Przejdź do zawartości

Brak tożsamości rodzajowych: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
następna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
nowy artykuł
(Brak różnic)

Wersja z 00:33, 31 sty 2016

Brak tożsamości rodzajowych (ang. lack/absence of gender identities[1][2][3]) - rzeczywista lub teoretyczna cecha kulturowa, właściwa jednostkom lub społecznościom, które nie wytworzyły, nie otrzymały albo zrezygnowały z identyfikacji rodzajowych - tożsamości opartych na rozróżnieniu płci biologicznych: męskiej i żeńskiej. Zjawisko to związane jest zwykle z niezaistnieniem lub odrzuceniem zwyczaju kształtowania i postrzegania rzeczywistości społeczno-kulturowej przez pryzmat kategorii "kobiecości" i "męskości"[4][5][6][7][8][9][10].Zostało ono ujęte m.in. w teorii queer[11] i w różnych odmianach postgenderyzmu[12][13]. Traktowane jest jako postawa opcjonalna wobec cis-genderyzmu, transpłciowości, androgynii oraz rodzajów trzeciej płci i pozostałych określeń genderowych[14][15]. Jednocześnie, ze względu na występowanie braku poczucia przynależności do jakiejkolwiek płci/rodzaju, zjawisko to ma charakter alternatywny, znajduje się w opozycji do wszelkich tożsamości genderowych, w których obecne jest owo poczucie[16][17].

Wyjaśnienie pojęcia

Istotę pojęcia "braku tożsamości rodzajowych", stanowi termin "gender"[18][19], zastosowany w obrębie nauk społecznych[20]. Tłumaczy się go jako "rodzaj" i odnosi do "płciowości" kształtowanej czynnikami społecznymi, kulturowymi i psychologicznymi w oparciu o rozróżnienie płci biologicznych. Podstawowe kategorie rodzajowe bazujące na ludzkiej płciowości to "kobiecość" i "męskość"[21]. Opisując sposoby ich społecznych realizacji, naukowcy różnych dziedzin posłużyli się terminem "gender" jako zbiorczą kategorią badawczą, odnoszącą się do obu tych rodzajów "płciowości".

Tożsamość płciowa a kategoryzacja rodzajowa

Proces nabywania tożsamości płciowej zostaje zapoczątkowany przypisaniem ciału jednego z dwóch pojęć identyfikacji płci biologicznej - kategorii "płci męskiej" lub "płci żeńskiej"[22][23]. Pojawienie się skłonności dziecka do zaklasyfikowania (identyfikowania) siebie oraz innych jako przynależących do jednej z płci przyjmuje się za podstawę osiągnięcie tożsamości rodzajowej[24]. W trakcie wychowania, osoby o określonej płci poddane są praktyce przyswajania sobie przyzwolonych i spodziewanych wyznaczników kulturowych, które w danej społeczności dla płci męskiej oznaczone są jako "chłopięce", "męskie", a dla płci żeńskiej - "dziewczęce", "kobiece"[25][26][27]. W postrzeganiu świata poprzez pryzmat rodzajów następuje dwu-podział ludzi, ich cech, zachowań oraz innych elementów rzeczywistości[28]. Obie tożsamości rodzajowe, wraz z wypełniającymi je treściami, wytworzone są zatem poprzez akt kategoryzacji[29][30]. Stąd też brak tożsamości rodzajowej, będący chociażby skutkiem jej zakwestionowania, wiąże się percepcją odrzucającą kategoryzowanie poprzez pojęcia "męskość" oraz "kobiecość"[31].

Tradycyjne postrzeganie płci

W powszechnej świadomości nie istnieje możliwość egzystowania jako osoba poza-rodzajowa, androgyniczna czy chociażby trzeciej płci. W społecznościach cywilizacji zachodniej zwyczajową normą jest tylko bycie kobietą lub mężczyzną[32][33][34]. Na podstawie określonych narządów reprodukcyjnych kształtowane są osoby o męskiej lub kobiecej tożsamości genderowej[35][36]. Proces ten oparty jest na założeniu, że z odróżnionymi strukturami płci biologicznych, a także funkcjami ich przedstawicieli w procesie rozrodu, związane jest ukształtowanie się dwóch odrębnych typów psychiki, objawiających się wykazywaniem odmiennych (zwykle przeciwstawianych sobie) cech charakteru, skłonności, predyspozycji umysłowych przekładających się na zachowania, wybory i preferencje[37][38][39]. Przekonanie to koresponduje z podejściem esencjalistycznym, według którego w danej płci biologicznej zawarte są cechy psychiczne "kobiecej" lub "męskiej natury"[40][41][42]. Tożsamości nienormatywne, reprezentowane m.in przez osoby opisywane jako niebinarne, 'queer' czy nieokreślające się w kategorii płci, nie wpasowując się w naturalistyczną praktykę nadawania identyfikacji rodzajowej, napotykają na nieprzychylność społeczeństwa[43].

