Fastów: Różnice pomiędzy wersjami

pol. Fastów
ukr. Фастiв
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	kijowski
Populacja (2013); • liczba ludności	; 48 237
Nr kierunkowy	+380 4565
Kod pocztowy	08500 — 08509
	Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego pol. Fastów
	Położenie na mapie Ukrainy pol. Fastów
	50°04′N 29°55′E/50,066667 29,916667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:51, 8 mar 2018

Fastów (ukr. Фастів) – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim. Około 50,9 tys. mieszkańców (szacunek na 2006).

Do XIX wieku oficjalna nazwa miasta to „Chwastów”. Był miastem duchownym Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[2].

Historia

Wyludnione na skutek tatarskich najazdów tereny w XVI wieku szlachcic Filon Hulkiewicz przekazał biskupowi kijowskiemu Jakubowi Woronieckiemu, a zaczął je kolonizować biskup Józef Wereszczyński, który uczynił osadę siedzibą katolickich biskupów kijowskich, którzy uczynili z Fastowa ośrodek swojej domeny biskupiej. Biskup Wereszczyński ufundował też tutaj parafię i kościół, a nawet założył drukarnię.

W 1596 roku nowo założone miasteczko najechał Kiryk Rużyński dziedzic Pawołoczy i zrabował sprzęty kościelne. Pomimo tego Fastów szybko się rozwijał co spowodowało, że król Zygmunt III Waza wydał w 1601 r. przywilej o nadaniu mu praw miejskich.

W 1620 roku biskup Radoszewski sprowadził tu zakon jezuitów i wybudował basztę obronną. Jezuici wkrótce wybudowali tu kościół i szkołę.

W czasie wojen kozackich wśród celebry, przy wystawieniu Przenajśw. Sakramentu, gdy kapłan śpiewał Salvum fac; usłyszano płacz rzewny, głos boleści. (...) Sakramentem głos nadludzki dał się słyszéć, jęk bolesny przed wojnami, które kościół i kraj cały zniszczyć miały. ^[3]

16 lutego 1649 roku kozacy najechali na miasto podczas jarmarku i zamordowali 13 szlachciców. W tym samym roku na miasteczko najechali Tatarzy, którzy wymordowali mieszkańców.

Po bitwie pod Wiedniem miasteczko było siedzibą Semena Paleja, który je ufortyfikował i stąd wyprawiał się na rabunek. W latach 1702-1704 miasteczko znajdowało się na terenie ogarniętym powstaniem Semena Paleja stłumionym przez hetmana Adama Mikołaja Sieniawskiego. Po powstaniu Paleja miasteczko znowu było wyludnione tak bardzo, że w 1714 roku mieszkała w nim 1 osoba.

Ponowne zasiedlanie rozpoczął biskup Jan Joachim Tarło, a potem biskup Samuel Ożga, który zbudował tu w 1723 r. kościół katolicki. Od XVIII wieku była to także siedziba jednego z trzech dekanatów katolickiej Diecezji Kijowskiej. W 1749 i 1750 Fastów ponownie ucierpiał, tym razem w wyniku najazdu hajdamaków, co spowodowało, że w 1751 roku stanęła tu dla ochrony chorągiew milicji wojewódzkiej.

W 1768 podczas koliszczyzny zbuntowani chłopi ruscy i kozacy urządzili w mieście pogrom ludności żydowskiej i szlachty polskiej^[4], a także okradli i spalili kościół.

W 1787 roku przez miasteczko przejeżdżał król Stanisław August Poniatowski. W 1789 stacjonował tu 2 Pułk Przedniej Straży Buławy Wielkiej Koronnej. W 1791 roku zbudowano nowy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego.

Od 1793 roku na skutek II rozbioru Polski miasto znalazło się w granicach Rosji. W XIX wieku doprowadzono tu kolej. W 1903 roku miejscowi Polacy rozpoczęli budowę murowanego kościoła katolickiego.

We wrześniu 1919, podczas wojny ukraińsko-radzieckiej oddziały białogwardzistów dokonały pogromu ludności żydowskiej, mordując 1300-1800 osób. Na skutek pogromu dzielnica żydowska została zrujnowana^[5]. Podczas wyprawy kijowskiej w 1920 roku około 1 maja miasto zajęły wojska polskie i pozostały w nim około miesiąca. Zdobyto wtedy bolszewicki pociąg pancerny Postrach nr 2^[6]. Po 28 maja 1920 przeniosła się do Fastowa z Białej Cerkwi polska 7 Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki. W latach 1941-1943 pod okupacją niemiecką.

