Kościół Przemienienia Pańskiego w Dobromilu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Świątynia chrześcijańska infobox}}
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎XVIII wiek: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 70: Linia 70:
== Historia ==
== Historia ==
=== XVI–XVII wiek ===
=== XVI–XVII wiek ===
Katolicy Dobromila należeli początkowo do parafii św. Marcina w [[Felsztyn (obwód lwowski)|Felsztynie]]. W roku 1531, [[Herburtowie]], właściciele Dobromila ofiarowali fundusze na założenie parafii w swym mieście. Nowo zbudowany drewniany kościół zniszczył w 1535 roku pożar. W II połowie XVI wieku na innym miejscu zbudowano murowaną świątynię dając jej wezwanie św. Trójcy<ref name="Buczek">{{cytuj stronę|url= http://rkc.kh.ua/index.php?L=p&M=H&P=N&S=11&N=110523a|tytuł= 2.1.21. Dobromyl (starosamborski rejon obwód Lwowski)| autor= Marian Buczek|opublikowany = rkc.kh.ua |język=|data dostępu=2013-10-30}}</ref>. Budowniczym kościoła parafialnego był przypuszczalnie [[Jan Baptysta Wenecjanin]]<ref name="Cracovia Leopolis">{{cytuj stronę|url= http://www.cracovia-leopolis.pl/index.php?pokaz=slownik&id=315|tytuł= SŁOWNIK GEOGRAFICZNO-HISTORYCZNY – DOBROMIL| autor= Cracovia Leopolis|opublikowany = www.cracovia-leopolis.pl |język=|data dostępu=2013-10-30}}</ref>. Prace budowlane trwały też w I połowie XVII wieku. Według protokołu wizytacji świątynia od 1646 roku miała dwie kaplice, drewnianą dzwonnicę i nosiła wezwanie Przemienienia Pańskiego. W 1648 roku kościół został zniszczony przez [[Kozacy zaporoscy|Kozaków]] [[Bohdan Chmielnicki|Bohdana Chmielnickiego]]<ref name="Buczek" />.
Katolicy Dobromila należeli początkowo do parafii św. Marcina w [[Felsztyn (obwód lwowski)|Felsztynie]]. W roku 1531, [[Herburtowie]], właściciele Dobromila ofiarowali fundusze na założenie parafii w swym mieście. Nowo zbudowany drewniany kościół zniszczył w 1535 roku pożar. W II połowie XVI wieku na innym miejscu zbudowano murowaną świątynię nadając jej wezwanie św. Trójcy<ref name="Buczek">{{cytuj stronę|url= http://rkc.kh.ua/index.php?L=p&M=H&P=N&S=11&N=110523a|tytuł= 2.1.21. Dobromyl (starosamborski rejon obwód Lwowski)| autor= Marian Buczek|opublikowany = rkc.kh.ua |język=|data dostępu=2013-10-30}}</ref>. Budowniczym kościoła parafialnego był przypuszczalnie [[Jan Baptysta Wenecjanin]]<ref name="Cracovia Leopolis">{{cytuj stronę|url= http://www.cracovia-leopolis.pl/index.php?pokaz=slownik&id=315|tytuł= SŁOWNIK GEOGRAFICZNO-HISTORYCZNY – DOBROMIL| autor= Cracovia Leopolis|opublikowany = www.cracovia-leopolis.pl |język=|data dostępu=2013-10-30}}</ref>. Wnętrze kościoła zostało opracowane niemal w taki sam sposób jak w kilku renesansowych kościołach wzniesionych na Ma­zowszu około połowy XVI w. (m.in. kościół w Broku i [[Bazylika kolegiacka Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku|kolegiata w Pułtusku]]) Prace budowlane trwały też w I połowie XVII wieku. Według protokołu wizytacji świątynia od 1646 roku miała dwie kaplice, drewnianą dzwonnicę i nosiła wezwanie Przemienienia Pańskiego. W 1648 roku kościół został zniszczony przez [[Kozacy zaporoscy|Kozaków]] [[Bohdan Chmielnicki|Bohdana Chmielnickiego]]<ref name="Buczek" />, a kryjący się w nim mieszkańcy zostali wymordowani<ref name=":0">https://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/1618/1/Krasny_Renesansowy_kosciol_w_Dobromilu_1995.pdf</ref>.


