Granica chińsko-rosyjska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy, ilustracja |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
Później sprawę granicy nadamurskiej uregulowały traktaty [[traktat ajguński|w Ajgunie]] ([[1858]]) i [[traktat pekiński|Pekinie]] ([[1860]]), zawarte po [[II wojna opiumowa|II wojnie opiumowej]], zgodnie z którymi granica chińsko-rosyjska została ustalona wzdłuż Amuru, a tereny na północ od Amuru i [[Kraj Nadmorski]] [[aneksja|anektowała]] Rosja. |
Później sprawę granicy nadamurskiej uregulowały traktaty [[traktat ajguński|w Ajgunie]] ([[1858]]) i [[traktat pekiński|Pekinie]] ([[1860]]), zawarte po [[II wojna opiumowa|II wojnie opiumowej]], zgodnie z którymi granica chińsko-rosyjska została ustalona wzdłuż Amuru, a tereny na północ od Amuru i [[Kraj Nadmorski]] [[aneksja|anektowała]] Rosja. |
||
W [[1964]] roku [[Mao Zedong]] zgłosił chińskie pretensje terytorialne wobec ZSRR ([[Kraj Nadmorski]], [[Władywostok]]), a w roku [[1966]] rozpoczęła się [[rewolucja kulturalna]] w Chinach, podczas której ogłoszono ZSRR "wrogiem nr 1" Chin. Od 23 stycznia 1969 roku zaczęły narastać incydenty graniczne nad rzeką [[Ussuri]], co rozpoczęło starcia określane jako '''[[Konflikt nad Ussuri]]''' w rejonie wyspy [[Zhenbao|Damanskij]]. Konflikt ten rozszerzył się aż na pustynny teren [[Kazachstan]]u, gdzie w okolicach Żałanoszkol w obwodzie semipałatyńskim doszło do kolejnych starć<ref name="interia">{{cytuj stronę|url=http://cristeros1.w.interia.pl/crist/militaria/Strzaly-nad-Ussuri.htm|tytuł=Strzały nad Ussuri|data dostępu=2011-03-27}}</ref><ref>Zbigniew Moszumański, Jolanta Czarnotta-Mączyńska, "''Ussuri 1969''"; seria Największe Bitwy XX Wieku, Warszawa, 1997</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = Encyklopedia historyczna świata. Tom VII| wydawca = Wyd. Opres| miejsce = Kraków | rok = 2003| strony = | isbn = 83-85909-80-X}}</ref>. Walki chińsko-radzieckie trwały do końca kwietnia 1969 roku. We wrześniu 1969 roku podjęto rokowania pokojowe, a układ kończący spory terytorialne podpisano [[16 maja]] [[1991]] roku. W efekcie wyspa [[Zhenbao|Damanskij]] przypadła Chinom. W grudniu [[2004]] roku Władimir Putin wyraził wstępną zgodę na zwrot całego spornego terenu w rejonie ujścia Ussuri do [[Amur (rzeka)|Amuru]], także [[Yinlong (wyspa)|Yinlong]] (Wyspy Srebrnego Niedźwiedzia, dla Rosjan – Wyspy Tarabarowa) i połowy [[Heixiazi]] (Wyspy Czarnego Niedźwiedzia, dla Rosjan – Wielkiej Wyspy Ussuryjskiej). Zwrócono go Chinom 20 lipca [[2008]] roku<ref>[http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80277,5477117,Rosja_oddala_poltorej_wyspy_Chinczykom.html Rosja oddała półtorej wyspy Chińczykom]</ref>, a oficjalne przekazanie 340 km² nastąpiło [[14 października]]<ref>[http://wyborcza.pl/1,75477,5810858,Rosja_jest_mniejsza_o_340_km_kwadratowych.html?nltxx=1721538&nltdt=2008-10-15-03-16 Rosja jest mniejsza o 340 km kwadratowych]</ref>. |
|||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Wersja z 21:13, 18 cze 2015
| Państwa graniczące | |
|---|---|
| Okres istnienia |
od 1858 |
| Długość |
4250 km |
Granica rosyjsko–chińska – granica międzypaństwowa o długości 4250 km. Część zachodnia granicy od trójstyku z Kazachstanem do trójstyku z Mongolią mierzy 55 km, część wschodnia od trójstyku z Mongolią do trójstyku z Koreą Północną mierzy 4195 km. Jest szóstą co do długości granicą międzypaństwową na świecie.
