Pałac Brühla na Młocinach

Pałac Brühla

nr rej. 646/2 z 1.VII.1965
Wyremontowana fasada pałacu, stan na 2006
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Muzealna 1
Architekt	Johann Friedrich Knöbel
Kondygnacje	2
Rozpoczęcie budowy	1752
Ukończenie budowy	1758
Ważniejsze przebudowy	1786, 1898, odrestaurowano 1947-1949
Pierwszy właściciel	Henryk Brühl
Kolejni właściciele	1790 Michał Starzeński, 1820 rodzina de Pothsów, 1907 miasto Warszawa, Stefan Grodzicki, Muzeum Etnograficzne, PAN, spadkobiercy Stefana Grodzickiego, lata 90. Sławomir Tomaszewski, mecenas Sylwester Gardocki (2009)
Położenie na mapie Warszawy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}

{{Budynek infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt zdjęcia = | plan budynku = | współrzędne = | nazwa oryginalna = Nieznane pola: "sekundN", "sekundE", "stopniN", "minutE", "stopniE" oraz "minutN".

Zygmunt Vogel, Widok Młocin, 1803

Pałac Brühla na Młocinach (Zespół pałacowo-parkowy Młociny) – jedna z rezydencji Henryka von Brühla, a później jego syna Alojzego Fryderyka von Brühla, położona na terenie dzisiejszej dzielnicy Bielany w Warszawie przy ul. Muzealnej 1.

Historia

Pałac został wzniesiony jako rezydencja podmiejska w latach 1752-1758 dla ministra Henryka von Brühla według projektu Johanna Friedricha Knöbla na wiślanej skarpie, otoczony ogrodem, nazywany też "Wilanowem Północy", przez długie lata słynął z hucznych zabaw i bali. W przypałacowym zwierzyńcu trzymano rozmaite dzikie zwierzęta: żubry, dziki, jelenie i daniele, zbudowano także bażantarnię. W 1786 pałac został przebudowany przez Szymona Bogumiła Zuga dla Alojzego Fryderyka von Brühla. Wraz z pałacem powstały też różne pawilony parkowe, przypuszczalnie wzniesione w latach 70. XVIII wieku także przez Zuga. W pałacu bywali królowie August III Sas i Stanisław August Poniatowski.

Po roku 1790 posiadłość stała się własnością Michała Starzeńskiego, a od 1820 należała do rodziny de Pothsów, z których Adolf sprzedał ją w roku 1907 magistratowi miasta Warszawy. Pałac został znacznie przebudowany w 1898 roku.

Po 1945 roku

Zniszczony podczas II wojny światowej, został odrestaurowany w latach 1947-1949. W okresie po II wojnie światowej siedziba Muzeum Etnograficznego, po którego likwidacji pałac stał się własnością PAN do lat 90. XX wieku.

W 1993 roku pałac próbowała odzyskać córka Stefana Grodzickiego, Barbara Róża Horodyska. Choć pierwsza próba była nieudana, ostatecznie spadkobiercom udało się to później. Od nich pałac przejął Sławomir Tomaszewski, honorowy prezes austriackiego Forum Polonii. Pałac pozostający w fatalnym stanie technicznym miał zostać odremontowany. Właściciel uzależniał jednak remont od uzyskania zgody na budowę w parku przed pałacem 9 nowoczesnych budynków-apartamentowców. Biuro Naczelnego Architekta Miasta odmówiło wydania pozwolenia na budowę, jednak w 2006 roku zgodę wydał mazowiecki konserwator zabytków Ryszard Głowacz, który za tę decyzję został odwołany ze stanowiska.

W połowie 2008 roku pałac ponownie zmienił właściciela, którym został Sylwester Gardocki. Nowy właściciel zbudował wokół parku przypałacowego ogrodzenie aż do podnóża skarpy wiślanej, włączając w to fragment wału przeciwpowodziowego, niebieskiego szlaku turystycznego oraz dojazd rowerowy do sezonowego promu w Łomiankach.

Bibliografia

• Kwiatkowski M., Szymon Bogumił Zug, Warszawa 1971
• Architektura pałacowa i willowa w Warszawie  XVIII  w., [w:] Warszawa XVIII wieku, z, 3, red. J. Kowecki, Warszawa 1975

• Pape D., Analizy historyczne do założenia pałacowo-parkowego w Młocinach, maszynopis, Warszawa 2008

• Sokołowska-Grzeszczyk K., Ogród i pałac w Młocinach, „Rocznik Warszawski", t. III, s. 124-148, 1962