Od 1991 roku w granicach Ukrainy.

Zabytki

Kościół rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża wybudowany w latach 1903-1911 z żółtej cegły według projektu polskiego architekta W. Dąbrowskiego. Architektura kościół stanowi unikatowy przykład połączenia stylu romańsko-gotyckiego z elementami modernizmu. W 1934 r. komuniści odebrali kościół katolikom i zamienili na magazyn. Remont kościoła został przeprowadzony w 1991 dzięki głównie inicjatywie tutejszego proboszcza parafii Zygmunta Kozara (zm. 2003 r.). Naprzeciwko kościoła w latach 90. XX w. został odrestaurowany także budynek katolickiego seminarium duchowego.
Cerkiew Pokrowska z dzwonnicą
Park Młodzieżowy
Muzeum Lokalne

Kościół Podwyższenia Krzyża
Cerkiew Pokrowska
Dzwonnica przy cerkwi
Park Młodzieżowy
Muzeum Lokalne

Wspólnoty wyznaniowe

Obecnie posługę w parafii rzymskokatolickiej sprawują dominikanie, którzy w 2005 r. otworzyli i prowadzą ośrodek pomocy – Dom św. Marcina de Porres dla dzieci zaniedbanych środowiskowo i dzieci ulicy^[7].

Przypisy

↑ Тимошенко Г.М. (red.): Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року». Київ: Державна служба статистики України, 2013, s. 67.
↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów - Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 229.
↑ Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, Kraków 1873, na str. 655
↑ Władysław Andrzej Serczyk, Koliszczyzna, Kraków 1968, s. 110
↑ J.D. Klier: Russian Civil War [w: R.S. Levy, Antisemitism: A Historical Encyclopedia Of Prejudice And Persecution]. ABC-Clio, 2005, s. 636. ISBN 1-85109-439-3. [dostęp 2013-02-12]. (ang.). O. Budnitskii: Russian Jews Between the Reds and the Whites, 1917-1920. University of Pennsylvania Press, 2012, s. 216-273. ISBN 978-0-8122-4364-2. [dostęp 2012-12-28]. (ang.). Y. Arad: The Holocaust in the Soviet Union. 2009, s. 13-14. [dostęp 2013-02-12]. (ang.).
↑ l, Fotokarta / Przegląd wyników wyszukiwania [online], www.foto.karta.org.pl [dostęp 2018-03-08] (pol.).
↑ Dom Świętego Marcina. Fundacja Przyjaciół Ukrainy proUkraina, 2013-05-20. [dostęp 2014-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-16)].

Linki zewnętrzne

Chwastów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 660 .

[Demografia2013-1] Тимошенко Г.М. (red.): Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року». Київ: Державна служба статистики України, 2013, s. 67.

[2] Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów - Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 229.

[Iwanowski-3] Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, Kraków 1873, na str. 655

[4] Władysław Andrzej Serczyk, Koliszczyzna, Kraków 1968, s. 110

[5] J.D. Klier: Russian Civil War [w: R.S. Levy, Antisemitism: A Historical Encyclopedia Of Prejudice And Persecution]. ABC-Clio, 2005, s. 636. ISBN 1-85109-439-3. [dostęp 2013-02-12]. (ang.). O. Budnitskii: Russian Jews Between the Reds and the Whites, 1917-1920. University of Pennsylvania Press, 2012, s. 216-273. ISBN 978-0-8122-4364-2. [dostęp 2012-12-28]. (ang.). Y. Arad: The Holocaust in the Soviet Union. 2009, s. 13-14. [dostęp 2013-02-12]. (ang.).

[6] , Fotokarta / Przegląd wyników wyszukiwania [online], www.foto.karta.org.pl [dostęp 2018-03-08] (pol.).

