Leonard Rettel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stefs (dyskusja | edycje)
nowa pozycja - prace Leonarda Rettla, źródła/przypisy
Stefs (dyskusja | edycje)
link
Linia 30: Linia 30:
Syna Jana Rettla<ref name="an"/><ref>w oryginale franc. Jean de Rettel</ref> i Franciszki ''[[wikt:primo voto|primo voto]]'' Siennickiej z domu Lemnickiej lub Łempickiej<ref name="an"/>, przeniósł się z rodzicami do Warszawy, gdzie ukończył [[Liceum Warszawskie]]<ref name="wspm"/>. W 1830 zapisał się na wydział prawa [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Publikował młodzieńcze wiersze w ''Pamiętniku dla płci pięknej''<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = | czasopismo = Pamiętnik dla Płci Pięknej : pismo różnym rodzajom poezyi i prozy poświęcone|adres czasopisma=http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication/96147?tab=1| wolumin = | wydanie = | strony = | data = 1830| wydawca =Konstanty Gaszyński, Leon Zienkowicz | miejsce = Warszawa| issn = | doi = }}</ref> czasopiśmie wydawanym przez [[Konstanty Gaszyński|Konstantego Gaszyńskiego]] i Leona Zienkowicza<ref name="wspm"/>. Uczestnik [[Sprzysiężenie Wysockiego|sprzysiężenia Wysockiego]], 29 listopada 1830 w ''[[Noc Listopadowa|Noc Listopadową]]'' wziął udział w grupie studentów i cywili wraz z [[podchorąży]]mi w ataku na [[Belweder w Warszawie|Belweder]] w celu ujęcia wielkiego księcia [[Konstanty Pawłowicz Romanow|Konstantego]], w dziewięcioosobowym oddziale dowodzonym przez [[podchorąży|pchor.]] Kobylańskiego, nacierającym na Belweder od ogrodu, następnie wraz z podchorążymi dotarł do [[Arsenał Królewski w Warszawie|Arsenału]] i brał udział w jego zdobyciu<ref name="biogram2"/>. Aktywny członek [[Klub Patriotyczny|Towarzystwa Patriotycznego]]. W powstaniu listopadowym jako ochotnik odbył całą kampanię 1831 w [[20 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego|20 Pułku Piechoty Liniowej]], dosłużył się stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]].
Syna Jana Rettla<ref name="an"/><ref>w oryginale franc. Jean de Rettel</ref> i Franciszki ''[[wikt:primo voto|primo voto]]'' Siennickiej z domu Lemnickiej lub Łempickiej<ref name="an"/>, przeniósł się z rodzicami do Warszawy, gdzie ukończył [[Liceum Warszawskie]]<ref name="wspm"/>. W 1830 zapisał się na wydział prawa [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Publikował młodzieńcze wiersze w ''Pamiętniku dla płci pięknej''<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = | czasopismo = Pamiętnik dla Płci Pięknej : pismo różnym rodzajom poezyi i prozy poświęcone|adres czasopisma=http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication/96147?tab=1| wolumin = | wydanie = | strony = | data = 1830| wydawca =Konstanty Gaszyński, Leon Zienkowicz | miejsce = Warszawa| issn = | doi = }}</ref> czasopiśmie wydawanym przez [[Konstanty Gaszyński|Konstantego Gaszyńskiego]] i Leona Zienkowicza<ref name="wspm"/>. Uczestnik [[Sprzysiężenie Wysockiego|sprzysiężenia Wysockiego]], 29 listopada 1830 w ''[[Noc Listopadowa|Noc Listopadową]]'' wziął udział w grupie studentów i cywili wraz z [[podchorąży]]mi w ataku na [[Belweder w Warszawie|Belweder]] w celu ujęcia wielkiego księcia [[Konstanty Pawłowicz Romanow|Konstantego]], w dziewięcioosobowym oddziale dowodzonym przez [[podchorąży|pchor.]] Kobylańskiego, nacierającym na Belweder od ogrodu, następnie wraz z podchorążymi dotarł do [[Arsenał Królewski w Warszawie|Arsenału]] i brał udział w jego zdobyciu<ref name="biogram2"/>. Aktywny członek [[Klub Patriotyczny|Towarzystwa Patriotycznego]]. W powstaniu listopadowym jako ochotnik odbył całą kampanię 1831 w [[20 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego|20 Pułku Piechoty Liniowej]], dosłużył się stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]].


