Wierzbna (województwo dolnośląskie): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Podział administracyjny: poprawa linkowań |
merytoryczne |
||
Linia 30: | Linia 30: | ||
[[Plik:Pałac w Wierzbnej.jpg|thumb|left|[[Pałac w Wierzbnej]]]] |
[[Plik:Pałac w Wierzbnej.jpg|thumb|left|[[Pałac w Wierzbnej]]]] |
||
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo wałbrzyskie|województwa wałbrzyskiego]]. |
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo wałbrzyskie|województwa wałbrzyskiego]]. |
||
== Historia == |
|||
Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu Henryka Brodatego z roku 1209 wystawionego dla opata klasztoru Panny Marii na Piasku – Witosława. Wymienieni są w nim najstarsi właściciele wsi „comes Stephanus de Wirbna” oraz „comes Johannes de Wirbno et frater eius Nicolaus”. Według obecnego stanu badań gród istniał już w XII w., ewentualnie na przełomie XII i XIII w., stąd zgodnie z dokumentem z roku 1209 identyfikuje się go z najstarszą siedzibą rodu panów z Wierzbna. Do rodziny należeli kolejno: Stefan zwany Starym (zm. 1241), Jan (1243-1266), Andrzej (1272-1307), bp wrocławski Henryk (zm. 1319). Wierzbnowie tracą wieś ok. poł. XIV w. W 1366 wzmiankowany jest niejaki Konrad von Rohnau. W 1403 dochodzi do sprzedaży wsi cystersom z Krzeszowa przez Hansa von Rohnau. |
|||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
Według rejestru [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]] na listę zabytków wpisane są<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/DLN-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data dostępu=16.10.2012|strony=173}}</ref>: |
Według rejestru [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]] na listę zabytków wpisane są<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/DLN-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data dostępu=16.10.2012|strony=173}}</ref>: |
||
* kościół par. pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, romański z pierwszej połowy XIII w. |
* kościół par. pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, romański z pierwszej połowy XIII w. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1283 r. Stylistycznie datowany jest na około 1230 rok. Przebudowany w końcu XVII wieku. |
||
* zespół pałacowy: |
* zespół pałacowy: |
||
** [[Pałac w Wierzbnej|pałac]], barokowy z drugiej połowy XVIII w., przebudowany pod koniec XIX w.; przeprowadzone w latach 1999-2000 badania archeologiczne wykazały, że w XIII w. w pobliżu kościoła stała murowana budowla. Mogła to być pierwotna rezydencja. Zniszczona została na przełomie XIII i XIV w. W pierwszej połowie XV w. niemal na tym samym miejscu powstała kolejna budowla. W początkach XVI w. doszło do przebudowy obiektu. Po utworzeniu w 1683 r. dwór przebudowano na okazałą rezydencję. W wyniku dodania do starego dworu dwóch skrzydeł powstało założenie pałacowe o kształcie podkowy. Około 1893 r. nastąpiła przebudowa pałacu w celu nadania mu odpowiedniego dla epoki standardu mieszkalnego. Po zakończeniu II wojny światowej majątek i pałac zajęła Armia Czerwona. Budynek pałacowy został wtedy zdewastowany. Po przejęciu dóbr ''podworskich'' przez PGR, pałac nie został zagospodarowany i w szybkim tempie niszczał. Od kompletnej ruiny uchroniła go decyzja o przekształceniu budowli na cele mieszkalne. W latach 60. XX wieku przeprowadzono pobieżny remont, w trakcie którego dokonano szeregu zmian w rozplanowaniu wnętrz. Nie powstrzymało to procesu degradacji budowli, która na przełomie wieków była już tylko zamieszkałą ruiną. Zimą 2002 r. kompleks pałacowo-parkowy nabyła Fundacja ''Zamek Chudów''. W krótkim czasie zabezpieczyła zespół pałacowy ogradzając jego obszar oraz uporządkowała park, który pozostał ogólnodostępny |
** [[Pałac w Wierzbnej|pałac]], barokowy z drugiej połowy XVIII w., przebudowany pod koniec XIX w.; przeprowadzone w latach 1999-2000 badania archeologiczne wykazały, że w XIII w. w pobliżu kościoła stała murowana budowla. Mogła to być pierwotna rezydencja. Zniszczona została na przełomie XIII i XIV w. W pierwszej połowie XV w. niemal na tym samym miejscu powstała kolejna budowla. W początkach XVI w. doszło do przebudowy obiektu. Po utworzeniu w 1683 r. dwór przebudowano na okazałą rezydencję. W wyniku dodania do starego dworu dwóch skrzydeł powstało założenie pałacowe o kształcie podkowy. Około 1893 