Możnowładztwo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Możnowładztwo''' – to górna [[warstwa społeczna]] w [[feudalizm|feudalnym]] [[społeczeństwo|społeczeństwie]] [[średniowiecze|średniowiecznym]] (najwyższa warstwa średniowiecznego [[Rycerstwo|rycerstwa]] zajmująca uprzywilejowaną pozycję w państwie). Obejmowała ona posiadaczy największych [[majątek ziemski|majątków ziemskich]]. Możnowładcy posiadali dostęp (często monopol) do najwyższych [[urząd|urzędów]] państwowych i kościelnych. |
'''Możnowładztwo''' – to górna [[warstwa społeczna]] w [[feudalizm|feudalnym]] [[społeczeństwo|społeczeństwie]] [[średniowiecze|średniowiecznym]] (najwyższa warstwa średniowiecznego [[Rycerstwo|rycerstwa]] zajmująca uprzywilejowaną pozycję w państwie). Obejmowała ona posiadaczy największych [[majątek ziemski|majątków ziemskich]]. Możnowładcy posiadali dostęp (często monopol) do najwyższych [[urząd|urzędów]] państwowych i kościelnych. |
||
W czasach panowania Władysława Łokietka czołowymi możnowładcami byli kasztelan krakowski [[Spycimir Leliwita|Spicymir z Tarnowa (Spytko z Melsztyna)]] i archidiakon krakowski [[Jarosław Bogoria]] (późniejszy arcybiskup gnieźnieński), wojewoda [[Mikołaj Bogoria]]. |
* W czasach panowania Władysława Łokietka czołowymi możnowładcami byli kasztelan krakowski [[Spycimir Leliwita|Spicymir z Tarnowa (Spytko z Melsztyna)]] i archidiakon krakowski [[Jarosław Bogoria]] (późniejszy arcybiskup gnieźnieński), wojewoda [[Mikołaj Bogoria]]. |
||
W czasach panowania jego syna Kazimierza Wielkiego obok dwóch wyżej wymienionych, czołową rolę pełnili także kanclerze krakowscy [[Zbigniew ze Szczyrzyca]] i [[Janusz Suchywilk]] oraz [[Jan z Buska]]. W latach sześćdziesiątych wzrosła pozycja podkanclerzego Królestwa [[Jan z Czarnkowa|Jana z Czarnkowa]], [[Spytko II z Melsztyna|Spytka II z Melsztyna]] i [[Dobiesław Kurozwęcki|Dobiesława Kurozwęckiego]], [[Otton z Pilczy]], [[Dymitr z Goraja]]. |
* W czasach panowania jego syna Kazimierza Wielkiego obok dwóch wyżej wymienionych, czołową rolę pełnili także kanclerze krakowscy [[Zbigniew ze Szczyrzyca]] i [[Janusz Suchywilk]] oraz [[Jan z Buska]]. W latach sześćdziesiątych wzrosła pozycja podkanclerzego Królestwa [[Jan z Czarnkowa|Jana z Czarnkowa]], [[Spytko II z Melsztyna|Spytka II z Melsztyna]] i [[Dobiesław Kurozwęcki|Dobiesława Kurozwęckiego]], [[Otton z Pilczy]], [[Dymitr z Goraja]]. |
||
W czasach Ludwika Węgierskiego czołową rolę pełnili, obok Dobiesława Kurozwęckiego także [[Jan Radlica]], [[Sędziwój z Szubina]], [[Domarat z Pierzchna]] (było to czteroosobowego kolegium, rządzące Polską w imieniu Ludwika Węgierskiego) oraz [[Zawisza Kurozwęcki]], Dymitr z Goraja, [[Bodzanta (arcybiskup gnieźnieński)]]. |
* W czasach Ludwika Węgierskiego czołową rolę pełnili, obok Dobiesława Kurozwęckiego także [[Jan Radlica]], [[Sędziwój z Szubina]], [[Domarat z Pierzchna]] (było to czteroosobowego kolegium, rządzące Polską w imieniu Ludwika Węgierskiego) oraz [[Zawisza Kurozwęcki]], Dymitr z Goraja, [[Bodzanta (arcybiskup gnieźnieński)]], [[Jan Kmita (starosta krakowski)]]. |
||
W czasach Władysława Jagiełły czołowe role pełnili m.in. [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)]], [[Mikołaj Zaklika z Międzygórza]], [[Mikołaj Lanckoroński z Brzezia]],[[Jakub z Koniecpola]], [[Mikołaj Kurowski]], biskup [[Wojciech Jastrzębiec]], [[Piotr Szafraniec]], [[Jan Szafraniec (biskup)]], [[Jan ze Szczekocin]], [[Wincenty Granowski]], [[Sędziwój Ostroróg]], [[Maciej z Łabiszyna]], Dymitr z Goraja, [[Mikołaj Bogoria (kasztelan)]], [[Michał Adwaniec z Buczacza]], [[Mikołaj Kornicz Siestrzeniec]], [[Paweł Włodkowic]], [[Jan z Tarnowa]]. |