Bezrodzajowość. Geneza zjawiska

W efekcie zestawienia charakterystyk poszczególnych społeczności zaobserwowano brak jakichkolwiek typowych i niezmiennych cech kulturowych przejawianych jedynie przez przedstawicieli jednej z płci. "Męskość" i "kobiecość" ukazały się jako zjawiska pokrywające się, nachodzące na siebie lub wymienne w swych elementach składowych. Wykazano zatem nieprawdziwość przekonania, że stanowią one wrodzoną istotę natury ludzkiej którejkolwiek z płci biologicznych[44][45]. Refleksja nad owymi rodzajami "płciowości" doprowadziła do uznania ich za wytwory wyobrażeniowe, fałszywe i fikcyjne konstrukty[46][47][48] oraz iluzje tożsamościowe[49][50], skutkiem czego wskazuje się na porzucenie tych kategorii[51]. Wnioski te znajdują odbicie w przypadkach braku poczucia owych esencji rodzajowych u konkretnych społeczności lub jednostek. Uwidaczniają one, iż w fakcie istnienia płci biologicznych nie ma autentycznego uzasadnienia dla dwoistego podziału ludzi w wymiarze psychiki (i jej cech), zachowań oraz rozmaitych elementów kultury[52][53][54][55].

Terminologia

Ujęcie tego zjawiska odbywa się poprzez szereg pojęć, zazwyczaj synonimicznych względem siebie, takich jak: genderless (bezrodzajowe[56]), agender (nierodzajowe), gender neutral (rodzajowo neutralne[57]), genderfree[58] (wolne od rodzaju), ungendered, non-gendered[59][60] (nie urodzajowione[61]), postgender[62] (po-rodzajowe)[63]. Terminy te odnoszą się w swojej konstrukcji do braku potrzeby samookreślania się i postrzegania otoczenia poprzez kategorie identyfikacji gender'owej. W świetle ich logiki i etymologii, próby klasyfikowania bez-rodzajowości (np. agender[64][65]) jako jednego z typów identyfikacji płciowych jawią się jako bezpodstawne[66][67].

W publicystyce polskojęzycznej, opisującej tą cechę kulturową, zastosowane pojęcia i wyrażenia (nie odnoszące się do biologicznego wymiaru płci) to min.: apłciowość, niebinarność płciowa, brak płci, neutralność płciowa[68], bezpłciowość[69], postpłciowość[70], nieidentyfikowanie płciowe [71], płciowa nieokreśloność, niestypizowanie płciowe[72].

Postawa ta jest także umieszczana w obrębie zbiorczych kategorii-parasoli[73], takich jak:

- gender-queer (rodzajowo-dziwne,odmienne[74])

- non-binary - czyli niebinarność[75], nie określanie swojej identyfikacji i ekspresji płciowej poprzez jeden z rodzajów, jaki przypisywany jest tradycyjnie którejś z opcji biegunowej "kobieta-mężczyzna"[76][77];

-trans*[78] - w sensie "poza" (ang."beyond" {gender categories}[79][80][81][82][83]), czyli funkcjonowanie w tożsamości "poza kategoriami rodzajowymi"[84][85][86].

Tożsamość nie-rodzajową deklarują czasami osoby typu "neutrois", w przypadku których dopełnieniu niebinarności towarzyszy chęć usunięcia cielesnych oznak jakiejkolwiek płci biologicznej poprzez zabiegi hirurgiczne[87][88][89].

Bezrodzajowość w teorii queer

Jednym z fundamentów powstania teorii queer było odejście od esencjalistycznego pojmowawania tożsamości seksualnych. Zostało ono wyparte przez model konstrukcjonistyczny, oparty na założeniu, że płeć i seksualność konstytuowane są przez czynniki społeczno-kulturowe. Zauważono także, iż ustalenie hetero-normy wzmacniane jest naznaczeniem "odmiennością" i przez wykluczenie zachowań niemieszczących się w uznanych społecznie ramach[90]. Stąd też wysunięto postulat porzucenia wszelkich kategorii odnoszących się do tożsamości płciowych, seksualnych identyfikacji i orientacji. Poprzez ten zabieg usunięte zostają podziały wyznaczające akceptację lub jej brak, a ich miejsce zajmuje akcentowanie płynności [91], różnorodności, złożoności, wielości aspektów dotyczących identyfikacji i płciowości[92][93].

