Mikałajewa: Różnice pomiędzy wersjami

Mikołajewo
Мікалаева
	; Pomnik symbolizujący "drogę śmierci" w miejscu pochowania rozstrzelanych 26 czerwca 1941 więźniów z Berezwecza
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Rejon	szumiliński
Sielsowiet	Mikołajewo
Populacja; • liczba ludności	; 408; (2009)
Nr kierunkowy	+375 2130
Tablice rejestracyjne	2
	Położenie na mapie Białorusi Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:landmark}

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:08, 12 kwi 2016

Mikołajewo, Nikołajewo (błr. Мікалаева, Mikoałajewa; ros. Миколаево, Mikołajewo) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szumilińskim, 25 km na południowy-zachód od Szumilina, 69 km od Witebska. Wchodzi w skład sielsowietu Mikołajewo. Przez wieś biegnie droga R114. Leży na prawym brzegu rzeki Dźwiny.

Historia

Na początku XX wieku w pobliżu Mikołajewa znajdował się majątek Teklenwil z dworem von Faltynów^[1]. W Teklenwilu mieszkały 53 osoby, a w Mikołajewie 57. Oba majątki należały do von Faltynów i podlegały parafii w Ule w dekanacie połockim. W okresie sowieckim majątek Teklenwil zmieniono w kołchoz Taklinowo. Po II wojnie światowej majątki połączono w jedną wieś Mikołajewo.

Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku wieś znalazła się w granicach BSRR. W latach 1941-1944 była pod okupacją niemiecką. Następnie leżała w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.

Droga śmierci Berezwecz-Taklinowo

Po inwazji III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 roku NKWD podjęło likwidację więzienia w Berezweczu, ob. Głębokie (patrz masakry więzienne NKWD 1941). Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w byłym klasztorze bazylianów) sierżant Michaił Prijomyszew dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska. Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku Uszaczy.

Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino, gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do Ułły kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando NKWD, które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikołajewo. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa.

Oficjalne źródła podają liczbę 714 zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikołajewa^[2]. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni.

Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz KC KPB Pantielejmon Ponomarienko uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie^[3].

Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu^[4].

Miejsce pamięci

Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[5] postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz parafii w Miorach oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz parafii w Idołcie^[6]^[7]^[8].

Parafia Kościoła rzymskokatolicka

W Mikołajewie istnieje parafia św. Klary i św. Faustyny Kowalskiej, leżąca w dekanacie lepielskim diecezji witebskiej^[9].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Lato 1941 – polski dramat, Sławomir Kalbarczyk, Tysiąc ofiar z Berezwecza, 21-06-2011

↑ Prof. Adam Hrebnicki, kresy.genealodzy.pl [dostęp 2016-04-11] .
↑ K.K. Shastouski K.K., Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR | wieś Mikołajewo obwód witebski, www.radzima.org [dostęp 2016-04-12] .
↑ K.K. Shastouski K.K., Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR | wieś Mikołajewo obwód witebski, www.radzima.org [dostęp 2016-04-12] .
↑ v, Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание, Записные книжки историка, 12 lipca 2012 [dostęp 2016-04-11] .
↑ Berezwecz - Nikołajewo, gazetapl [dostęp 2016-04-12] (pol.).
↑ Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-11] .
↑ Czas Miłosierdzia on-line - nr 146 czerwiec 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-11] .
↑ Ks. Stanisław Eliasz, katolicy1844.republika.pl [dostęp 2016-04-12] .
↑ Catholic.by - Мікалаева – парафія Св. Клары, панны, i св. Фаустыны Кавальскай, законніцы, catholic.by [dostęp 2016-04-11] .

[1] Prof. Adam Hrebnicki, kresy.genealodzy.pl [dostęp 2016-04-11] .

[2] K.K. Shastouski K.K., Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR | wieś Mikołajewo obwód witebski, www.radzima.org [dostęp 2016-04-12] .

[3] K.K. Shastouski K.K., Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR | wieś Mikołajewo obwód witebski, www.radzima.org [dostęp 2016-04-12] .

[4] v, Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание, Записные книжки историка, 12 lipca 2012 [dostęp 2016-04-11] .

[5] Berezwecz - Nikołajewo, gazetapl [dostęp 2016-04-12] (pol.).

[6] Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-11] .

[7] Czas Miłosierdzia on-line - nr 146 czerwiec 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-11] .

[8] Ks. Stanisław Eliasz, katolicy1844.republika.pl [dostęp 2016-04-12] .

