Spadziste
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość |
158 m n.p.m. |
Położenie na mapie gminy Brzeg Dolny | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu wołowskiego | |
51°18′14″N 16°48′10″E/51,303889 16,802778 |
Spadziste – wzgórze, wzniesienie, położone w obrębie Wzgórz Trzebnickich, w mikroregionie Grzbietu Trzebnickiego. Znajduje się w gminie Brzeg Dolny. Jego wierzchołek położony jest na wysokości bezwzględnej wynoszącej 158 m n.p.m.
Położenie i otoczenie
[edytuj | edytuj kod]Spadziste jest częścią Wzgórz Trzebnickich[1][2], będących mezoregionem o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][2][3], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[1][4]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion, obejmujący Sienną – Grzbiet Trzebnicki (mikroregion o indeksie 318.444). Wzgórze to leży w południowo-zachodniej części Grzbietu Trzebnickiego[1][2][5][6]. Pod względem regionalizacji przyrodniczo-leśnej wzgórze położone jest w mezoregionie Wzgórz Trzebnicko-Ostrzeszowskich[7].
Natomiast pod względem podziału administracyjnego wzniesienie jest położone na terenie gminy Brzeg Dolny[5][8][9], w obrębie ewidencyjnym Bukowice[10]. Gmina ta przynależy do powiatu wołowskiego w województwie dolnośląskim[5][8][9][11].
Na kierunku południowo-wschodnim położone są takie wzniesienia Wzgórz Trzebnickich jak Stróżek, Głaźnik, Sienna, na południu leży Wysoczyzna Rościsławicka, a na kierunku północno-wschodnim rozpościera się Płaskowyż Lipy i dalej wznosi się Długie Wzgórze[5].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Najwyższy punkt wzgórza Spadziste osiąga wysokość bezwzględną wynoszącą 158 m n.p.m.[12][13]. Na zachód od masywu przepływa potok o nazwie Jodłówka[5][14]. Na kierunku zachodnim położone są Bukowice, a na kierunku wschodnim leży miejscowość Rościsławice[5][11][15][16]. Przez południowy skłon wniesienia przebiega drogi wojewódzkiej numer 340, około 30 kilometr tej drogi[11][16][17]. Wzdłuż tego odcinka drogi przebiega granica gmin (Brzeg Dolny – Oborniki Śląskie), powiatów (wołowski - trzebnicki)[10] i leśnictw (Zwierzyniec – Kraniec)[18].
Wzniesienie pokryte jest lasem[11][16][19]. Podlegają one nadleśnictwu Oborniki Śląskie[20], leśnictwu Zwierzyniec[18]. Są to tak zwane Lasy Rościsławickie[5][21][19]. W rejonie wierzchołka wzniesienia jest lasem gospodarczym zaliczanym według typu siedliskowego lasu do borów mieszanych świeżych[22].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa własna – Spadziste[5][8][9][12] – jest nazwą urzędową. Została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie Zarządzenia nr 70 z dnia 30 marca 1954 r. wydanego przez Prezesa Rady Ministrów (Monitor Polski z 1954 nr 38, poz. 516)[8][12]. Odnosi się ona do ukształtowania terenu należącego do rodzaju wzgórza, wzniesienia. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 205721, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.205721. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego wzniesienia: szerokość geograficzna – 51°18'14" N, długość geograficzna – 16°48'10" E. W rejestrze tym jest ważna od 20.04.2015 r.[8][9].
W czasie przynależności tego obszaru do Niemiec wzniesienie nosiło nazwę Spitz Berg[12][13]. W niektórych współczesnych opracowaniach w rejonie tym pojawia się także inna nazwa wzniesienia, a mianowicie Kopcowe Wzgórze[16][19].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Kondracki ↓, s. 278–280.
- ↑ a b c Bugaj-Nawrocka 2017 ↓, s. 20–22.