Według teorii queer - świat zdominowany jest przez kulturę wytwarzającą krępujące naturę ludzką tożsamości płciowe[94]. Mają one sztucznie stabilizować to, co pierwotnie płynne. Jako rzekomo jednoznaczne identyfikacje[95] zostają nam one narzucone jeszcze przed uzyskaniem samoświadomości, ograniczając czy blokując naszą naturalną wolność do własnych odczuć i preferencji [96], zróżnicowanych pragnień i związanych z nimi działań, możliwych stylizacji ciała, potencjalnych losów życia, nieskończonej wielości wytwarzanych znaczeń. Teza tej teorii głosi, że złudne[97] i nieuprawnione ontologicznie kategorie genderowe[98] nie przyczyniają się do lepszego zrozumienia i otwarcia się na odmienność płciową i seksualną[99]. Dlatego perspektywa queer podejmuje wyzwanie zdekonstruowania genderowego podziału rzeczywistości[100] i tożsamości, które bezrefleksyjnie przyjmujemy za swoje własne[101]. Autorzy teorii sugerują, że dzielenie ludzi ze względu na ich tożsamość płciową nie ma nic wspólnego z naturalną tożsamością, tworzy jedynie puste i wypaczone kategorie płciowe[102]. Queer postuluje zatem zakwestionowanie pseudo-oczywistych granic opartych na kategoriach genderu, orientacji seksualnej oraz hetero-norm określających ich porządek[103][104][105]. Stymuluje do myślenia pozbawionego zwyczajowymi, uwarunkowanymi kulturowo założeniami na temat płci i tożsamości[106]. Sugeruje także porzucenie przypisywania jednostkom ról, raz na zawsze definiujących osobę co do jej kulturowych wzorów zachowań dotyczących powyższych kategorii[107]. Idąc dalej, teoria ta proponuje odrzucenie jakichkolwiek płci (i ich podziału), nie tylko pierwotnie normatywnego dualizmu męsko-żeńskiego, lecz wszystkich, jako sztucznych konstruktów kulturowych[108]. Teoria queer stwierdza, że koncepcja płci kulturowej w ogóle nie jest konieczna[109]. Każdy ma prawo do godnego życia bez określania tej części swojej natury i jeśli nie ma w człowieku takiej potrzeby, nie powinien on mieć obowiązku, ani przymusu wyboru pomiędzy płciami czy jakiegokolwiek zdefiniowania siebie ze względu na płeć[110]. Perspektywa queer rezygnuje zatem ze stosowania jednoznacznych i zamkniętych kategorii tożsamościowych[111] wskazując na ich niestabilny i wykluczający charakter[112]. W poszuki­wania sposobów egzystencji, które umożliwią wymknięcie się ujarzmiającym nakazom płciowości, sugeruje wykroczenie poza płciowy binaryzm i kreowanie płynnej identyfika­cji postpłciowej[113]. Oferuje ona przestrzeń, w której swoje miejsce znajdzie każdy, z dowolnym zestawem cech, preferencji, czy zachowań, gdzie uwolnienie się od wszelakich kategorii płciowych stworzy możliwość do pełni bycia sobą[114].

