System wbudowany

System wbudowany (ang. Embedded system) - system komputerowy specjalnego przeznaczenia, który staje się integralną częścią obsługiwanego przez niego sprzętu.

Zdjęcie wnętrza Modemu/Routera Netgear ADSL. Przykład współczesnego systemu dedykowanego. Oznaczone części to między innymi mikroprocesor (4), RAM (6), oraz FLASH (7).

System wbudowany spełnia określone wymagania, zdefiniowane do zadań które ma wykonywać. Nie można nim więc nazywać typowego wielofunkcyjnego komputera osobistego. Każdy system wbudowany oparty jest na mikroprocesorze (lub mikrokontrolerze), zaprogramowanym do wykonywania ograniczonej ilości zadań, lub nawet do jednego.

Zależnie od złożoności wykonywanych zadań, może zawierać oprogramowanie dedykowane wyłącznie temu urządzeniu (firmware), lub może to być system operacyjny wraz ze specjalizowanym oprogramowaniem. Może o tym decydować też stopień niezawodności jakie ma oferować dany system wbudowany. Ogólną zasadą jest, iż im mniej złożone i specjalizowane jest oprogramowanie, tym bardziej system jest niezawodny, oraz może szybciej reagować na zdarzenia krytyczne.

Niezawodność systemu może być zwiększona, przez rozdzielenie zadań na mniejsze podsystemy, a także przez redundancję. Polegać to może np. na zastosowaniu do jednego zadania dwóch identycznych urządzeń, które mogą przejąć zadania drugiego, w przypadku awarii jednego z nich.

Za pierwszy komputer wbudowany uznaje się ten, który sterował amerykańskim statkiem kosmicznym Apollo. Pierwszy komputer wbudowany produkowany masowo sterował rakietą LGM-30 Minuteman.

Zastosowania

Tego typu systemy znajdują zastosowanie we wszystkich dziedzinach, gdyż w obecnych czasach dąży się aby wszystkie urządzenia były inteligentne i zdolne do pracy autonomicznej oraz wykonywały coraz bardziej złożone zadania.

Przykłady obszarów i urządzeń technicznych, w których stosuje się systemy wbudowane:

• układy sterujące pracą silnika samochodowego i ABS, komputery pokładowe
• sprzęt sterujący samolotami, rakietami, pociskami rakietowymi, bomby inteligentne
• sprzęt medyczny, w tym między innymi: monitory holterowskie
• sprzęt pomiarowy, w tym między innymi: oscyloskopy, analizatory widma
• bankomaty i podobne urządzenia ATM
• termostaty, klimatyzatory,
• kuchenki mikrofalowe, zmywarki
• sterowniki PLC stosowane w przemyśle do sterowania i kontroli procesów i maszyn produkcyjnych
• sterowniki do wszelkiego rodzaju robotów mechanicznych
• systemy alarmowe służące do ochrony osób i mienia np. antywłamaniowe, przeciwpożarowe, i inne
• telefony komórkowe i centrale telefoniczne,
• drukarki, kserokopiarki
• kalkulatory
• sprzęt komputerowy, w tym między innymi: dyski twarde, napędy optyczne, routery, serwery czasu i firewalle
• systemy rozrywki multimedialnej i interaktywnej:
  • konsole do gier: stacjonarne i mobilne
  • automaty np. do gier oraz inne
  • telewizory, odtwarzacze DVD, kamery cyfrowe, magnetowidy

Zobacz też

• System operacyjny
• System czasu rzeczywistego
• Sztuczna inteligencja

Linki zewnętrzne

• Systemy wbudowane (materiały dydaktyczne MIMUW na studia informatyczne I stopnia)