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141026 (Trzebnickie Wzgórza).
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025 (Wał Trzebnicki).
- ↑ a b c d e f g h GUGiK 2024 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023 (Grzbiet Trzebnicki).
- ↑ Lasy Państwowe 2024 ↓, Reg. przyrodniczo-leśna.
- ↑ a b c d e PRNG 2023 ↓, PRNG: 205721 (Spadziste).
- ↑ a b c d pzgik.geoportal.gov.pl ↓, PRNG: 205721 (Spadziste).
- ↑ a b GUGiK 2024 ↓, Państwowy Rejestr Granic.
- ↑ a b c d UMWD 2024 ↓, BDOT10k.
- ↑ a b c d Prezes Rady Ministrów 1954 ↓, s. 472 (§ 1).
- ↑ a b UMWD historia 2024 ↓, Grossblatt (1883-1945), Messtischblatt (1905-1944).
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 47094 (Jodłówka).
- ↑ Gmina Oborniki Śląskie ↓, Rościsławice.
- ↑ a b c d Zwoliński 2018 ↓, mapa.
- ↑ DSDiK ↓, Geoportal: DW340.
- ↑ a b Lasy Państwowe 2024 ↓, Leśnictwa.
- ↑ a b c Gmina Oborniki Śląskie 2018 ↓, mapa.
- ↑ Lasy Państwowe 2024 ↓, Nadleśnictwa.
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235624 (Lasy Rościsławickie).
- ↑ Lasy Państwowe 2024 ↓, Adres leśny: 13-19-1-02-261 -a -00, 13-19-1-02-261 -h -00.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bank Danych o Lasach, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe [dostęp 2024-01-02] (pol.).
- Agnieszka Bugaj-Nawrocka , Zgrupowania lądowych pluskwiaków różnoskrzydłych (Hemiptera: Heteroptera) wybranych zbiorowisk roślinnych Wzgórz Trzebnickich, Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, 2017 (pol.).
- Dawne mapy i plany miast (Geoportal Dolny Śląsk), Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego; Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2024-01-02] (pol.).
- Geoportal Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei, Dolnośląska Służba Dróg i Kolei [dostęp 2024-01-02] (pol.).
- Geoportal Dolny Śląsk, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego; Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2024-01-02] (pol.).
- Geoportal Krajowy, Główny Urząd Geodezji i Kartografii – Geoportal Krajowy [dostęp 2024-02-02] (pol.).
- Gmina Oborniki Śląskie. Mapa rowerowa [PDF], Oficjalny serwis Gminy Oborniki Śląskie; Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2018, ISBN 978-83-7977-380-0 [dostęp 2024-01-11] (pol.), Publikacja powstała w ramach projektu, którego liderem jest Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej SA w partnerstwie z gminą Oborniki Śląskie, gminą Wisznia Mała i miastem Oleśnica.
- Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski [PDF] (pol.).
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – obiekty fizjograficzne [xlsx], Dane na dzień: 1 stycznia 2023 r., gov.pl, 14 maja 2021 [dostęp 2023-04-19] (pol.), Państwowy rejestr nazw geograficznych.
- Rościsławice [online], Oficjalny serwis Gminy Oborniki Śląskie [dostęp 2024-02-01] (pol.).
- Spadziste, prng, Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-02-02] (pol.).
- Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 marca 1954 r. w sprawie przywrócenia i ustalenia urzędowych nazw obiektów fizjograficznych Dolnego i Górnego Śląska, „Monitor Polski, Dziennik Urzędowy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, poz. 516 (Nr A-38), Warszawa, 29 kwietnia 1954(pol.), Prezes Rady Ministrów: Józef Cyrankiewicz.
- Grzegorz Zwoliński (red.), Wzgórza Trzebnickie. Mapa dla rowerzystów i piechurów, wyd. IV, Studio PLAN, 2018, ISBN 978-83-66151-07-9 (pol.).