  1. ↑ zob. Maria-Irina Popescu: "I am not just a sorceress. I am the source". Queer female images in Chuck Palahniuk's Diary and Tell-All. University of Essex, 2012. s. 44. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  2. ↑ zob. Ralph Buck. Men Teaching Dance. „Intersections: Gender and Sexuality in Asia and the Pacific”. 27, XI.2011. Australian National University. ISSN 1440-9151. [dostęp 2016-01-29]. (ang.). 
  3. ↑ zob. Gavan Titley, Ellie Keen, László Földi: Starting points for combating hate speech online. Strasbourg: Council of Europe, X.2014, s. 11. [dostęp 2016-01-29].
  4. ↑ Małgorzata Brodzińska: Fizykalność ciała jako podstawa subiektywnej identyfikacji płci. 2010-06-04. [dostęp 2016-01-29]. (pol.).
  5. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 63,55. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  6. ↑ Kinga Bartosiewicz: Androgyniczni idole – co chcą przekazać?. Grupa Wirtualna Polska, 09.07.2012. s. 2. [dostęp 2016-01-29].
  7. ↑ Monika Bobako. Gender jako technologia kolonialnej władzy? Afrykańska krytyka zachodniego feminizmu jako inspiracja do feministycznej autorefleksji. „Kultura i Historia”. 23, s. 4-5, 2013.06.01. Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. ISSN 1642-9826. [dostęp 2016-01-29]. 
  8. ↑ Wiktor Dynarski: Wiktor Dynarski. The agender agenda blog. 2014.02.06. [dostęp 2016-01-29].
  9. ↑ zob. posty Silencio i Dorosłego Dziecka: Chyba nie jestem kobietą.... Forum SEA, 2011-12-27. [dostęp 2016-01-29].
  10. ↑ Karolina Ślusarczyk: Dzieci nieokreślonej płci. [w:] Dzieci są ważne [on-line]. 2013. [dostęp 2016-01-29].
  11. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 55. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  12. ↑ Ewa Bińczyk. Uniesienia i potknięcia filozofii podmiotu. Projektowanie stanowisk feministycznych poza założeniami esencjalizmu. „Teksty Drugie”. Nr 4, s. 77, 2011. Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa. ISSN 0867-0633. [dostęp 2016-01-29]. 
  13. ↑ Postgenderyzm [w:] Transhumanizm i narodziny rozszerzeń. W: Michał Klichowski: Narodziny cyborgizacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2014, s. 130-4. ISBN 978-83-232-2733-5. [dostęp 2016-01-29].
  14. ↑ Bibi Żbikowska. OKCupid poszerza wybór płci w profilach użytkowników. „PRIDEmag.pl”, 17.11.2014. [dostęp 2016-01-29]. 
  15. ↑ RUCHLGBT. Facebook pozwala wybrać płeć z pośród 56 płci. Zobacz pełną listę.. „RuchLGBT.pl”, 15.02.2014. [dostęp 2016-01-29]. 
  16. ↑ zob. Wiktor Dynarski, Anna Kłonkowska: Słowniczek pojęć związanych z transpłciowością. W: Maja Branka, Dominika Cieślikowska, Jagoda Latkowska: (Nie) warto się różnić? Dylematy i wyzwania metodologiczne edukacji antydyskryminacyjnej. Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, 2013, s. 181-5. ISBN 978-83-933298-1-6. [dostęp 2016-01-29].
  17. ↑ zob. LGBTQ Needs Assessment. , s. 52-56, April 2013. Encompass Network. [dostęp 2016-01-29]. (ang.). 
  18. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. (56-)8. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  19. ↑ Jacek Kochanowski: Czy gej jest mężczyzną? Przyczynki do teorii postpłciwości. W: Małgorzata Radkiewicz: Gender. Konteksty. Kraków: Rabid, 2004, s. 110. ISBN 83-88668-86-2. [dostęp 2016-01-29].
  20. ↑ Magdalena Grabowska: Od „gender” do „transgender”: ewolucja kategorii płci społeczno-kulturowej w naukach społecznych i prawie międzynarodowym; s.2. [dostęp 2016-01-29].
  21. ↑ Joanna Dymecka: Fenomen płci w psychologii. 2010-11-04. [dostęp 2016-01-29].
  22. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 63. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  23. ↑ Weronika Urban. Przemiany w myśleniu o ludzkiej płciowości. „Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny”. 4, s. 2, 2014. Stowarzyszenie Mage.pl. ISSN 2084-0403. [dostęp 2016-01-29]. 
  24. ↑ Katarzyna Palus. Rola rodziny w kształtowaniu ról i stereotypów płciowych. „Roczniki Socjologii Rodziny”. 17, s. 192, 2006. Wydawnictwo Naukowe UAM. ISSN 0867-2059. [dostęp 2016-01-29]. 
  25. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 63-5. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  26. ↑ Mirosława Nowak-Dziemianowicz: Różni czy tacy sami? Dziewczynki i chłopcy jako przedmiot i podmiot edukacji. W: Barbara Kutrowska, Anetta Pereświet-Sołtan: Poprzez praktykę do profesjonalizmu: przygotowanie do zawodu nauczyciela. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa, 2014, s. 123-7, seria: Praktyka i Profesjonalizm. ISBN 978-83-62302-75-8. [dostęp 2016-01-29].
