Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika we Wrześni: Różnice pomiędzy wersjami

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika
we Wrześni
	kościół parafialny
	; wrzesińska fara z pomnikiem Jana Pawła II;
Państwo	Polska
Miejscowość	Września
Adres	{{{adres}}}
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika we Wrześni
Wezwanie	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Świętego Stanisława Biskupa Męczennika
Historia
Data zakończenia budowy	XV wiek
Data zniszczenia; • przez	1655; pożar
Data odbudowy	1672; 1792; 1881-1887
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
	Położenie na mapie Wrześni Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie gminy Września Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:32, 5 gru 2016

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika we Wrześni (fara wrzesińska) – zabytkowy rzymskokatolicki kościół parafialny we Wrześni, w powiecie wrzesińskim, w województwie wielkopolskim.

Zlokalizowany jest w centrum miasta, między ulicą Kościelną, Rzeczną i Jana Pawła II.

Architektura

Świątynię zbudowano w XV wieku w stylu gotyckim, w formie bazyliki o trzech nawach. Przebudowa korpusu do formy pseudobazylikowej oraz wzniesienie obecnego prezbiterium miały miejsce w XVI wieku. Wieżę dobudowano w drugiej fazie rozbudowy świątyni. W 1629 roku kościół został uszkodzony przez pożar. Kościół został spalony częściowo podczas Potopu szwedzkiego w 1655 roku w wyniku czego runęła ściana północna nawy głównej, odbudowana w 1672 roku. Konsekrowany ponownie w 1680 roku. W 1709 roku świątynię złupiły wojska szwedzkie. W 1772 roku zawaliły się sklepienia naw bocznych. Z inicjatywy kolatora Marcelego Ponińskiego odbudowę przeprowadził w 1792 roku Jan Binder z Kórnika. Obniżono wtedy między innymi nawy boczne i dach nad nawą główną o półtora metra. Zamurowano okno za ołtarzem głównym oraz podwyższono znacznie ławy okienne. Obniżono także wieżę.

W latach 1881-1887 przeprowadzono przebudowę kościoła wg projektu architekta Zygmunta Gorgolewskiego, zmieniając głównie detale i dekorację^[2].

Wnętrze

Ołtarz główny późnorenesansowy, drewniany o bogatej dekoracji snycerskiej, około 1640, z obrazem Wniebowzięcia Matki Bożej z postacią fundatora księdza Bielawskiego (1641). W zakończeniu ołtarza obraz Koronacja Matki Bożej z około 1640.
W szkarpach wieży wmurowane dwie stare chrzcielnice.
W nawach bocznych sklepienia krzyżowe z 1792,
w nawie głównej i prezbiterium strop drewniany kasetonowy z 1881.
W prezbiterium malowidła ścienne ze scenami z historii Polski pędzla Lwickiego, z końca XIX wieku.
Wnętrze kościoła
W kruchcie z gotyckim sklepieniem żebrowym pod wieżą znajduje się witraż, poświęcony pamięci Dzieci Wrześińskich, w wykonaniu Mariana Turwida, poety i plastyka.
W nawie południowej obraz Świętej Rozalii, warsztat wielkopolski, połowa XVII wieku.
W kaplicy cztery portrety trumienne na blasze właścicieli miasta: Aleksandra Ponińskiego (zmarłego w 1633), Adriana Ponińskiego, miecznika poznańskiego (zmarłego w 1678), regimentarza konfederacji tarnogrodzkiej Chryzostoma Gniazdowskiego (zmarłego w 1732) i jego małżonki Barbary z Olewińskich (zmarłej w 1724).

Bibliografia

Witold Miedziak, Gotycka architektura kościoła farnego pw. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława BM we Wrześni, [w:] Annales UMCS, Artes, Vol. XIV, 1, (2016), s. 25-48
J. Kowalski, Gotyk wielkopolski, Poznań 2010, s. 261–293
Franciszek Jaśkowiak: Województwo poznańskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo "Sport i Turystyka", 1967.
Regionwielkopolska.pl

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 257 [dostęp 2012-06-22] .
↑ https://www.academia.edu/30025355/Gotycka_architektura_ko%C5%9Bcio%C5%82a_farnego_pw._Wniebowzi%C4%99cia_NMP_i_%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_BM_we_Wrze%C5%9Bni_w_Annales_UMCS_Artes_Vol._XIV_1_2016_s._25-48

[1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 257 [dostęp 2012-06-22] .