* W czasach Władysława Jagiełły czołowe role pełnili m.in. [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)]], [[Mikołaj Zaklika z Międzygórza]], [[Mikołaj Lanckoroński z Brzezia]],[[Jakub z Koniecpola]], [[Mikołaj Kurowski]], biskup [[Wojciech Jastrzębiec]], [[Piotr Szafraniec]], [[Jan Szafraniec (biskup)]], [[Jan ze Szczekocin]], [[Wincenty Granowski]], [[Sędziwój Ostroróg]], [[Maciej z Łabiszyna]], Dymitr z Goraja, [[Mikołaj Bogoria (kasztelan)]], [[Michał Adwaniec z Buczacza]], [[Mikołaj Kornicz Siestrzeniec]], [[Paweł Włodkowic]], [[Jan z Tarnowa]], [[Piotr Kmita (zm. 1409)]]. |
||
W czasach Kazimierza Jagiellończyka m.in. kardynał Zbigniew Oleśnicki, [[Jan Taszka Koniecpolski]], [[Jan Gruszczyński]], [[Łukasz I Górka]], [[Jan Kościelecki]], [[Mikołaj Szarlejski]], [[Jakub z Sienna]], [[Jan Rytwiański]], [[Dziersław z Rytwian]]. |
* W czasach Kazimierza Jagiellończyka m.in. kardynał Zbigniew Oleśnicki, [[Jan Taszka Koniecpolski]], [[Jan Gruszczyński]], [[Łukasz I Górka]], [[Jan Kościelecki]], [[Mikołaj Szarlejski]], [[Jakub z Sienna]], [[Jan Rytwiański]], [[Dziersław z Rytwian]]. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Wersja z 12:27, 18 sie 2011
Możnowładztwo – to górna warstwa społeczna w feudalnym społeczeństwie średniowiecznym (najwyższa warstwa średniowiecznego rycerstwa zajmująca uprzywilejowaną pozycję w państwie). Obejmowała ona posiadaczy największych majątków ziemskich. Możnowładcy posiadali dostęp (często monopol) do najwyższych urzędów państwowych i kościelnych.
- W czasach panowania Władysława Łokietka czołowymi możnowładcami byli kasztelan krakowski Spicymir z Tarnowa (Spytko z Melsztyna) i archidiakon krakowski Jarosław Bogoria (późniejszy arcybiskup gnieźnieński), wojewoda Mikołaj Bogoria.
- W czasach panowania jego syna Kazimierza Wielkiego obok dwóch wyżej wymienionych, czołową rolę pełnili także kanclerze krakowscy Zbigniew ze Szczyrzyca i Janusz Suchywilk oraz Jan z Buska. W latach sześćdziesiątych wzrosła pozycja podkanclerzego Królestwa Jana z Czarnkowa, Spytka II z Melsztyna i Dobiesława Kurozwęckiego, Otton z Pilczy, Dymitr z Goraja.
- W czasach Ludwika Węgierskiego czołową rolę pełnili, obok Dobiesława Kurozwęckiego także Jan Radlica, Sędziwój z Szubina, Domarat z Pierzchna (było to czteroosobowego kolegium, rządzące Polską w imieniu Ludwika Węgierskiego) oraz Zawisza Kurozwęcki, Dymitr z Goraja, Bodzanta (arcybiskup gnieźnieński), Jan Kmita (starosta krakowski).
- W czasach Władysława Jagiełły czołowe role pełnili m.in. Zbigniew Oleśnicki (kardynał), Mikołaj Zaklika z Międzygórza, Mikołaj Lanckoroński z Brzezia,Jakub z Koniecpola, Mikołaj Kurowski, biskup Wojciech Jastrzębiec, Piotr Szafraniec, Jan Szafraniec (biskup), Jan ze Szczekocin, Wincenty Granowski, Sędziwój Ostroróg, Maciej z Łabiszyna, Dymitr z Goraja, Mikołaj Bogoria (kasztelan), Michał Adwaniec z Buczacza, Mikołaj Kornicz Siestrzeniec, Paweł Włodkowic, Jan z Tarnowa, Piotr Kmita (zm. 1409).
- W czasach Kazimierza Jagiellończyka m.in. kardynał Zbigniew Oleśnicki, Jan Taszka Koniecpolski, Jan Gruszczyński, Łukasz I Górka, Jan Kościelecki, Mikołaj Szarlejski, Jakub z Sienna, Jan Rytwiański, Dziersław z Rytwian.