  27. ↑ Eugenia Mandal. Osobowość kobiet i mężczyzn w rozwoju: różnice generacyjne i kulturowe. „Psychologia Rozwojowa”. 10 (2), s. 25, 2005. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. ISSN 2084-3879. [dostęp 2016-01-29]. 
  28. ↑ Konstruowanie wiedzy o kobietach. Kobiecość i męskość jako kategorie społeczno-kulturowe. W: Ewa Kępa: Historie wydobyte z cienia: autobiograficzne relacje starszych kobiet. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 2012, s. 18,61. ISBN 978-83-242-1853-0. [dostęp 2016-01-29].
  29. ↑ Jacek Kochanowski: Czy gej jest mężczyzną? Przyczynki do teorii postpłciwości. W: Małgorzata Radkiewicz: Gender. Konteksty. Kraków: Rabid, 2004, s. 107. ISBN 83-88668-86-2. [dostęp 2016-01-29].
  30. ↑ Urszula Kluczyńska: Redefiniowanie męskości. Kulturowo-społeczne konteksty starzenia się mężczyzn. W: Jerzy T. Kowaleski, Piotr Szukalski: Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych. Łódź: Zakład Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ, 2008, s. 76. ISBN 978-83-88529-98-6. [dostęp 2016-01-29].
  31. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 58-61. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  32. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 61-3,66,68-9. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  33. ↑ Grażyna Michałowska. Prawne, polityczne i kulturowe uwarunkowania polityki genderowej. „Społeczeństwo i Polityka”. 4 (33), s. 135-7, 2012. Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora. ISSN 1733-8050. [dostęp 2016-01-29]. (pol.). 
  34. ↑ Anna Kola. Odkryć ukryte... Praca socjalna w Polsce z perspektywy women’s/gender/feminist studies. „Avant”. VI, nr 1, s. 140, 2015. Ośrodek Badań Filozoficznych. DOI: 10.12849/50302014.0112.0009. ISSN - 6710 2082 - 6710. [dostęp 2016-01-29]. (pol.). 
  35. ↑ Lidia Marszałek. Kulturowe uwarunkowania roli kobiety we współczesnym społeczenstwie. „Seminare”. 25, s. 270, 2008. Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego. ISSN 1232-8766. [dostęp 2016-01-29]. (pol.). 
  36. ↑ Joanna Dymecka: Fenomen płci w psychologii. 2010-11-04. [dostęp 2016-01-29].
  37. ↑ Joanna Roszak, Roksana Pałucka, Kamila Rykaczewska: O zadowolonej kobiecie sukcesu i jej niezbyt szczęśliwym partnerze, czyli jak (nie)zależność finansowa w związku wpływa na postrzeganą satysfakcję życiową kobiet i mężczyzn. W: Paulina Pawlicka, Aneta Chybicka, Natasza Kosakowska-Berezecka: Podróże między kobiecością a męskością. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2012, s. 40-41. ISBN 978-83-7587-887-5. [dostęp 2016-01-29].
  38. ↑ Andrzej Radomski: Kultura 2.0 a praktyki męskości. W: Magdalena Dąbrowska, Andrzej Radomski: Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości. Lublin: Portal Wiedza i Edukacja, 2010, s. 118. ISBN 978-83-61546-08-5. [dostęp 2016-01-29].
  39. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 63-5.
  40. ↑ Bartosz Kałużny: Spektakl ciał – erotyzacja medialnych wizerunków mężczyzn w świetle intersekcjonalności. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 125-6. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  41. ↑ zob. Anna Burzyńska: Gender i queer. w: Teorie literatury XX wieku, nr.1, rozdz.XIII, (2006); s. 445-6, 448. [dostęp 2016-01-29].
  42. ↑ Magdalena Grabowska: Od „gender” do „transgender”: ewolucja kategorii płci społeczno-kulturowej w naukach społecznych i prawie międzynarodowym; s.4-5. [dostęp 2016-01-29].
  43. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność]. s. 55-67. [dostęp 2016-01-29].
  44. ↑ Wstęp: ciało w kulturze. W: Małgorzata Szpakowska: Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwerstytetu Warszawskiego, 2008, s. 10-11, seria: Wiedza o kulturze. ISBN 978-83-235-0425-2. [dostęp 2016-01-29].
  45. ↑ Magdalena Grabowska: Od „gender” do „transgender”: ewolucja kategorii płci społeczno-kulturowej w naukach społecznych i prawie międzynarodowym; s.6. [dostęp 2016-01-29].
  46. ↑ zob. Joanna Plata: Sex i gender, czyli "jakiej jesteś płci?”. w: AEQUALITAS, nr.1, (2012); s. 1,10. [dostęp 2016-01-29].