Od 7 listopada 1831 na emigracji w Paryżu, członek [[Komitet Narodowy Polski (1831-1832)|Komitetu Narodowego Polskiego]] i jeden z założycieli [[Towarzystwo Demokratyczne Polskie|Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]] od 17 marca 1832, publikował artykuły w ''Demokracie Polskim''. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z [[Adam Mickiewicz|Adamem Mickiewiczem]] i [[Fryderyk Chopin|Fryderykiem Chopinem]]<ref name="pseud"/>. Przeciwnik organizacji [[Legion Polski w Portugalii|Legionu Polskiego]] w [[Portugalia|Portugalii]] przez [[Józef Bem|Józefa Bema]]<ref name="biogram"/>. W 1848 organizował [[Legion Mickiewicza]] we [[Włochy|Włoszech]]. Podczas [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] był przedstawicielem [[Rząd Narodowy (powstanie styczniowe)|Rządu Narodowego]] w [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Związany z [[Andrzej Towiański|towianizmem]]. Korespondent ''[[Gazeta Warszawska (1774)|Gazety Warszawskiej]]'' z Paryża pod pseudonimem ''Jan Zamostowski''<ref name="pseud"/>. Od 1869 brał udział w pracach ''Towarzystwa Naukowej Pomocy'' w Paryżu, założonym przez [[Agaton Giller|Agatona Gillera]], prowadząc wykłady. Przetłumaczył m.in.: ''La Araucana'' [[Alonso de Ercilla y Zúñiga|Ercilli]]<ref name="pseud"/>, ''Powieści Basków'' Antonio de Trueby i ''Powieści norweskie'' Magdaleny Torrenson wydane w odcinkach w ''[[Gazeta Polska (1826-1907)|Gazecie Polskiej]]'' i ''[[Kurier Poznański|Kurierze Poznańskim]]''<ref name="wspm"/>. Autor biografii emigrantów w ''Rocznikach Towarzystwa Naukowo-Historycznego'' wydawanych przez Bronisława Zaleskiego w Paryżu. Współautor (redakcja, zebranie źródeł - nie wymieniony na stronie tytułowej) ''Henri de Valois et la Pologne en 1572'' (pol. Henryk Walezy i Polska w 1572) autora: Emmanuel Henri Victurnien marquis de Noailles, Paryż, 1867<ref name="SE">{{cytuj stronę| url = http://literat.ug.edu.pl/jez/018.htm| tytuł =''Sylwety emigracyjne – Leonard Rettel'' | data dostępu = 2011-02-03| autor = [[Zygmunt Miłkowski|Zygmunt Miłkowski ps. Teodor Tomasz Jeż]]| opublikowany = | praca = | data = | język = pl}}</ref>.
Od 7 listopada 1831 na emigracji w Paryżu, członek [[Komitet Narodowy Polski (1831-1832)|Komitetu Narodowego Polskiego]] i jeden z założycieli [[Towarzystwo Demokratyczne Polskie|Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]] od 17 marca 1832, publikował artykuły w ''Demokracie Polskim''. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z [[Adam Mickiewicz|Adamem Mickiewiczem]] i [[Fryderyk Chopin|Fryderykiem Chopinem]]<ref name="pseud"/>. Przeciwnik organizacji [[Legion Polski w Portugalii|Legionu Polskiego]] w [[Portugalia|Portugalii]] przez [[Józef Bem|Józefa Bema]]<ref name="biogram"/>. W 1848 organizował [[Legion Mickiewicza]] we [[Włochy|Włoszech]]. Podczas [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] był przedstawicielem [[Rząd Narodowy (powstanie styczniowe)|Rządu Narodowego]] w [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Związany z [[Andrzej Towiański|towianizmem]]. Korespondent ''[[Gazeta Warszawska (1774)|Gazety Warszawskiej]]'' z Paryża pod pseudonimem ''Jan Zamostowski''<ref name="pseud"/>. Od 1869 brał udział w pracach ''Towarzystwa Naukowej Pomocy'' w Paryżu, założonym przez [[Agaton Giller|Agatona Gillera]], prowadząc wykłady. Przetłumaczył m.in.: ''La Araucana'' [[Alonso de Ercilla y Zúñiga|Ercilli]]<ref name="pseud"/>, ''Powieści Basków'' Antonio de Trueby i ''Powieści norweskie'' Magdaleny Torrenson wydane w odcinkach w ''[[Gazeta Polska (1826-1907)|Gazecie Polskiej]]'' i ''[[Kurier Poznański|Kurierze Poznańskim]]''<ref name="wspm"/>. Autor biografii emigrantów w ''Rocznikach Towarzystwa Naukowo-Historycznego'' wydawanych przez Bronisława Zaleskiego w Paryżu. Współautor (redakcja, zebranie źródeł - nie wymieniony na stronie tytułowej) ''Henri de Valois et la Pologne en 1572'' (pol. Henryk Walezy i Polska w 1572) autora: [[Emmanuel Henri Victurnien de Noailles|Emmanuela Henri Victurnien marquis de Noailles]], Paryż, 1867<ref name="SE">{{cytuj stronę| url = http://literat.ug.edu.pl/jez/018.htm| tytuł =''Sylwety emigracyjne – Leonard Rettel'' | data dostępu = 2011-02-03| autor = [[Zygmunt Miłkowski|Zygmunt Miłkowski ps. Teodor Tomasz Jeż]]| opublikowany = | praca = | data = | język = pl}}</ref>.


