Transfuzja krwi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
int. |
|||
Linia 58: | Linia 58: | ||
** [[pokrzywka]] |
** [[pokrzywka]] |
||
* O średnio ciężkim przebiegu: |
* O średnio ciężkim przebiegu: |
||
** [[zakażenie]] bakteryjne (spowodowane przeważnie zainfekowaniem preparatu krwi w czasie przechowywania lub zakażenie dawcy bakteriami znajdującymi się na skórze pacjenta, bądź na |
** [[zakażenie]] bakteryjne (spowodowane przeważnie zainfekowaniem preparatu krwi w czasie przechowywania lub zakażenie dawcy bakteriami znajdującymi się na skórze pacjenta, bądź na niesterylnym zestawie do przetoczeń) objawia się dreszczami, gorączką; |
||
** odczyn gorączkowy niehemolityczny – występują u około 2% biorców; może być spowodowany obecnością przeciwciał dla antygenów krwinek białych lub płytek krwi; |
** odczyn gorączkowy niehemolityczny – występują u około 2% biorców; może być spowodowany obecnością przeciwciał dla antygenów krwinek białych lub płytek krwi; |
||
* o ciężkim przebiegu |
* o ciężkim przebiegu |
Wersja z 00:55, 6 wrz 2015
Ten artykuł od 2010-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Transfuzja krwi (przetoczenie krwi) – zabieg polegający na przetaczaniu pewnej ilości krwi lub składników krwi. Ma na celu substytucję utraconych składników.
W przypadku transfuzji niezbędne jest stosowanie krwi zgodnej grupowo. Oprócz zgodności głównej (układ AB0) należy także wziąć pod uwagę zgodność czynnika Rh.
- Osoba z grupą krwi 0 jest uniwersalnym dawcą (obecność przeciwciał anty-A i anty-B).
- Osoba z grupą krwi AB jest uniwersalnym biorcą (brak przeciwciał).
- Grupa A posiada antygeny A i przeciwciała anty-B
- Grupa B posiada antygeny B i przeciwciała anty-A
Biorca | Dawca | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
O- | O+ | B- | B+ | A- | A+ | AB- | AB+ | |
AB+ | X | X | X | X | X | X | X | X |
AB- | X | X | X | X | ||||
A+ | X | X | X | X | ||||
A- | X | X | ||||||
B+ | X | X | X | X | ||||
B- | X | X | ||||||
O+ | X | X | ||||||
O- | X |
Jeśli w krwi biorcy znajdują się przeciwciała przeciwko antygenom dawcy to następują powikłania potransfuzyjne. Krwinki dawcy zostają zniszczone w organizmie biorcy.
Powikłania poprzetoczeniowe
Ze względu na czas, w jakim pojawią się powikłania poprzetoczeniowe, mówimy o powikłaniach:
- Wczesnych – występujących od czasu rozpoczęcia transfuzji do 24 godzin po jej zakończeniu;
- Późnych – występuje najczęściej między 3 a 21 dniem po transfuzji.
Powikłania poprzetoczeniowe możemy również podzielić ze względu na rodzaj ich przebiegu:
- Powikłania łagodne (najczęściej występują po zakończeniu przetoczenia lub w kilka dni po przetoczeniu);
- Powikłania średnie;
- Powikłania ciężkie (przeważnie są to powikłania wczesne, występujące już podczas przetoczenia krwi).
Powikłania wczesne – występujące od czasu rozpoczęcia transfuzji, do 24 godzin po jej zakończeniu:
- O łagodnym przebiegu:
- Odczyny alergiczne - najczęściej są spowodowane przez przeciwciała dla białek osocza lub składnikami dodawanymi do preparatów: substancje zapobiegające krzepnięciu oraz stabilizatory zawarte w preparatach krwi;
- pokrzywka
- O średnio ciężkim przebiegu:
- zakażenie bakteryjne (spowodowane przeważnie zainfekowaniem preparatu krwi w czasie przechowywania lub zakażenie dawcy bakteriami znajdującymi się na skórze pacjenta, bądź na niesterylnym zestawie do przetoczeń) objawia się dreszczami, gorączką;
- odczyn gorączkowy niehemolityczny – występują u około 2% biorców; może być spowodowany obecnością przeciwciał dla antygenów krwinek białych lub płytek krwi;
- o ciężkim przebiegu
- hiperkaliemia – spowodowana jest wydostaniem się potasu z krwinek czerwonych, krew przechowywana dłużej zawiera więcej jonów potasu, gdyż większa ilość erytrocytów uległa rozpadowi;
- hipokalcemia – występuję przy masywnych toczeniach, podczas których dochodzi do wiązania się cytrynianu (środka konserwującego) z wapniem, który znajduje się w osoczu, w ten sposób cytrynian usuwa wapń z układu krążenia. Przy transfuzjach masywnych magazyny wapnia znajdujące się w kościach nie zdążą być uruchomione, wskutek czego dochodzi do zaburzeń czynności serca, układu krzepnięcia.