  47. ↑ zob. Anna Burzyńska: Gender i queer. w: Teorie literatury XX wieku, nr.1, rozdz.XIII, (2006); s. 443-446,456-457. [dostęp 2016-01-29].
  48. ↑ zob. Małgorzata Brodzińska: Fizykalność ciała jako podstawa subiektywnej identyfikacji płci. 2010-06-04. [dostęp 2016-01-29]. (pol.).
  49. ↑ Kochanowski Jacek. Wiedza, uniwersytet i radykalna demokracja. Uwagi na temat gender studies i humanistyki ponowoczesnej. „uniGENDER”. 1, 2006. [dostęp 2016-01-29]. 
  50. ↑ Judith Butler: Akty performatywne a konstrukcja płci kulturowej.. W: Mieczysław Dąbrowski, Robert Pruszczyński: Lektury inności. Antologia. Warszawa: Dom wydawniczy Elipsa, 2007, s. 25-36. ISBN 978-83-7587-954-4. [dostęp 2016-01-29].
  51. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 60. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  52. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego] co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność. W: Krystyna Kujawińska Courtney, Monika Sosnowska: Kultura spod znaku gender. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2013, s. 55, 58, 68-9. ISBN 978-83-937506-0-3. [dostęp 2016-01-29].
  53. ↑ Monika Bobako. Gender jako technologia kolonialnej władzy? Afrykańska krytyka zachodniego feminizmu jako inspiracja do feministycznej autorefleksji. „Kultura i Historia”. 23, s. 4-5, 2013.06.01. Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. ISSN 1642-9826. [dostęp 2016-01-29]. 
  54. ↑ Dorosłe dziecko i Margot: Czy jesteś męska lub kobiecy?. Forum SEA, 2011-11-08, 18:56. [dostęp 2016-01-29].
  55. ↑ posty Silencio: Chyba nie jestem kobietą.... Forum SEA, 2011-12-27, 21:33 i 21:48. [dostęp 2016-01-29].
  56. ↑ zob. Jolanta Szpyra-Kozłowska. Baudouin de Courtenay on Language and Gender - the past and the present context.. „Etnolingwistyka”. 22, s. 199, 2010. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydział Humanistyczny. ISSN 0860-8032. [dostęp 2016-01-29]. 
  57. ↑ zob. Gomola Aleksander: Bitwa o słowa, czyli spór o język inkluzywny w angielskich przekładach Biblii. W: Piotrowska Maria: Współczesne kierunki analiz przekładowych : monografia z cyklu „Język trzeciego tysiąclecia”. T. 18. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”, 2007, s. 103-111, seria: Język a Komunikacja. ISBN 978-83-925728-8-6. [dostęp 2016-01-29].
  58. ↑ WordSense.eu - dictionary: gender-free;synonyms. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  59. ↑ LGBTQ Needs Assessment. , s. 52-3,55, April 2013. Encompass Network. [dostęp 2016-01-29]. (ang.). 
  60. ↑ WordSense.eu - dictionary: gender-neutral; synonyms. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  61. ↑ zob. Monika Szczepaniak. „Przygoda technoromantyczna” czy „romans z wojenką”? Konstrukcje męskości militarnej w literaturze austriackiej i polskiej w kontekście Wielkiej Wojny.. „Wiek XIX : Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza”. 5 (47), s. 474-5,495, 2012. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. ISSN 2080-0851. [dostęp 2016-01-29]. 
  62. ↑ WordSense.eu - dictionary: postgender. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  63. ↑ zob. a-, non-, post-, un- . w: Typowe przedrostki w języku angielskim. Speakers’ Avenue ‘Training Institute’. [dostęp 2016-01-29].
  64. ↑ por. Wojciech Harpula: Transseksualiści przerywają milczenie. 2007-05-13. [dostęp 2016-01-29].
  65. ↑ por. Solaw: Gender – współczesny szamanizm naukowy na niemieckich uczelniach.. 2013-09-24. [dostęp 2016-01-29].
  66. ↑ zob. Emilia Łyczba: „Ubrani w płeć” – nowe podejście do płci w psychologii?. w: Młoda Psychologia, t.1, (2012); s. 550. [dostęp 2016-01-29].
  67. ↑ zob. posty Rezro: Apokalipsa (ta pre i ta post) wpierw zaczyna się w umysłach.... Trzynasty Schron. Forum Newsowe, 2013/2014. [dostęp 2016-01-29].
  68. ↑ Avory Faucette: Apłciowość: ani męskość, ani kobiecość, ale jest fantastyczna.. Codziennik Feministyczny, 23.08.2012. [dostęp 2016-01-29].
  69. ↑ Oskar Górzyński: 50 płci do wyboru, czyli Facebook w wersji gender. "Rzeczpospolita" / Gremi Business Communication Sp. z o.o., 14-02-2014. [dostęp 2016-01-29].
  70. ↑ Tadeusza Rachwała: A. E. Banot, A. Barabasz i R. Majka: Postpłciowość? Praktyki i narracje tożsamościowe w ponowoczesnym świecie. T. z recenzji. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej, 2013, s. Okładzina tylna. ISBN 978-83-62292-63-9. [dostęp 2016-01-29].