4 lutego 1872 (9 marca 1872)<ref name="an"/> poślubił młodszą o 25 lat Natalię Loewenhardt (Lewenhard - franc. ''Nathalie Loewenhard''<ref name="an"/> ur. 1836<ref name="CM">według inskrypcji nagrobnej: ''Natalia Rettel z domu Lewenhard 1838 - 1880'' na nagrobku [[Anna Pustowójtówna|Anny Pustowojtówny]] na [[Cmentarz Montparnasse|Cmentarzu Montparnasse]] division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880</ref>), Polkę, córkę Maurycego i Franciszki z d. Reichman<ref name="an"/>, siostrę znanego na emigracji lekarza i [[powstanie styczniowe|powstańca styczniowego]] [[Stanisław Loewenhardt|Stanisława Loewenhardta]], z którą miał dwoje dzieci:<ref name="wspm">{{cytuj pismo |nazwisko = |imię = |autor link = |tytuł =Leonard Rettel - wspomnienie (z Kuriera paryskiego) |czasopismo = WARTA - tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu |url=http://www.wbc.poznan.pl/Content/110590/index.djvu?handler=dvju_browser|wolumin = Rok XII|wydanie = 564|strony = 5233-5234|data =1885-04-19 |wydawca = |miejsce = Poznań|issn = |doi =|oclc=69478100|język=pl}}</ref> syna (ur. 1872) i córkę (ur. 1873)<ref name="FRW"/>. W 1872 Rettlowie mieszkali w Paryżu w pobliżu [[Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu|Towarzystwa Historyczno-Literackiego]] przy Quai d'Orléans 4<ref name="an"/>.
4 lutego 1872 (9 marca 1872)<ref name="an"/> poślubił młodszą o 25 lat Natalię Loewenhardt (Lewenhard - franc. ''Nathalie Loewenhard''<ref name="an"/> ur. 1836<ref name="CM">według inskrypcji nagrobnej: ''Natalia Rettel z domu Lewenhard 1838 - 1880'' na nagrobku [[Anna Pustowójtówna|Anny Pustowojtówny]] na [[Cmentarz Montparnasse|Cmentarzu Montparnasse]] division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880</ref>), Polkę, córkę Maurycego i Franciszki z d. Reichman<ref name="an"/>, siostrę znanego na emigracji lekarza i [[powstanie styczniowe|powstańca styczniowego]] [[Stanisław Loewenhardt|Stanisława Loewenhardta]], z którą miał dwoje dzieci:<ref name="wspm">{{cytuj pismo |nazwisko = |imię = |autor link = |tytuł =Leonard Rettel - wspomnienie (z Kuriera paryskiego) |czasopismo = WARTA - tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu |url=http://www.wbc.poznan.pl/Content/110590/index.djvu?handler=dvju_browser|wolumin = Rok XII|wydanie = 564|strony = 5233-5234|data =1885-04-19 |wydawca = |miejsce = Poznań|issn = |doi =|oclc=69478100|język=pl}}</ref> syna (ur. 1872) i córkę (ur. 1873)<ref name="FRW"/>. W 1872 Rettlowie mieszkali w Paryżu w pobliżu [[Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu|Towarzystwa Historyczno-Literackiego]] przy Quai d'Orléans 4<ref name="an"/>.
Linia 47: Linia 47:
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Wysocki| imię=Piotr|autor link =Piotr Wysocki (wojskowy)| inni= Leonard Rettel (red.)| tytuł= Pamiętnik Piotra Wysockiego o powstaniu 29 listopada 1830 roku (Biblioteka Ludowa Polska)| tom= I i II|data=1867| wydawca=Księgarnia Luxemburska| miejsce=Paris ([[Paryż]])| isbn=|oclc =177321637|strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Wysocki| imię=Piotr|autor link =Piotr Wysocki (wojskowy)| inni= Leonard Rettel (red.)| tytuł= Pamiętnik Piotra Wysockiego o powstaniu 29 listopada 1830 roku (Biblioteka Ludowa Polska)| tom= I i II|data=1867| wydawca=Księgarnia Luxemburska| miejsce=Paris ([[Paryż]])| isbn=|oclc =177321637|strony=}}
** {{Cytuj książkę | nazwisko= Wysocki| imię=Piotr| inni=Danuta Hanna Grasiewicz (red., ed. i oprac. wg wydania paryskiego z 1867)| tytuł= Pamiętnik Piotra Wysockiego | data=2006| wydawca=Redakcja Wydawnictw Wojskowej Akademii Technicznej| miejsce=Warszawa| isbn=8389399342| strony=}}
** {{Cytuj książkę | nazwisko= Wysocki| imię=Piotr| inni=Danuta Hanna Grasiewicz (red., ed. i oprac. wg wydania paryskiego z 1867)| tytuł= Pamiętnik Piotra Wysockiego | data=2006| wydawca=Redakcja Wydawnictw Wojskowej Akademii Technicznej| miejsce=Warszawa| isbn=8389399342| strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Victurnien marquis de Noailles| imię=Emmanuel Henri|autor link =| inni= Leonard Rettel (redakcja - nie wymieniony w tytule<ref name="SE"/>)| tytuł= Henri de Valois et la Pologne en 1572 |url= http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10778821_00001.html|tom=1, 2, 3|data=1867| wydawca=M. Lévy frères| miejsce=Paris ([[Paryż]])| isbn=|oclc =11724957|strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Victurnien marquis de Noailles| imię=Emmanuel Henri|autor link =Emmanuel Henri Victurnien de Noailles | inni= Leonard Rettel (redakcja - nie wymieniony w tytule<ref name="SE"/>)| tytuł= Henri de Valois et la Pologne en 1572 |url= http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10778821_00001.html|tom=1, 2, 3|data=1867| wydawca=M. Lévy frères| miejsce=Paris ([[Paryż]])| isbn=|oclc =11724957|strony=}}


