Camera obscura: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) →Historia: Widok z okna w Le Gras |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Początków tego urządzenia można się doszukiwać w [[Starożytna Grecja|starożytnej Grecji]]. [[Arystoteles]], podczas częściowego zaćmienia [[Słońce|Słońca]], zaobserwował obraz tworzony na ziemi przez promienie przechodzące między liśćmi drzewa<ref>Arystoteles, [https://archive.org/details/workstranslatedi07arisuoft ''Problemy XV,11'']</ref>. [[Euklides]] w swojej ''Optyce'' opisywał prostoliniowe rozchodzenie się światła i możliwość powstawania obrazu po przejściu promieni słonecznych przez niewielki otwór. Obserwacje prowadzone z użyciem tego prostego instrumentu optycznego były prowadzone przez starożytnych Chińczyków, Greków i Arabów. Jednak pierwszy znany nam [[Opis naukowy|naukowy opis]] ciemni optycznej znajduje się w rękopisach (pochodzących najprawdopodobniej z [[1020]] roku) arabskiego matematyka [[Ibn al-Hajsam|Alhazena]] (Hasana) z [[Al-Basra (miasto)|Basry]]. Najsłynniejszą pracą z około stu, jakie po nim pozostały, był traktat o optyce ''Kitab-al-Manadhirn''. Księga wydana po łacinie w Średniowieczu wywarła wielki wpływ na naukę, szczególnie na prace [[Roger Bacon|Rogera Bacona]] i [[Johannes Kepler|Johannesa Keplera]]. [[Plik:View from the Window at Le Gras, Joseph Nicéphore Niépce.jpg|thumb|250x250px|Pierwsza trwała fotografia wykonana przy użyciu camery obscura]]Ciemnia optyczna służyła astronomom do obserwacji rocznych torów, po jakich porusza się [[słońce]], [[Plama słoneczna|plam słonecznych]] i księżyca. Służyła też jako pomoc przy wykonywaniu rysunków. Była wykorzystywana przez artystów malarzy, między innymi [[Leonardo da Vinci]] i [[Bernardo Bellotto]], jako narzędzie pomocne przy określaniu np. [[perspektywa|perspektywy]]. |
Początków tego urządzenia można się doszukiwać w [[Starożytna Grecja|starożytnej Grecji]]. [[Arystoteles]], podczas częściowego zaćmienia [[Słońce|Słońca]], zaobserwował obraz tworzony na ziemi przez promienie przechodzące między liśćmi drzewa<ref>Arystoteles, [https://archive.org/details/workstranslatedi07arisuoft ''Problemy XV,11'']</ref>. [[Euklides]] w swojej ''Optyce'' opisywał prostoliniowe rozchodzenie się światła i możliwość powstawania obrazu po przejściu promieni słonecznych przez niewielki otwór. Obserwacje prowadzone z użyciem tego prostego instrumentu optycznego były prowadzone przez starożytnych Chińczyków, Greków i Arabów. Jednak pierwszy znany nam [[Opis naukowy|naukowy opis]] ciemni optycznej znajduje się w rękopisach (pochodzących najprawdopodobniej z [[1020]] roku) arabskiego matematyka [[Ibn al-Hajsam|Alhazena]] (Hasana) z [[Al-Basra (miasto)|Basry]]. Najsłynniejszą pracą z około stu, jakie po nim pozostały, był traktat o optyce ''Kitab-al-Manadhirn''. Księga wydana po łacinie w Średniowieczu wywarła wielki wpływ na naukę, szczególnie na prace [[Roger Bacon|Rogera Bacona]] i [[Johannes Kepler|Johannesa Keplera]]. [[Plik:View from the Window at Le Gras, Joseph Nicéphore Niépce.jpg|thumb|250x250px|[[Widok z okna w Le Gras|Pierwsza trwała fotografia wykonana przy użyciu camery obscura]]]]Ciemnia optyczna służyła astronomom do obserwacji rocznych torów, po jakich porusza się [[słońce]], [[Plama słoneczna|plam słonecznych]] i księżyca. Służyła też jako pomoc przy wykonywaniu rysunków. Była wykorzystywana przez artystów malarzy, między innymi [[Leonardo da Vinci]] i [[Bernardo Bellotto]], jako narzędzie pomocne przy określaniu np. [[perspektywa|perspektywy]]. |
||
Przez analogię z powstawaniem obrazu w kamerze otworkowej [[Roger Bacon]] wyjaśnił sposób powstawania obrazu w oku. |
Przez analogię z powstawaniem obrazu w kamerze otworkowej [[Roger Bacon]] wyjaśnił sposób powstawania obrazu w oku. |
||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
W [[1550]] roku [[Girolamo Cardano]] zastąpił otwór pojedynczą [[soczewka|soczewką]] skupiającą. W 1569 roku wenecjanin Daniello Barbaro opisał w swoim dziele ''La practica della perspectiva'' zasadę działania [[Przysłona fotograficzna|przesłony]]. |
W [[1550]] roku [[Girolamo Cardano]] zastąpił otwór pojedynczą [[soczewka|soczewką]] skupiającą. W 1569 roku wenecjanin Daniello Barbaro opisał w swoim dziele ''La practica della perspectiva'' zasadę działania [[Przysłona fotograficzna|przesłony]]. |
||
[[Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang Goethe]] przy pomocy ''camera obscura'' utrwalał widoki ze swoich podróży. |
[[Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang Goethe]] przy pomocy ''camera obscura'' utrwalał widoki ze swoich podróży. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Wersja z 15:40, 19 sty 2017
Camera obscura (łac. ciemna komnata)[1] – prosty przyrząd optyczny pozwalający uzyskać rzeczywisty obraz. Pierwowzór aparatu fotograficznego
Camera obscura bywa nazywana również ciemnią optyczną lub kamerą otworkową.
