Zamek w Baranowie Sandomierskim: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Opis: drobne merytoryczne |
|||
Linia 63: | Linia 63: | ||
== Opis == |
== Opis == |
||
Perła architektury renesansowej – forteca w [[Baranów Sandomierski|Baranowie Sandomierskim]] położona jest w nizinie dolnej [[Wisła|Wisły]]. Pierwotny rycerski [[dwór]] obronny należał do rodziny [[Baranowscy|Baranowskich]] [[Grzymała (herb szlachecki)|herbu Grzymała]]. |
Perła architektury renesansowej – forteca w [[Baranów Sandomierski|Baranowie Sandomierskim]] położona jest w nizinie dolnej [[Wisła|Wisły]]. Pierwotny rycerski [[dwór]] obronny w miejscu dzisiejszego dziedzińca należał do rodziny [[Baranowscy|Baranowskich]] [[Grzymała (herb szlachecki)|herbu Grzymała]]. Następnymi właścicielami był ród Górków z Wielkopolski. W 1578 roku [[Stanisław Górka]] sprzedał zamek Rafałowi Leszczyńskiemu [[Wieniawa (herb szlachecki)|herbu Wieniawa]], który wybudował tu dwór renesansowy na planie prostokąta stanowiący dziś część zachodnią zamku. |
||
[[Andrzej Leszczyński (wojewoda brzeskokujawski)|Andrzej Leszczyński]] – wojewoda brzesko-kujawski rozbudował zamek dobudowując dziedziniec z renesansowymi krużgankami wokół nowych budynków i założył bibliotekę. Zamek odwiedzał prawdopodobnie król [[Stefan Batory]]. Około 1620 roku murowany zamek został otoczony niezachowanymi ziemnymi fortyfikacjami bastionowymi. Ostatnim właścicielem z rodu Leszczyńskich był [[Rafał Leszczyński (podskarbi wielki koronny)|Rafał]] – ojciec [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]] – króla Polski. Kolejnym właścicielem był [[Dymitr Jerzy Wiśniowiecki]] (w latach [[1677]]-[[1682]]), później książę [[Józef Karol Lubomirski]] [[Szreniawa (herb szlachecki)|herbu Śreniawa]] ([[1683]]-[[1720]]). Pod koniec XVII wieku dobudowano do zewnętrznej części skrzydła zachodniego barokową galerię zdobioną stiukami. Kolejnymi właścicielami byli książę [[Paweł Sanguszko]], [[Jacek Małachowski]], [[Józef Potocki]], Jan Krasnicki. Po pożarze w [[1849]] roku, Krasniccy, ze względu na wysokie koszty, nie byli w stanie wyremontować zamku. Zrujnowaną budowlę kupił w [[1867]] roku [[Feliks Dolański]] z [[Grębów|Grębowa]]. W roku [[1898]] zamek ponownie płonął. Odbudowę powierzono [[Tadeusz Stryjeński|Tadeuszowi Stryjeńskiemu]]. W kaplicy zamkowej zaznaczony został przez niego styl krakowskiej [[secesja (sztuka)|secesji]]. [[Witraż]]e zaprojektowane zostały przez [[Józef Mehoffer|Józefa Mehoffera]], a autorem obrazu ołtarzowego był [[Jacek Malczewski]]. |
|||
Ostatnim właścicielem był [[Roman Dolański]], który stracił zamek w wyniku reformy rolnej z 1945 roku. |
Ostatnim właścicielem był [[Roman Dolański]], który stracił zamek w wyniku reformy rolnej z 1945 roku. |
Wersja z 16:37, 24 kwi 2013
nr rej. A-682 z 11.12.1967 i z 24.02.1977[1] | |
Zamek w Baranowie Sandomierskim – elewacja południowo-zachodnia | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Zamkowa 20 |
Typ budynku |
rezydencja magnacka |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Rozpoczęcie budowy |
1591 |
Ukończenie budowy |
1606 |
Pierwszy właściciel | |
Kolejni właściciele |
Leszczyńscy herbu Wieniawa i inni |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Strona internetowa |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Zamkowa 20, 39-450 Baranów Sandomierski |
Data likwidacji |
{{{data likwidacji}}} |
Zakres zbiorów |
Ekspozycja (stała) – Skarby Ziemi |
Kustosz |
{{{kustosz}}} |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Strona internetowa |
Zamek w Baranowie Sandomierskim – późnorenesansowy zamek w Baranowie Sandomierskim, ze względu na podobieństwa zwany Małym Wawelem. Siedziba rodu Leszczyńskich została zbudowana według projektu Santi Gucciego w latach 1591-1606.
Opis
Perła architektury renesansowej – forteca w Baranowie Sandomierskim położona jest w nizinie dolnej Wisły. Pierwotny rycerski dwór obronny w miejscu dzisiejszego dziedzińca należał do rodziny Baranowskich herbu Grzymała. Następnymi właścicielami był ród Górków z Wielkopolski. W 1578 roku Stanisław Górka sprzedał zamek Rafałowi Leszczyńskiemu herbu Wieniawa, który wybudował tu dwór renesansowy na planie prostokąta stanowiący dziś część zachodnią zamku.
Andrzej Leszczyński – wojewoda brzesko-kujawski rozbudował zamek dobudowując dziedziniec z renesansowymi krużgankami wokół nowych budynków i założył bibliotekę. Zamek odwiedzał prawdopodobnie król Stefan Batory. Około 1620 roku murowany zamek został otoczony niezachowanymi ziemnymi fortyfikacjami bastionowymi. Ostatnim właścicielem z rodu Leszczyńskich był Rafał – ojciec Stanisława Leszczyńskiego – króla Polski. Kolejnym właścicielem był Dymitr Jerzy Wiśniowiecki (w latach 1677-1682), później książę Józef Karol Lubomirski herbu Śreniawa (1683-1720). Pod koniec XVII wieku dobudowano do zewnętrznej części skrzydła zachodniego barokową galerię zdobioną stiukami. Kolejnymi właścicielami byli książę Paweł Sanguszko, Jacek Małachowski, Józef Potocki, Jan Krasnicki. Po pożarze w 1849 roku, Krasniccy, ze względu na wysokie koszty, nie byli w stanie wyremontować zamku. Zrujnowaną budowlę kupił w 1867 roku Feliks Dolański z Grębowa. W roku 1898 zamek ponownie płonął. Odbudowę powierzono Tadeuszowi Stryjeńskiemu. W kaplicy zamkowej zaznaczony został przez niego styl krakowskiej secesji. Witraże zaprojektowane zostały przez Józefa Mehoffera, a autorem obrazu ołtarzowego był Jacek Malczewski.
Ostatnim właścicielem był Roman Dolański, który stracił zamek w wyniku reformy rolnej z 1945 roku.
W styczniu 1968 roku przekazano zamek Kopalniom i Zakładom Przetwórczym Siarki "Siarkopol" w Tarnobrzegu. Do 1995 istniało w zamku muzeum Zagłębia Siarkowego. Od lipca 1997 roku właścicielem zamku jest Agencja Rozwoju Przemysłu SA w Warszawie.
Część pomieszczeń jest udostępniona zwiedzającym. Możliwość wynajęcia restauracji zamkowej na imprezy okolicznościowe (sympozja, wesela). W pobliżu zamku znajduje się hotel i basen.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2012-01-20] .