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 17:24, 11 mar 2012

Leonard Rettel
Ilustracja
Leonard Rettel około 1832, litografia de Villaina wg. rysunku Józefa Straszewicza[1]
Data i miejsce urodzenia

6 listopada 1811
Podhajce, Cesarstwo Austriackie

Data i miejsce śmierci

21 marca 1885
Paryż, Francja

Okres

od 17 marca 1832

Przynależność polityczna

Towarzystwo Demokratyczne Polskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
grób Leonarda Rettla - mogiła powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse, 2011
inskrypcja nagrobna Natalii Rettel (1836 - 1880) na nagrobku Anna Pustowójtówny[2]
zapis danych osobowych z imionami rodziców Leonarda Rettla z aktu małżeństwa w 1872 - franc.

Leonard Rettel, Leonard Łazarz Rettel, franc. Léonard Lazare de Rettel[3], pseudonim Jan Zamostowski[4] (ur. 6 listopada 1811 w Podhajcach[5], zm. 21 marca[6] 1885 w Paryżu) – polski działacz polityczny, pisarz, poeta i tłumacz, pierwszy polski hispanista[4][7], belwederczyk, kapitan - żołnierz-ochotnik powstania listopadowego, dobry mówca[8], emigrant na Wielkiej Emigracji. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari 17 kwietnia 1831[9].

