Zygmunt Sierakowski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Życiorys: drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
== Rodzina == |
== Rodzina == |
||
Urodzona w 1864 roku córeczka Apolonii i Zygmunta, została przez Rosjan zesłana razem z matką do Samary, gdzie zmarła w 1866 w wieku 2 lat. Na pamiątkę ojca otrzymała imię Zygmunta. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Wersja z 13:22, 27 lip 2017
Zygmunt Erazm Gaspar Józef Sierakowski, pseudonim „Dołęga” (ur. 19 maja 1827 w Lisowie koło Maniewicz na Wołyniu, zm. 27 czerwca 1863 w Wilnie) – polski generał, działacz niepodległościowy, dowódca powstania styczniowego na Żmudzi, naczelnik wojenny województwa kowieńskiego[1].
Życiorys
Jako student uniwersytetu petersburskiego prowadził propagandę patriotyczną wśród ludu wiejskiego na Litwie. W maju 1848 schwytany przez Rosjan i skazany za nielegalne przekraczanie granicy rosyjsko-austriackiej na bezterminowe roty aresztanckie w orenburskim korpusie karnym, gdzie odznaczył się zdolnościami i męstwem. W 1856 został mianowany oficerem. W 1859 skończył Akademię Sztabu Generalnego w Petersburgu. Wysłany przez rząd dla badania prawodawstwa wojskowego narodów zachodnich, przyczynił się swoimi projektami do zniesienia kary cielesnej w armii. Tam też należał do kierownictwa konspiracyjnych sfederowanego Koła Oficerów Polskich w Petersburgu, związanego z organizacją czerwonych w Kongresówce. Z ich ramienia w 1861 nawiązał w Paryżu kontakt z Ludwikiem Mierosławskim. Spotykał się z Giuseppe Garibaldim i Aleksandrem Hercenem.
W lecie 1862 roku poślubił Apolonię Dalewską.
W 1863, po wybuchu powstania wziął dymisję z wojska rosyjskiego i z ramienia Rządu Narodowego został naczelnikiem wojennym województwa kowieńskiego. Dowodził 2500-osobowym oddziałem, operującym na Żmudzi, który zorganizował się w lasach pod Rogowem i tamże 6 kwietnia 1863 stoczył pierwszą potyczkę[2].
21 kwietnia pobił Rosjan w pod Ginietyniami. 3 maja wyruszył ze swoim źle uzbrojonym oddziałem w kierunku Kurlandii, gdzie zamierzał przejąć transport broni dostarczony z Wielkiej Brytanii[3]. W dniach 7 maja – 9 maja stoczył trzydniową bitwę pod Birżami, zakończoną rozbiciem jego oddziału przez fiński pułk lejbgwardii gen. Jana Ganeckiego. Dostał się do rosyjskiej niewoli. Przed sądem wojennym okazał niezłomny hart ducha. Wbrew zabiegom międzynarodowej opinii publicznej Sierakowski został powieszony 27 czerwca 1863 na pl. Łukiskim w Wilnie. Jego ciało pogrzebano w tajemnicy przed rodzinami.
W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się jego szabla wzorowana na XVII-wiecznej karabeli.
W lipcu 2017 odnaleziono miejsce pochówku generała na Górze Zamkowej w Wilnie. Zwłoki generała ze związanymi z tyłu rękoma udało się rozpoznać dzięki obrączce ślubnej z wygrawerowanymi imionami małżonków oraz datą ślubu[4].
Rodzina
Urodzona w 1864 roku córeczka Apolonii i Zygmunta, została przez Rosjan zesłana razem z matką do Samary, gdzie zmarła w 1866 w wieku 2 lat. Na pamiątkę ojca otrzymała imię Zygmunta.
Jego siostrzenicą była ukraińska aktorka Sofija Tobiłewycz[5].
Zobacz też
- ↑ Organizacja władz powstańczych w roku 1863 [Spis obejmuje Komitet Centralny oraz naczelników wojennych i cywilnych powiatów z województw: mazowieckiego, podlaskiego, lubelskiego, sandomierskiego, krakowskiego, kaliskiego, płockiego, augustowskiego, wileńskiego, kowieńskiego, grodzieńskiego, mińskiego, mohylewskiego, witebskiego, kijowskiego, wołyńskiego, podolskiego oraz z Galicji, Wielkopolski i Prus Zachodnich. AGAD, nr zespołu 245, s. 12.
- ↑ Rogów, miasteczko nad rz. Niewiażą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 667.
- ↑ desant gen. Teofila Łapińskiego
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-07-27].
- ↑ Фольклористичні та наукові праці, Том 2
Bibliografia
- Ćwiek Z., Przywódcy powstania styczniowego. Sześć sylwetek, Warszawa 1963.
- Stefan Kieniewicz, Powstanie Styczniowe, Warszawa 1983.
- Kronika powstań polskich 1795-1944, Warszawa 1994.
- Kwaśniewicz W., Dzieje szabli w Polsce , Warszawa 2007. (wyd. III)
- Stanisław Strumph-Wojtkiewicz, Powstanie Styczniowe, Warszawa 1973.
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939)
- Tadeusz Prus-Faszczewski. Ostatnie chwile Dołęgi-Sierakowskiego w nieznanym pamiętniku oficera rosyjskiego. „Kurier Literacko-Naukowy”. 51, s. 2, 19 grudnia 1938.
Linki zewnętrzne
- Wiersz Ernesta Buławy: Pamięci Sierakowskiego w Wikiźródłach.
- Członkowie Koła Oficerów Polskich w Petersburgu
- Członkowie władz powstania styczniowego w województwie kowieńskim
- Działacze polistopadowych organizacji rewolucyjnych i niepodległościowych
- Generałowie powstania styczniowego
- Ludzie związani z Wilnem
- Powstańcy styczniowi – straceni przez władze rosyjskie
- Wojewódzcy naczelnicy wojenni powstania styczniowego
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Członkowie stronnictwa czerwonych
- Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim
- Straceni przez powieszenie
- Straceni w zaborze rosyjskim
- Urodzeni w 1827
- Zmarli w 1863