Budowa i zasada działania
Urządzenie to zbudowane jest z poczernionego wewnątrz pudełka (dla zredukowania odbić światła). Na jednej ściance znajduje się niewielki otwór (średnicy 0,3–1 milimetra zależnie od wielkości kamery) spełniający rolę obiektywu, a na drugiej matowa szyba (matówka) lub kalka techniczna. Promienie światła wpadające przez otwór tworzą na matówce odwrócony i pomniejszony (lub powiększony) obraz. Wstawiając w miejsce matówki kliszę fotograficzną można otrzymać zdjęcie.
Obraz otrzymany za pomocą camera obscura posiada następujące cechy: miękkość, łagodne kontrasty, rozmycie, nieskończoną głębię ostrości oraz zupełny brak dystorsji, a wykonany na materiale barwnym – pastelową kolorystykę. Z uwagi na te cechy obrazu camera obscura bywa do dzisiaj wykorzystywana w fotografii artystycznej.
Historia
Początków tego urządzenia można się doszukiwać w starożytnej Grecji. Arystoteles, podczas częściowego zaćmienia Słońca, zaobserwował obraz tworzony na ziemi przez promienie przechodzące między liśćmi drzewa[2]. Euklides w swojej Optyce opisywał prostoliniowe rozchodzenie się światła i możliwość powstawania obrazu po przejściu promieni słonecznych przez niewielki otwór. Obserwacje prowadzone z użyciem tego prostego instrumentu optycznego były prowadzone przez starożytnych Chińczyków, Greków i Arabów. Jednak pierwszy znany nam naukowy opis ciemni optycznej znajduje się w rękopisach (pochodzących najprawdopodobniej z 1020 roku) arabskiego matematyka Alhazena (Hasana) z Basry. Najsłynniejszą pracą z około stu, jakie po nim pozostały, był traktat o optyce Kitab-al-Manadhirn. Księga wydana po łacinie w Średniowieczu wywarła wielki wpływ na naukę, szczególnie na prace Rogera Bacona i Johannesa Keplera.
Ciemnia optyczna służyła astronomom do obserwacji rocznych torów, po jakich porusza się słońce, plam słonecznych i księżyca. Służyła też jako pomoc przy wykonywaniu rysunków. Była wykorzystywana przez artystów malarzy, między innymi Leonardo da Vinci i Bernardo Bellotto, jako narzędzie pomocne przy określaniu np. perspektywy.
Przez analogię z powstawaniem obrazu w kamerze otworkowej Roger Bacon wyjaśnił sposób powstawania obrazu w oku.
W 2007 roku Jarosław Włodarczyk opublikował w czasopiśmie Journal for the History of Astronomy hipotezę stosowania ciemni optycznej do obserwacji zaćmień słońca przez Mikołaja Kopernika[3]. Włodarczyk porównał wyniki uzyskane przez Kopernika z wyliczonymi współcześnie maksymalnymi fazami zaćmień słońca we Fromborku. Różnice pomiędzy nimi mogły wynikać z błędów, powodowanych przez camera obscura.
W 1550 roku Girolamo Cardano zastąpił otwór pojedynczą soczewką skupiającą. W 1569 roku wenecjanin Daniello Barbaro opisał w swoim dziele La practica della perspectiva zasadę działania przesłony.
Johann Wolfgang Goethe przy pomocy camera obscura utrwalał widoki ze swoich podróży.
Zobacz też
- ↑ Słownik Wyrazów Obcych
- ↑ Arystoteles, Problemy XV,11
- ↑ Jarosław Włodarczyk, Solar Eclipse Observations in the Time of Copernicus: Tradition or Novelty? Journal for the History of Astronomy, Vol. 38, Nr 3, 2007, s. 351-364(14)