Życiorys

Syna Jana Rettla[3][10] i Franciszki primo voto Siennickiej z domu Lemnickiej lub Łempickiej[3], przeniósł się z rodzicami do Warszawy, gdzie ukończył Liceum Warszawskie[11]. W 1830 zapisał się na wydział prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Publikował młodzieńcze wiersze w Pamiętniku dla płci pięknej[12] czasopiśmie wydawanym przez Konstantego Gaszyńskiego i Leona Zienkowicza[11]. Uczestnik sprzysiężenia Wysockiego, 29 listopada 1830 w Noc Listopadową wziął udział w grupie studentów i cywili wraz z podchorążymi w ataku na Belweder w celu ujęcia wielkiego księcia Konstantego, w dziewięcioosobowym oddziale dowodzonym przez pchor. Kobylańskiego, nacierającym na Belweder od ogrodu, następnie wraz z podchorążymi dotarł do Arsenału i brał udział w jego zdobyciu[5]. Aktywny członek Towarzystwa Patriotycznego. W powstaniu listopadowym jako ochotnik odbył całą kampanię 1831 w 20 Pułku Piechoty Liniowej, dosłużył się stopnia kapitana.

Od 7 listopada 1831 na emigracji w Paryżu, członek Komitetu Narodowego Polskiego i jeden z założycieli Towarzystwa Demokratycznego Polskiego od 17 marca 1832, publikował artykuły w Demokracie Polskim. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z Adamem Mickiewiczem i Fryderykiem Chopinem[4]. Przeciwnik organizacji Legionu Polskiego w Portugalii przez Józefa Bema[8]. W 1848 organizował Legion Mickiewicza we Włoszech. Podczas powstania styczniowego był przedstawicielem Rządu Narodowego w Hiszpanii. Związany z towianizmem. Korespondent Gazety Warszawskiej z Paryża pod pseudonimem Jan Zamostowski[4]. Od 1869 brał udział w pracach Towarzystwa Naukowej Pomocy w Paryżu, założonym przez Agatona Gillera, prowadząc wykłady. Przetłumaczył m.in.: La Araucana Ercilli[4], Powieści Basków Antonio de Trueby i Powieści norweskie Magdaleny Torrenson wydane w odcinkach w Gazecie Polskiej i Kurierze Poznańskim[11]. Autor biografii emigrantów w Rocznikach Towarzystwa Naukowo-Historycznego wydawanych przez Bronisława Zaleskiego w Paryżu. Współautor (redakcja, zebranie źródeł - nie wymieniony na stronie tytułowej) Henri de Valois et la Pologne en 1572 (pol. Henryk Walezy i Polska w 1572) autora: Emmanuela Henri Victurnien marquis de Noailles, Paryż, 1867[13].

4 lutego 1872 (9 marca 1872)[3] poślubił młodszą o 25 lat Natalię Loewenhardt (Lewenhard - franc. Nathalie Loewenhard[3] ur. 1836[14]), Polkę, córkę Maurycego i Franciszki z d. Reichman[3], siostrę znanego na emigracji lekarza i powstańca styczniowego Stanisława Loewenhardta, z którą miał dwoje dzieci:[11] syna (ur. 1872) i córkę (ur. 1873)[15]. W 1872 Rettlowie mieszkali w Paryżu w pobliżu Towarzystwa Historyczno-Literackiego przy Quai d'Orléans 4[3].

2 maja 1880[14] w wypadku zginęła żona Natalia - podczas otwierania okna wypadła na bruk[11][15]. 29 listopada 1880 wziął udział w uroczystościach 50-lecia wybuchu Powstania Listopadowego, jako honorowy gość, z drugim belwederczykiem - Karolem Paszkiewiczem, zorganizowanych we Lwowie[16] oraz odbył dłuższą podróż po Galicji odwiedzając m.in. przyjaciela - Karola Rogawskiego w Ołpinach, Kraków. Po śmierci żony, córkę przekazał na wychowanie do Wyższego Zakładu Wychowania Panien Seweryny Górskiej w Krakowie, synem zaopiekowała się rodzina żony: Anna Henryka (z domu Pustowójtówna) i Stanisław Loewenhardtowie, sam zamieszkał w Domu św. Kazimierza, gdzie przebywał do końca życia[11]. Pochowany tymczasowo w 1885 r. w grobie rodzinnym Loewenhardtów (Lewenhardów)[11] na Cmentarzu Montparnasse[15]. Obecnie pochowany w zbiorowej mogile polskich emigrantów - powstańców listopadowych i styczniowych na Cmentarzu Montparnasse w kwaterze franc. division 17 (1 sud, 10 ouest) numer koncesji: 553 P 1886.