  71. ↑ Anna Urbańczyk: Język wrażliwy genderowo a potrzeby osób transpłciowych, transgenderowych i trzeciopłciowych. W: Maja Branka, Dominika Cieślikowska, Jagoda Latkowska: (Nie) warto się różnić? Dylematy i wyzwania metodologiczne edukacji antydyskryminacyjnej. Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, 2013, s. 180. ISBN 978-83-933298-1-6. [dostęp 2016-01-29].
  72. ↑ zob. Emilia Łyczba: „Ubrani w płeć” – nowe podejście do płci w psychologii?. w: Młoda Psychologia, t.1, (2012); s. 550. [dostęp 2016-01-29].
  73. ↑ zob. Non-binary, Queer, Trans. w: LGBTQ Needs Assessment. , s. 55-6, April 2013. Encompass Network. [dostęp 2016-01-29]. (ang.). 
  74. ↑ Aleksander Wasiak-Radoszewski: Queer / Teoria queer. Fundacja RÓWNOŚĆ.INFO. [dostęp 2016-01-29].
  75. ↑ Stan: Opowiedz nam swoją historię! Przekonajmy razem Senat.. Fundacja Trans-Fuzja, 30.07.2015. [dostęp 2016-01-29].
  76. ↑ zob. Aleksander Wasiak-Radoszewski: Transfobia. Fundacja RÓWNOŚĆ.INFO. [dostęp 2016-01-29].
  77. ↑ Avory Faucette: Apłciowość: ani męskość, ani kobiecość, ale jest fantastyczna.. Codziennik Feministyczny, 23.08.2012. [dostęp 2016-01-29].
  78. ↑ Ada Petriczko: Genderqueer: Nie ona. Nie on. Osoba. Agora SA, 03.10.2015. [dostęp 2016-01-29].http://mic.com/articles/90003/intimate-photos-challenge-what-it-means-to-be-born-a-boy-or-girl
  79. ↑ EvinTaylor: Cisgender privilege : on the privileges of performing normative gender. W: Kate Bornstein,S. Bear Bergman: Gender Outlaws: The Next Generation. Seal Press, 2010, s. 268. ISBN 978-1-58005-308-2. OCLC 526069032. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  80. ↑ Terri Power. For Queer Eyes Only?: Creating Queer Performance Art at University. „Graduate Journal of Social Science”. 6, Special Issue 1, s. 24, 2009. Amsterdam University Press. ISSN 1572-3763. [dostęp 2016-01-29]. (ang.). 
  81. ↑ Wendy McKenna, Suzanne Kessler: Transgendering Blurring the Boundaries of Gender. W: Kathy Davis, ‎Mary Evans, ‎Judith Lorber: Handbook of Gender and Women's Studies. SAGE Publication Ltd, 2006, s. 342-54. DOI: 9781848608023. ISBN 978-0-7619-4390-7. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  82. ↑ Richard Ekins,Dave King: The Transgender Phenomenon. SAGE Publication Ltd, 2006, s. XIV. ISBN 978-0761971641. [dostęp 2016-01-29].
  83. ↑ A Note on Terminology. W: Katinka Ridderbos: Controlling bodies, denying identities: human rights violations against trans people in the Netherlands. New York: Human Rights Watch, 2011, s. IV. ISBN 1-56432-808-2. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  84. ↑ Katarzyna Bojarska, Dominik Piotrowski. Transseksualność. Bardzo krótkie wprowadzenie. „Replika”. 4, s. 18, 2006. Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii. ISSN 1896-3617. [dostęp 2016-01-29]. 
  85. ↑ Urszula Nowak. Czy dyskurs transseksualistyczny ma jednoznacznie wyzwalający czy ambiwalentny charakter?. „InterAlia. Pismo poświęcone studiom queer”. 4, 2009. InterAlia. ISSN 1689-6637. [dostęp 2016-01-29]. 
  86. ↑ Wiktor Dynarski. Analiza wybranych badań nad płciowością Piotra Własta z perspektywy transgender studies. , s. 19, 24-7, 2011. Uniwersytet Warszawski. [dostęp 2016-01-29]. 
  87. ↑ Laura Erickson-Schroth: Trans Bodies, Trans Selves: A Resource for the Transgender Community. New York: Oxford University Press, 2014, s. 13, 617. ISBN 978-0-19-932535-1. [dostęp 2016-01-29].
  88. ↑ Do I have to want surgery?. [w:] What is Neutrois? [on-line]. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  89. ↑ Ruth Cameron: Women&Trans. Pushed (back) in the Closet. Toronto: 2009, s. 32. [dostęp 2016-01-29].
  90. ↑ Sebastian Jagielski. Teoria queer a kino polskie. „Przegląd Kulturoznawczy”. 3, s. 259-60, 2012. Komitet Nauk o Kulturze PAN, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ. DOI: 10.4467/20843860PK.12.023.0986. ISSN 1895-975X. [dostęp 2016-01-29]. 
  91. ↑ Aleksander Wasiak-Radoszewski: Queer / Teoria queer. Fundacja RÓWNOŚĆ.INFO. [dostęp 2016-01-29].
  92. ↑ Justyna Struzik. Seksualność intersekcjonalnie : spotkania, dyskusje, badania. „Studia Socjologiczne”. 4, s. 235-7, 2014. Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Komitet Socjologii PAN, Wydział Filozofii i Socjologii UW. ISSN 0039-3371. [dostęp 2016-01-29]. 