[9] Catholic.by - Мікалаева – парафія Св. Клары, панны, i св. Фаустыны Кавальскай, законніцы, catholic.by [dostęp 2016-04-11] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Linia 25: / Linia 25: @@
  |www                          =
 }}
-'''Mikołajewo''' ([[język białoruski|błr.]] Мікалаева, ''Mikoałajewa''; [[język rosyjski|ros.]] Миколаево, ''Mikołajewo'') – [[wieś]] na [[Białoruś|Białorusi]], w [[Obwód witebski|obwodzie witebskim]], w [[Rejon szumiliński|rejonie szumilińskim]], 25 km na południowy-zachód od [[Szumilino|Szumilina]], 69 km od [[Witebsk]]a. Wchodzi w skład [[Sielsowiet Mikołajewo|sielsowietu Mikołajewo]]. Przez wieś biegnie [[Droga R114 (Białoruś)|droga R114]]. Leży na prawym brzegu rzeki [[Dźwina|Dźwiny]].
+'''Mikołajewo''', '''Nikołajewo''' ([[język białoruski|błr.]] Мікалаева, ''Mikoałajewa''; [[język rosyjski|ros.]] Миколаево, ''Mikołajewo'') – [[wieś]] na [[Białoruś|Białorusi]], w [[Obwód witebski|obwodzie witebskim]], w [[Rejon szumiliński|rejonie szumilińskim]], 25 km na południowy-zachód od [[Szumilino|Szumilina]], 69 km od [[Witebsk]]a. Wchodzi w skład [[Sielsowiet Mikołajewo|sielsowietu Mikołajewo]]. Przez wieś biegnie [[Droga R114 (Białoruś)|droga R114]]. Leży na prawym brzegu rzeki [[Dźwina|Dźwiny]].
 == Historia ==
@@ Linia 34: / Linia 34: @@
 == Droga śmierci Berezwecz-Taklinowo ==
 Po [[Atak Niemiec na ZSRR|inwazji III Rzeszy na ZSRR]] w czerwcu 1941 roku [[NKWD]] podjęło likwidację więzienia w [[Berezwecz]]u, ob. [[Głębokie (miasto)|Głębokie]] (patrz [[masakry więzienne NKWD 1941]]).
-Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła i klasztor Bazylianów w Berezweczu|byłym klasztorze bazylianów]]) Prijomyszow dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska.
+Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła i klasztor Bazylianów w Berezweczu|byłym klasztorze bazylianów]]) sierżant Michaił Prijomyszew dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska.
 Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku [[Uszacz (obwód witebski)|Uszaczy]].
-Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Po dojściu do [[Ułła|Ułły]] kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciały niemieckie samoloty by zbombardować radzieckie lotnisko. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando [[NKWD]], które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikołajewo.  Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa.
+Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości [[Sierocino]], gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do [[Ułła|Ułły]] kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando [[NKWD]], które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikołajewo.  Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa.
-Oficjalne źródła podają liczbę 714 zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikołajewa.
+Oficjalne źródła podają liczbę 714 zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikołajewa<ref>{{Cytuj|autor=K. Shastouski|tytuł=Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR {{!}} wieś Mikołajewo obwód witebski|czasopismo=www.radzima.org|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html}}</ref>. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni.
-Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszowa. Jednak pierwszy sekretarz [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Białorusi|KC KPB]] [[Pantielejmon Ponomarienko]] uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie.
+Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Białorusi|KC KPB]] [[Pantielejmon Ponomarienko]] uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie<ref>{{Cytuj|autor=K. Shastouski|tytuł=Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR {{!}} wieś Mikołajewo obwód witebski|czasopismo=www.radzima.org|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html}}</ref>.
 Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu<ref>{{Cytuj|autor=a_dyukov|tytuł=Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание|czasopismo=Записные книжки историка|data=2012-07-12|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=Записные книжки историка|url=http://a-dyukov.livejournal.com/1194682.html}}</ref>.
 === Miejsce pamięci ===
-Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]] postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jozafata Kuncewicza w Miorach|parafii w Miorach]] oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Idołcie|parafii w Idołcie]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr150/art.php?artykul=kuksewicz}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 146 czerwiec 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr146/art.php?artykul=eliasz}}</ref>.
+Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Berezwecz - Nikołajewo|czasopismo=gazetapl|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=gazetapl|url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,100022,19920721RP-DGW,Berezwecz__Nikolajewo,.html|język=pl-PL}}</ref> postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jozafata Kuncewicza w Miorach|parafii w Miorach]] oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Idołcie|parafii w Idołcie]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr150/art.php?artykul=kuksewicz}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 146 czerwiec 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr146/art.php?artykul=eliasz}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Ks. Stanisław Eliasz|czasopismo=katolicy1844.republika.pl|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=katolicy1844.republika.pl|url=http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Eliasz.htm}}</ref>.
 == Parafia Kościoła rzymskokatolicka ==
@@ Linia 55: / Linia 55: @@
 * [http://www.radzima.org/pl/miejsce/mikolajewo-3.html Mikołajewo na stronie internetowej radzima.org]
 * [http://www.radzima.org/pl/object/4790.html Monaster Bazylianów w Berezweczu na stronie internetowej radzima.org]
+* [http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957 Kalbarczyk Sławomir, Zbrodnicza ewakuacja więzienia w Berezweczu w czerwcu 1941 r. W 70. rocznicę, Dodatek historyczny IPN do Naszego Dziennika nr 7/2011 (50)]
+== Linki zewnętrzne ==
+* [https://radiopomostphoenix.wordpress.com/2011/06/28/lato-1941-polski-dramat/ Lato 1941 – polski dramat, Sławomir Kalbarczyk, Tysiąc ofiar z Berezwecza, 21-06-2011]
 {{Przypisy}}