Natalia Rettel spoczywa na Cmentarzu Montparnasse w grobowcu Lewenhardtów z bratową - Henryką Lewenhard (Anną Pustowojtówną) division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880.

Wybrane prace

  1. Die Polen und die Polinnen der Revolution vom 29. November 1830. oder hundert Portraits derjenigen Personen, die sich in dem letzten polnischen Freiheitkampfe ausgezeichnet haben ... Lfg. 1-20. Stuttgart: E. Schweizerbart's Verlag-buchhandlung, 1832-1837, s. 41. OCLC 731830442. (niem.).
  2. division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880
  3. a b c d e f g płatny serwis (dane aktu małżeństwa) Léonard Lazare de Rettel, Nathalie Loewenhard. Ancestry.com. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
  4. a b c d e Urszula Aszyk: Nowa Sztuka Pisania Komedii w Dzisiejszych Czasach Lopego de Vega w czterechsetlecie wydania 1609-2009. Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, s. 130-132. ISBN 978-83-60875-68-1.
  5. a b Paweł Hertz red.: Zbiór poetów polskich XIX. T. V. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959, s. 584. OCLC 6449937. (pol.).
  6. Adam Bieńkowski: Kółko Mickiewiczowskie we Lwowie. Rok Mickiewiczowski. Księga Pamiątkowa. Lwów: Nakł. Księg. H. Altenberga, 1899, s. 77. OCLC 15611879.
  7. Maria Strzałkowa. Studia polsko-hiszpańskie. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Rozprawy i Studia”. t. 26, s. 13-54, 1960. Kraków: nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego. OCLC 233498996. (pol.). 
  8. a b biogram Leonarda Rettla [w:] Paweł Smolikowski CR (1849-1926): STOSUNEK ADAMA MICKIEWICZA DO X. X. ZMARTWYCHWSTAŃCÓW. [dostęp 2011-01-26]. (pol.).
  9. Kawalerowie Orderu Virtuti Militari. [dostęp 2011-02-03]. (pol.).
  10. w oryginale franc. Jean de Rettel
  11. a b c d e f g Leonard Rettel - wspomnienie (z Kuriera paryskiego). „WARTA - tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu”. Rok XII (564), s. 5233-5234, 1885-04-19. Poznań. OCLC 69478100. (pol.). 
  12. „Pamiętnik dla Płci Pięknej : pismo różnym rodzajom poezyi i prozy poświęcone”, 1830. Warszawa: Konstanty Gaszyński, Leon Zienkowicz. 
  13. a b Zygmunt Miłkowski ps. Teodor Tomasz Jeż: Sylwety emigracyjne – Leonard Rettel. [dostęp 2011-02-03]. (pol.).
  14. a b według inskrypcji nagrobnej: Natalia Rettel z domu Lewenhard 1838 - 1880 na nagrobku Anny Pustowojtówny na Cmentarzu Montparnasse division 18 (14 est, 1 nord) numer koncesji: 1255 P 1880
  15. a b c w książcę błędnie 1881(!) [za:] Franciszek Rawita-Gawroński: Henryka Pustowójtówna. Lwów: Gebethner i Ska w Krakowie, 1911, s. 39-40. OCLC 41879333.
  16. Leonard Rettel w bazie Estreichera (KATALOGI I BAZY CENTRUM BADAWCZEGO BIBLIOGRAFII POLSKIEJ ESTREICHERÓWW UNIWERSYTECIE JAGIELLOŃSKIM). [dostęp 2011-02-10]. (pol.).

Bibliografia

  • Barbara Konarska: Leonard Rettel. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 31. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 153-156. OCLC 2098998.
  • Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. T. 3, L-R. 1998. ISBN 83-86842-11-3.
  • Julia Franke (red.): Solidarność 1830 : Niemcy i Polacy po powstaniu listopadowym, Zamek Królewski w Warszawie 29 XI 2005 -31 I 2006 Polenbegeisterung : Deutsche und Polen nach dem Novemberaufstand 1830 : Museum Europäicher Kulturen - Staatliche Museen zu Berlin 2. III - 30. IV 2006. Warszawa: Warszawa : Arx Regina Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego, 2005, s. 358. ISBN 83-7022-153-X 9788370221539. OCLC 64363078. (pol. • niem.).

Linki zewnętrzne