r. nastąpiła przebudowa pałacu w celu nadania mu odpowiedniego dla epoki standardu mieszkalnego. Po zakończeniu II wojny światowej majątek i pałac zajęła Armia Czerwona. Budynek pałacowy został wtedy zdewastowany. Po przejęciu dóbr ''podworskich'' przez PGR, pałac nie został zagospodarowany i w szybkim tempie niszczał. Od kompletnej ruiny uchroniła go decyzja o przekształceniu budowli na cele mieszkalne. W latach 60. XX wieku przeprowadzono pobieżny remont, w trakcie którego dokonano szeregu zmian w rozplanowaniu wnętrz. Nie powstrzymało to procesu degradacji budowli, która na przełomie wieków była już tylko zamieszkałą ruiną. Zimą 2002 r. kompleks pałacowo-parkowy nabyła Fundacja ''Zamek Chudów''. W krótkim czasie zabezpieczyła zespół pałacowy ogradzając jego obszar oraz uporządkowała park, który pozostał ogólnodostępny |
Wersja z 09:51, 28 lip 2016
Artykuł |
50°54'00"N 16°30'17"E |
---|---|
- błąd |
39 m |
WD |
50°54'7.45"N, 16°30'17.42"E |
- błąd |
1 m |
Odległość |
243 m |
miejscowość | |
Kościół i klasztor cystersów | |
Państwo | dolnośląskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) |
668[1] |
Strefa numeracyjna |
(+48) 74 |
Kod pocztowy |
58-130 |
Tablice rejestracyjne |
DSW |
SIMC |
0857210 |
Położenie na mapie brak Brak mapy: dolnośląskie | |
Położenie na mapie świata | |
50,9000°N 16,5047°E/50,900000 16,504722 |
Wierzbna (niem. Würben) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Żarów.
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu Henryka Brodatego z roku 1209 wystawionego dla opata klasztoru Panny Marii na Piasku – Witosława. Wymienieni są w nim najstarsi właściciele wsi „comes Stephanus de Wirbna” oraz „comes Johannes de Wirbno et frater eius Nicolaus”. Według obecnego stanu badań gród istniał już w XII w., ewentualnie na przełomie XII i XIII w., stąd zgodnie z dokumentem z roku 1209 identyfikuje się go z najstarszą siedzibą rodu panów z Wierzbna. Do rodziny należeli kolejno: Stefan zwany Starym (zm. 1241), Jan (1243-1266), Andrzej (1272-1307), bp wrocławski Henryk (zm. 1319). Wierzbnowie tracą wieś ok. poł. XIV w. W 1366 wzmiankowany jest niejaki Konrad von Rohnau. W 1403 dochodzi do sprzedaży wsi cystersom z Krzeszowa przez Hansa von Rohnau.
Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[2]:
- kościół par. pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, romański z pierwszej połowy XIII w. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1283 r. Stylistycznie datowany jest na około 1230 rok. Przebudowany w końcu XVII wieku.
- zespół pałacowy:
- pałac, barokowy z drugiej połowy XVIII w., przebudowany pod koniec XIX w.; przeprowadzone w latach 1999-2000 badania archeologiczne wykazały, że w XIII w. w pobliżu kościoła stała murowana budowla. Mogła to być pierwotna rezydencja. Zniszczona została na przełomie XIII i XIV w. W pierwszej połowie XV w. niemal na tym samym miejscu powstała kolejna budowla. W początkach XVI w. doszło do przebudowy obiektu. Po utworzeniu w 1683 r. dwór przebudowano na okazałą rezydencję. W wyniku dodania do starego dworu dwóch skrzydeł powstało założenie pałacowe o kształcie podkowy. Około 1893 r. nastąpiła przebudowa pałacu w celu nadania mu odpowiedniego dla epoki standardu mieszkalnego. Po zakończeniu II wojny światowej majątek i pałac zajęła Armia Czerwona. Budynek pałacowy został wtedy zdewastowany. Po przejęciu dóbr podworskich przez PGR, pałac nie został zagospodarowany i w szybkim tempie niszczał. Od kompletnej ruiny uchroniła go decyzja o przekształceniu budowli na cele mieszkalne. W latach 60. XX wieku przeprowadzono pobieżny remont, w trakcie którego dokonano szeregu zmian w rozplanowaniu wnętrz. Nie powstrzymało to procesu degradacji budowli, która na przełomie wieków była już tylko zamieszkałą ruiną. Zimą 2002 r. kompleks pałacowo-parkowy nabyła Fundacja Zamek Chudów. W krótkim czasie zabezpieczyła zespół pałacowy ogradzając jego obszar oraz uporządkowała park, który pozostał ogólnodostępny
- park, z drugiej połowy XVII w., XIX w.
- ogrodzenie - mur z bramą, z drugiej połowy XVII w.
- folwark - teren, z 1870 r.
Zobacz też
- Panowie z Wierzbnej
- Wierzbna w województwie opolskim
- Wierzbna w województwie podkarpackim.
- Zabytki romańskie w Polsce
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 173. [dostęp 16.10.2012].
Bibliografia
- Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 61