[SolarisbusCNG-10] Autobus miejski, autobus niskopodłogowy – Solaris Urbino 18 CNG – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).

[11] Autobus miejski, autobus niskopodłogowy – konstrukcja – Solaris Urbino – Solaris Bus & Coach. [dostęp 2011-12-11]. (pol.).

[Stiasny17-12] Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 17. ISBN 978-83-920757-4-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Autobusy miejskie z napędem konwencjonalnym	Urbino 8,9 LE 10,5 12 18
Autobusy miejskie z napędem nisko- i zeroemisyjnym	Urbino CNG 12 CNG 18 CNG Urbino hybrid 12 hybrid 12 mild hybrid 18 mild hybrid 18 hybrid 18 plug-in hybrid Urbino electric 8,9 LE electric 9 LE electric 12 electric 15 LE electric 18 electric 18,75 electric 24 electric Urbino hydrogen Urbino 12 hydrogen Urbino 18 hydrogen
Trolejbusy	Trollino (12 ˑ 18 ˑ 24 ˑ Škoda 26 Tr Solaris ˑ Škoda 27 Tr Solaris ˑ Škoda-Solaris 24m)
Autobusy podmiejskie i międzymiastowe	Urbino LE 8,9 LE 12 LE 12 LE lite hybrid 15 LE electric InterUrbino (12 ˑ 12,8)

Autobusy miejskie z napędem konwencjonalnym	Alpino 8,6 Urbino 9 10 12,9 15 18,75
Autobusy miejskie z napędem nisko- i zeroemisyjnym	Urbino 15 CNG Urbino 12,9 hybrid
Autobusy podmiejskie i międzymiastowe	Urbino LE 15 LE 12 LE CNG 15 LE CNG 18 LE CNG Valletta
Autokary turystyczne	Vacanza (12, 13)
Trolejbusy	Trollino (15, Škoda 28Tr Solaris)
Tramwaje	Bombardier NGT6/2 Tramino