- przeciążenie krążenia – spowodowane zbyt dużą ilością przetoczonych preparatów krwiopochodnych przy zachowanej normowolemii, co objawia się zaburzeniem czynności serca, zaburzeniami oddychania oraz wzrostem ciśnienia tętniczego krwi
- ostry odczyn hemolityczny
- wstrząs septyczny
- wstrząs anafilaktyczny
- ostra niewydolność oddechowa poprzetoczeniowa (w 1:2000 przypadków[1])
- zakrzepy i zatory w naczyniach serca i płuc (szczególnie gdy przetaczane są preparaty wspierające układ krzepnięcia krwi).
Powikłania późne występuje najczęściej między 3 a 21 dniem po transfuzji:
- przeniesienie zakażenia kiłą (jeśli preparat był przechowywany w temp. 4 °C krócej niż 96 godz)
- przeniesienie zakażenia HIV; 1:2–3 miliony przetoczeń; zakażenie wirusem doprowadza do nieuleczalnej choroby atakującej system immunologiczny – AIDS.
- zakażenie malarią
- plamica poprzetoczeniowa
- Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C; 1:40 000–200 000 przetoczeń
- zakażenie CMV
- choroba Chagasa
- opóźniony odczyn hemolityczny
- plamica poprzetoczeniowa małopłytkowa
- przeciążenie żelazem (szczególnie u wielokrotnych biorców)
- GvHD – choroba "przeszczep przeciwko biorcy".
Transfuzja krwi a religia
Świadkowie Jehowy obecnie odmawiają przyjęcia transfuzji (krwi pełnej jak również jej 4 głównych składników) odwołując się do Pisma Świętego do słów z Dziejów Apostolskich 15:20,28-29[2][3]. Również nie zgadzają się na autotransfuzje. Zgadzają się na stosowanie dostępnych metod alternatywnych wobec transfuzji jak hemodylucje i śródoperacyjne odzyskiwanie krwi. Przyjmowanie drobnych frakcji uzyskiwanych z krwi pozostawione jest osobistej decyzji[4].
Zobacz też
- ↑ CC. Silliman, AJ. Paterson, WO. Dickey, DF. Stroneck i inni. The association of biologically active lipids with the development of transfusion-related acute lung injury: a retrospective study.. „Transfusion”. 37 (7), s. 719-26, Jul 1997. PMID: 9225936.
- ↑ „Albowiem duch święty i my sami uznaliśmy za słuszne nie nakładać na was dodatkowego brzemienia, z wyjątkiem następujących rzeczy koniecznych: macie powstrzymywać się od tego, co ofiarowano bożkom, i od krwi, i od tego, co uduszone, i od rozpusty. Jeśli będziecie się tego starannie wystrzegać, dobrze się wam powiedzie. Bądźcie zdrowi!”, Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata, Nowy Jork 1997
- ↑ Dlaczego Świadkowie Jehowy nie przyjmują transfuzji krwi?. jw.org.
- ↑ Frakcje krwi i zabiegi medyczne. [w:] „Trwajcie w miłości Bożej” [on-line]. Biblioteka Internetowa Strażnicy.
Linki zewnętrzne
- Postanowienie polskiego Sądu Najwyższego dotyczące prawa do odmowy transfuzji krwi
- Co Biblia mówi o przetaczaniu krwi – Świadków Jehowy w sprawie transfuzji krwi (Oficjalna strona internetowa Świadków Jehowy)]