Pierwsze porozumienie w sprawie granicy to Traktat nerczyński (27 sierpnia 1689, który ustalił przebieg granicy chińsko-rosyjskiej wzdłuż rzek Argun i Gorbica i dalej Pasmem Stanowym do Morza Ochockiego. Ziemie położone na północ od rzeki Amur i jego ujście przypadły Chinom. Rosjanie wycofali się natomiast z założonej w 1651 roku twierdzy Ałbazin[1]. W związku z kontrowersjami terytorialnymi korektę ustaleń traktatu nerczyńskiego wprowadził traktat kiachtański z roku 1727.
Później sprawę granicy nadamurskiej uregulowały traktaty w Ajgunie (1858) i Pekinie (1860), zawarte po II wojnie opiumowej, zgodnie z którymi granica chińsko-rosyjska została ustalona wzdłuż Amuru, a tereny na północ od Amuru i Kraj Nadmorski anektowała Rosja.
W 1964 roku Mao Zedong zgłosił chińskie pretensje terytorialne wobec ZSRR (Kraj Nadmorski, Władywostok), a w roku 1966 rozpoczęła się rewolucja kulturalna w Chinach, podczas której ogłoszono ZSRR "wrogiem nr 1" Chin. Od 23 stycznia 1969 roku zaczęły narastać incydenty graniczne nad rzeką Ussuri, co rozpoczęło starcia określane jako Konflikt nad Ussuri w rejonie wyspy Damanskij. Konflikt ten rozszerzył się aż na pustynny teren Kazachstanu, gdzie w okolicach Żałanoszkol w obwodzie semipałatyńskim doszło do kolejnych starć[2][3][4]. Walki chińsko-radzieckie trwały do końca kwietnia 1969 roku. We wrześniu 1969 roku podjęto rokowania pokojowe, a układ kończący spory terytorialne podpisano 16 maja 1991 roku. W efekcie wyspa Damanskij przypadła Chinom. W grudniu 2004 roku Władimir Putin wyraził wstępną zgodę na zwrot całego spornego terenu w rejonie ujścia Ussuri do Amuru, także Yinlong (Wyspy Srebrnego Niedźwiedzia, dla Rosjan – Wyspy Tarabarowa) i połowy Heixiazi (Wyspy Czarnego Niedźwiedzia, dla Rosjan – Wielkiej Wyspy Ussuryjskiej). Zwrócono go Chinom 20 lipca 2008 roku[5], a oficjalne przekazanie 340 km² nastąpiło 14 października[6].
Zobacz też
| Granice obecne | |
|---|---|
| Granice 1815–1917 |
- kursywą oznaczono terytorium
- Zobacz też: Szablon:Granice ZSRR
- ↑ Encyklopedia Historyczna Świata. Tom X. Kraków: Wydawnictwo Opres, 2002, s. 129. ISBN 83-85909-72-9.
- ↑ Strzały nad Ussuri. [dostęp 2011-03-27].
- ↑ Zbigniew Moszumański, Jolanta Czarnotta-Mączyńska, "Ussuri 1969"; seria Największe Bitwy XX Wieku, Warszawa, 1997
- ↑ Encyklopedia historyczna świata. Tom VII. Kraków: Wyd. Opres, 2003. ISBN 83-85909-80-X.
- ↑ Rosja oddała półtorej wyspy Chińczykom
- ↑ Rosja jest mniejsza o 340 km kwadratowych