  93. ↑ Katarzyna Leszczyńska, Agata Dziuban. Pomiędzy esencjalizmem a konstruktywizmem. płeć (kulturowa) w refleksji teoretycznej socjologii – przegląd koncepcji. „Studia Humanistyczne AGH”. Tom 11/2, s. 24- 26, 2012. Wydawnictwa AGH, Kraków. ISSN 2084-3364. [dostęp 2016-01-29]. 
  94. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (...) Wszystko przez Nie się stało; a bez Niego nic się nie stało, [z tego co się stało” (J 1,14; 3-6), czyli queer theory w walce o wolność]. s. 69-70. [dostęp 2016-01-29].
  95. ↑ Jacek Kochanowski: Queer Studies – wprowadzenie. W: Marta Abramowicz, Robert Biedroń, Jacek Kochanowski: Queer Studies. Podręcznik kursu. Warszawa: Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, 2010, s. 26. ISBN 978-83-930480-0-7. [dostęp 2016-01-29].
  96. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 63. [dostęp 2016-01-29].
  97. ↑ Jacek Kochanowski: Queer Studies – wprowadzenie. W: Marta Abramowicz, Robert Biedroń, Jacek Kochanowski: Queer Studies. Podręcznik kursu. Warszawa: Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, 2010, s. 26. ISBN 978-83-930480-0-7. [dostęp 2016-01-29].
  98. ↑ Ewa Hyży: Feminizm (lesbijski) i teoria queer, czyli o damsko-męskich dylematach teorii i politycznej praktyki. W: Małgorzata Radkiewicz: Gender. Konteksty. Kraków: Rabid, 2004, s. 83. ISBN 83-88668-86-2. [dostęp 2016-01-29].
  99. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 58. [dostęp 2016-01-29].
  100. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 14,59. [dostęp 2016-01-29].
  101. ↑ Ewa Tomaszewicz. Queer your mind!. „Replika”. 17, s. 10, 2009. Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii. ISSN 1896-3617. 
  102. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 58. [dostęp 2016-01-29].
  103. ↑ Ewa Tomaszewicz. Queer your mind!. „Replika”. 17, s. 10, 2009. Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii. ISSN 1896-3617. [dostęp 2016-01-29]. 
  104. ↑ Dorota Majka-Rostek. Teorie queer i współczesna rzeczywistość – wyzwania, szanse i problemy płynące z kontestacji płciowych i seksualnych kategorii. „Znaczenia. Kultura-Komunikacja-Społeczeństwo”. 3, 2010. Oficyna Wydawnicza ATUT - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe. ISSN 1899-9670. [dostęp 2016-01-29]. 
  105. ↑ Katarzyna Leszczyńska, Agata Dziuban. Pomiędzy esencjalizmem a konstruktywizmem. płeć (kulturowa) w refleksji teoretycznej socjologii – przegląd koncepcji. „Studia Humanistyczne AGH”. Tom 11/2, s. 26, 2012. Wydawnictwa AGH, Kraków. ISSN 2084-3364. [dostęp 2016-01-29]. 
  106. ↑ Ewa Tomaszewicz. Queer your mind!. „Replika”. 17, s. 10, 2009. Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii. ISSN 1896-3617. [dostęp 2016-01-29]. 
  107. ↑ Ireneusz Krzemiński: Społeczna historia homoseksualności. Ruch wyzwolenia (szkic do problematyki). W: Marta Abramowicz, Robert Biedroń, Jacek Kochanowski: Queer Studies. Podręcznik kursu. Warszawa: Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, 2010, s. 52. ISBN 978-83-930480-0-7. [dostęp 2016-01-29].
  108. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 55,59.
  109. ↑ Co się stało kobietom i mężczyznom? Płeć kulturowa i inne kryzysy w antropologii. W: M. Kempny, E. Nowicka: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Warszawa: PWN, 2004, s. 408. ISBN 83-01-14270-7. [dostęp 2016-01-29].
  110. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 61,59.
  111. ↑ Dorota Majka-Rostek. Teorie queer i współczesna rzeczywistość – wyzwania, szanse i problemy płynące z kontestacji płciowych i seksualnych kategorii. „Znaczenia. Kultura-Komunikacja-Społeczeństwo”. 3, 2010. Oficyna Wydawnicza ATUT - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe. ISSN 1899-9670. [dostęp 2016-01-29]. 
  112. ↑ Katarzyna Leszczyńska, Agata Dziuban. Pomiędzy esencjalizmem a konstruktywizmem. płeć (kulturowa) w refleksji teoretycznej socjologii – przegląd koncepcji. „Studia Humanistyczne AGH”. Tom 11/2, s. 26, 2012. Wydawnictwa AGH, Kraków. ISSN 2084-3364. [dostęp 2016-01-29]. 
  113. ↑ Jacek Kochanowski: Czy gej jest mężczyzną? Przyczynki do teorii postpłciwości. W: Małgorzata Radkiewicz: Gender. Konteksty. Kraków: Rabid, 2004, s. 110. ISBN 83-88668-86-2. [dostęp 2016-01-29].
  114. ↑ Marta Lichy: „A Słowo stało się ciałem .... s. 59-60,63.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brak_tożsamości_rodzajowych&oldid=44834107”