[7] Dom Świętego Marcina. Fundacja Przyjaciół Ukrainy proUkraina, 2013-05-20. [dostęp 2014-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-16)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linia 29: / Linia 29: @@
 Wyludnione na skutek tatarskich najazdów tereny w XVI wieku szlachcic Filon Hulkiewicz przekazał biskupowi kijowskiemu [[Jakub Woroniecki|Jakubowi Woronieckiemu]], a zaczął je kolonizować biskup [[Józef Wereszczyński (1530-1598)|Józef Wereszczyński]], który uczynił osadę siedzibą katolickich [[Biskupi kijowscy|biskupów kijowskich]], którzy uczynili z Fastowa ośrodek swojej domeny biskupiej. Biskup Wereszczyński ufundował też tutaj parafię i kościół, a nawet założył drukarnię.
-W 1596 roku nowo założone miasteczko najechał Kiryk Rużyński dziedzic Pawłoczy i zrabował sprzęty kościelne. Fastów szybko się rozwijał co spowodowało, że król [[Zygmunt III Waza]] wydał w 1601 r. przywilej o nadaniu mu praw miejskich.
+W 1596 roku nowo założone miasteczko najechał Kiryk Rużyński dziedzic [[Pawołocz|Pawołoczy]] i zrabował sprzęty kościelne. Pomimo tego Fastów szybko się rozwijał co spowodowało, że król [[Zygmunt III Waza]] wydał w 1601 r. przywilej o nadaniu mu praw miejskich.
 W 1620 roku biskup Radoszewski sprowadził tu zakon jezuitów i wybudował basztę obronną. Jezuici wkrótce wybudowali tu kościół i szkołę.
@@ Linia 39: / Linia 39: @@
 lutego 1649 roku [[kozacy]] najechali na miasto podczas jarmarku i zamordowali 13 szlachciców. W tym samym roku na miasteczko najechali Tatarzy, którzy wymordowali mieszkańców.
-Po bitwie pod Wiedniem miasteczko było siedzibą Semena Paleja, który je ufortyfikował i stąd wyprawiał się na rabunek, a w latach 1702-1704 był ogarnięty [[Powstanie Paleja|powstaniem Semena Paleja]] stłumionym przez hetmana [[Adam Mikołaj Sieniawski|Adama Mikołaja Sieniawskiego]]. Po powstaniu Paleja miasteczko znowu było wyludnione tak bardzo, że w 1714 roku mieszkała w nim 1 osoba.
+Po bitwie pod Wiedniem miasteczko było siedzibą [[Semen Palej|Semena Paleja]], który je ufortyfikował i stąd wyprawiał się na rabunek. W latach 1702-1704 miasteczko znajdowało się na terenie ogarniętym [[Powstanie Paleja|powstaniem Semena Paleja]] stłumionym przez hetmana [[Adam Mikołaj Sieniawski|Adama Mikołaja Sieniawskiego]]. Po powstaniu Paleja miasteczko znowu było wyludnione tak bardzo, że w 1714 roku mieszkała w nim 1 osoba.
-Zasiedlanie rozpoczął biskup [[Jan Joachim Tarło]], a potem biskup [[Samuel Jan Ożga|Samuel Ożga]], który zbudował tu w 1723 r. kościół katolicki. Od XVIII wieku była to także siedziba jednego z trzech dekanatów katolickiej [[Diecezja kijowska|Diecezji Kijowskiej]].
+Ponowne zasiedlanie rozpoczął biskup [[Jan Joachim Tarło]], a potem biskup [[Samuel Jan Ożga|Samuel Ożga]], który zbudował tu w 1723 r. kościół katolicki. Od XVIII wieku była to także siedziba jednego z trzech dekanatów katolickiej [[Diecezja kijowska|Diecezji Kijowskiej]]. W 1749 i 1750 Fastów ponownie ucierpiał, tym razem w wyniku najazdu [[Hajdamacy|hajdamaków]], co spowodowało, że w 1751 roku stanęła tu dla ochrony chorągiew milicji wojewódzkiej. [[Plik:Древний Фастов 18.jpg|thumb|left|Fastów przed 1917 rokiem]]
+W 1768 podczas [[Koliszczyzna|koliszczyzny]] zbuntowani [[Czerń (ruskie chłopstwo)|chłopi ruscy]] i kozacy urządzili w mieście pogrom ludności żydowskiej i szlachty polskiej<ref>[[Władysław Serczyk|Władysław Andrzej Serczyk]], ''Koliszczyzna'', Kraków 1968, s. 110</ref>, a także okradli i spalili kościół.
+W 1787 roku przez miasteczko przejeżdżał król [[Stanisław August Poniatowski]]. W 1789 stacjonował tu [[2 Pułk Przedniej Straży Buławy Wielkiej Koronnej]]. W 1791 roku zbudowano nowy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego.