[2] ttps://www.academia.edu/30025355/Gotycka_architektura_ko%C5%9Bcio%C5%82a_farnego_pw._Wniebowzi%C4%99cia_NMP_i_%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_BM_we_Wrze%C5%9Bni_w_Annales_UMCS_Artes_Vol._XIV_1_2016_s._25-48

[2]

@@ Linia 75: / Linia 75: @@
 == Architektura  ==
-Świątynię zbudowano w XV wieku w stylu gotyckim, w formie bazyliki o trzech nawach. W drugiej fazie do kościoła dobudowano wieżę. W 1629 roku kościół został uszkodzony przez pożar. Kościół został spalony częściowo podczas [[Potop szwedzki|Potopu szwedzkiego]] w 1655 roku w wyniku czego runęła ściana północna nawy głównej, odbudowana w 1672 roku. Konsekrowany ponownie w 1680 roku. W [[1709]] roku świątynię złupiły wojska szwedzkie. W 1772 roku zawaliły się sklepienia naw bocznych. Z inicjatywy [[Kolator|kolatora]] Marcelego Ponińskiego odbudowę przeprowadził w 1792 roku Jan Binder z [[Kórnik]]a. Obniżono wtedy między innymi nawy boczne i dach nad nawą główną o półtora metra. Zamurowano okno za ołtarzem głównym oraz podwyższono znacznie ławy okienne. Obniżono także wieżę.
+Świątynię zbudowano w XV wieku w stylu gotyckim, w formie bazyliki o trzech nawach. Przebudowa korpusu do formy pseudobazylikowej oraz wzniesienie obecnego prezbiterium miały miejsce w XVI wieku. Wieżę dobudowano w drugiej fazie rozbudowy świątyni. W 1629 roku kościół został uszkodzony przez pożar. Kościół został spalony częściowo podczas [[Potop szwedzki|Potopu szwedzkiego]] w 1655 roku w wyniku czego runęła ściana północna nawy głównej, odbudowana w 1672 roku. Konsekrowany ponownie w 1680 roku. W [[1709]] roku świątynię złupiły wojska szwedzkie. W 1772 roku zawaliły się sklepienia naw bocznych. Z inicjatywy [[Kolator|kolatora]] Marcelego Ponińskiego odbudowę przeprowadził w 1792 roku Jan Binder z [[Kórnik]]a. Obniżono wtedy między innymi nawy boczne i dach nad nawą główną o półtora metra. Zamurowano okno za ołtarzem głównym oraz podwyższono znacznie ławy okienne. Obniżono także wieżę.
 W latach 1881-1887 przeprowadzono przebudowę kościoła wg projektu architekta [[Zygmunt Gorgolewski|Zygmunta Gorgolewskiego]], zmieniając głównie detale i dekorację<ref>https://www.academia.edu/30025355/Gotycka_architektura_ko%C5%9Bcio%C5%82a_farnego_pw._Wniebowzi%C4%99cia_NMP_i_%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_BM_we_Wrze%C5%9Bni_w_Annales_UMCS_Artes_Vol._XIV_1_2016_s._25-48</ref>.
@@ Linia 90: / Linia 90: @@
 == Bibliografia ==
+* Witold Miedziak, ''Gotycka architektura kościoła farnego pw. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława BM we Wrześni'', [w:] Annales UMCS, Artes, Vol. XIV, 1, (2016), s. 25-48
+* J. Kowalski, ''Gotyk wielkopolski'', Poznań 2010, s. 261–293
 * {{cytuj książkę|imię=Franciszek|nazwisko=Jaśkowiak|autor link=Franciszek Jaśkowiak|tytuł=Województwo poznańskie. Przewodnik|miejsce=Warszawa|wydawca=Wydawnictwo "Sport i Turystyka"|rok=1967}}
 * [http://regionwielkopolska.pl/katalog-obiektow/kosciol-pw-wniebowziecia-nmp-i-sw-stanislawa-biskupa-i-meczennika-we-wrzesni.html Regionwielkopolska.pl]