-W 1749 i 1750 Fastów ponownie ucierpiał, tym razem w wyniku najazdu [[Hajdamacy|hajdamaków]], co spowodowało, że w 1751 roku stanęła tu dla ochrony chorągiew milicji wojewódzkiej.
-[[Plik:Древний Фастов 18.jpg|thumb|left|Fastów przed 1917 rokiem]]
-W 1768 podczas [[Koliszczyzna|koliszczyzny]] zbuntowani [[Czerń (ruskie chłopstwo)|chłopi ruscy]] i kozacy urządzili w mieście pogrom ludności żydowskiej i szlachty polskiej<ref>[[Władysław Serczyk|Władysław Andrzej Serczyk]], ''Koliszczyzna'', Kraków 1968, s. 110</ref>, a także okradli i spalili kościół. W 1787 roku przez miasteczko przejeżdżał król [[Stanisław August Poniatowski]]. W 1789 stacjonował tu [[2 Pułk Przedniej Straży Buławy Wielkiej Koronnej]]. W 1791 roku zbudowano nowy kościół Podwyższenia Krzyża Św. Od 1793 roku na skutek [[II rozbiór Polski|II rozbioru Polski]] miasto znalazło się w granicach [[Imperium Rosyjskie|Rosji]]. W XIX wieku doprowadzono tu kolej.
+Od 1793 roku na skutek [[II rozbiór Polski|II rozbioru Polski]] miasto znalazło się w granicach [[Imperium Rosyjskie|Rosji]]. W XIX wieku doprowadzono tu kolej. W 1903 roku miejscowi Polacy rozpoczęli budowę murowanego kościoła katolickiego.
 We wrześniu 1919, podczas [[Wojna ukraińsko-radziecka 1917-1921|wojny ukraińsko-radzieckiej]] oddziały [[Biali (Rosja)|białogwardzistów]] dokonały [[Pogromy Żydów na Ukrainie (1918-1920)|pogromu]] ludności żydowskiej, mordując 1300-1800 osób. Na skutek pogromu dzielnica żydowska została zrujnowana<ref>{{cytuj książkę | autor=J.D. Klier | tytuł= Russian Civil War [w:] R.S. Levy, Antisemitism: A Historical Encyclopedia Of Prejudice And Persecution |  url=http://books.google.pl/books?id=Tdn6FFZklkcC&lpg=PP1&pg=PA636#v=onepage&q&f=false | strony=636 | wydawca=ABC-Clio | data=2005 | język=en | isbn=1-85109-439-3 | data dostępu=2013-02-12}} {{cytuj książkę | autor=O. Budnitskii | tytuł=Russian Jews Between the Reds and the Whites, 1917-1920 |
-url=http://books.google.pl/books?id=dLdhSUZI-AYC&lpg=PP1&pg=PA218#v=onepage&q=fastov%201300%201500&f=false | strony=216-273 | data=2012 | wydawca=University of Pennsylvania Press | język=en | isbn=978-0-8122-4364-2 | data dostępu=2012-12-28}} {{cytuj książkę | autor=Y. Arad | tytuł=The Holocaust in the Soviet Union | url=http://books.google.pl/books?id=DqAb5tY4Ai8C&lpg=PP1&pg=PA14#v=onepage&q=1918%201920%201,200&f=false | strony=13-14 | rok=2009 | opublikowany=Yad Vashem | język=en | data dostępu=2013-02-12}}</ref>.
+url=http://books.google.pl/books?id=dLdhSUZI-AYC&lpg=PP1&pg=PA218#v=onepage&q=fastov%201300%201500&f=false | strony=216-273 | data=2012 | wydawca=University of Pennsylvania Press | język=en | isbn=978-0-8122-4364-2 | data dostępu=2012-12-28}} {{cytuj książkę | autor=Y. Arad | tytuł=The Holocaust in the Soviet Union | url=http://books.google.pl/books?id=DqAb5tY4Ai8C&lpg=PP1&pg=PA14#v=onepage&q=1918%201920%201,200&f=false | strony=13-14 | rok=2009 | opublikowany=Yad Vashem | język=en | data dostępu=2013-02-12}}</ref>. Podczas [[Wyprawa kijowska (1920)|wyprawy kijowskiej]] w 1920 roku około 1 maja miasto zajęły wojska polskie i pozostały w nim około miesiąca. Zdobyto wtedy bolszewicki [[pociąg pancerny]] ''Postrach nr 2''<ref>{{Cytuj |autor = ideo - www.ideo.pl |tytuł = Fotokarta / Przegląd wyników wyszukiwania |data dostępu = 2018-03-08 |opublikowany = www.foto.karta.org.pl |url = http://www.foto.karta.org.pl/przeglad-wynikow-wyszukiwania/?allword=fastowie&exactmatchword=&anyword=&nothiswords=&imageselected=65697 |język = pl}}</ref>. Po 28 maja 1920 przeniosła się do Fastowa z Białej Cerkwi polska [[7 Eskadra Myśliwska|7 Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki]]. W latach 1941-1943 pod okupacją niemiecką.
 Od 1991 roku w granicach Ukrainy.