=== XVIII wiek ===
=== XVIII wiek ===
W I połowie XVIII wieku dzięki rodzinie Michalskich, ówczesnych właścicieli Dobromila kościół wyremontowano i rozbudowano. Dobudowano między innymi: kaplicę [[Święta Kinga|bł. Kingi]], patronki górników pracujących w miejscowych kopalniach soli, nową [[zakrystia|zakrystię]] oraz położono kamienną posadzkę. 5 lipca 1753 roku [[biskupi przemyscy|biskup przemyski]] [[Wacław Hieronim Sierakowski]] konsekrował kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. W 1772 roku kościół ponownie remontowano<ref name="Buczek" />.
W 1719 r. Wojciech Michalski, ówczesny dzierżaw­ca Dobromila podjął gruntowny remont kościoła<ref name=":0" />. Po 1743 r. właściciel miasta Błażej Krasiński starosta przasnyski rozpoczął przebudowę świątyni. Naprzeciw­ko kaplicy Herburtów dostawiono do nawy kaplicę Św. Kingi (patronki górników z żup solnych znajdujących się koło Dobromila), a przy prezbiterium, od południa wymurowano nową zakrystię<ref name=":0" />. We wnętrzu świątyni położono kamienną posadzkę, wybudowano pięciosto­pniowy podest przed ołtarzem głównym i wybielono ściany. Pokryto dachówką skarbiec. Przebudowę prowadzono do 1753 roku i zmierzała ona do uporząd­kowania planu budynku i ujednolicenia jego zewnętrz­nych elewacji. Po wzniesieniu kaplicy Św. Kingi (ukształtowanej wyraźnie na wzór wcześniejszej kapli­cy Herburtów) świątynia ta zyskała regularny układ przestrzenny ''in modu crucis'' z pseudotranseptem utwo­rzonym przez dwie niemal bliźniacze kaplice. Rozwią­zanie takie było charakterystyczne dla architektury pol­skiej XVII wieku<ref name=":0" />. Święta Kinga była patronką górników pracujących w miejscowych kopalniach soli. Zbudowano także nową [[zakrystia|zakrystię]] oraz położono kamienną posadzkę. 5 lipca 1753 roku [[biskupi przemyscy|biskup przemyski]] [[Wacław Hieronim Sierakowski]] konsekrował kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. W 1772 roku kościół ponownie remontowano<ref name="Buczek" />.


=== XIX wiek ===
=== XIX wiek ===

Wersja z 15:27, 7 sie 2018

Kościół Przemienienia Pańskiego
w Dobromilu
Костел Преображення Господнього (Добромиль)
kościół parafialny
Ilustracja
Fasada kościoła
Państwo

 Ukraina

Miejscowość

Dobromil

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

Przemienienie Pańskie

Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa konturowa obwodu lwowskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiegow Dobromilu”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiegow Dobromilu”
Ziemia49°34′18,76″N 22°46′53,33″E/49,571878 22,781481
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Przemienienia Pańskiego w Dobromilu usytuowany jest przy drodze z Dobromila do Niżankowic, nieco na uboczu centrum miasteczka. Powstał z fundacji rodziny Herburtów w XVI-XVII wieku, natomiast jego fasada pochodzi z około 1884 roku. Jest kościołem parafialnym Rzymskokatolickiej Parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Dobromilu.

Historia

XVI–XVII wiek

Katolicy Dobromila należeli początkowo do parafii św. Marcina w Felsztynie. W roku 1531, Herburtowie, właściciele Dobromila ofiarowali fundusze na założenie parafii w swym mieście. Nowo zbudowany drewniany kościół zniszczył w 1535 roku pożar. W II połowie XVI wieku na innym miejscu zbudowano murowaną świątynię nadając jej wezwanie św. Trójcy[1]. Budowniczym kościoła parafialnego był przypuszczalnie Jan Baptysta Wenecjanin[2]. Wnętrze kościoła zostało opracowane niemal w taki sam sposób jak w kilku renesansowych kościołach wzniesionych na Ma­zowszu około połowy XVI w. (m.in. kościół w Broku i kolegiata w Pułtusku) Prace budowlane trwały też w I połowie XVII wieku. Według protokołu wizytacji świątynia od 1646 roku miała dwie kaplice, drewnianą dzwonnicę i nosiła wezwanie Przemienienia Pańskiego. W 1648 roku kościół został zniszczony przez Kozaków Bohdana Chmielnickiego[1], a kryjący się w nim mieszkańcy zostali wymordowani[3].

XVIII wiek

W 1719 r. Wojciech Michalski, ówczesny dzierżaw­ca Dobromila podjął gruntowny remont kościoła[3]. Po 1743 r. właściciel miasta Błażej Krasiński starosta przasnyski rozpoczął przebudowę świątyni. Naprzeciw­ko kaplicy Herburtów dostawiono do nawy kaplicę Św. Kingi (patronki górników z żup solnych znajdujących się koło Dobromila), a przy prezbiterium, od południa wymurowano nową zakrystię[3]. We wnętrzu świątyni położono kamienną posadzkę, wybudowano pięciosto­pniowy podest przed ołtarzem głównym i wybielono ściany. Pokryto dachówką skarbiec. Przebudowę prowadzono do 1753 roku i zmierzała ona do uporząd­kowania planu budynku i ujednolicenia jego zewnętrz­nych elewacji. Po wzniesieniu kaplicy Św. Kingi (ukształtowanej wyraźnie na wzór wcześniejszej kapli­cy Herburtów) świątynia ta zyskała regularny układ przestrzenny in modu crucis z pseudotranseptem utwo­rzonym przez dwie niemal bliźniacze kaplice. Rozwią­zanie takie było charakterystyczne dla architektury pol­skiej XVII wieku[3]. Święta Kinga była patronką górników pracujących w miejscowych kopalniach soli. Zbudowano także nową zakrystię oraz położono kamienną posadzkę. 5 lipca 1753 roku biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski konsekrował kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. W 1772 roku kościół ponownie remontowano[1].

XIX wiek

W czasie pożaru w Dobromilu w 1870 roku spłonął dach kościoła. W 1884 roku kościół częściowo przebudowano dając mu nową fasadę, a jego dach pokryto blachą. Obraz Matka Boża z Dzieciątkiem dla głównego ołtarza namalował M. Skopowski[1].

XX wiek

W 1910 roku zbudowano nową murowaną dzwonnicę. W latach 1921 i 1934–1935 w kościele przeprowadzono prace budowlano–remontowe[1].

W czasach sowieckich kościół w Dobromilu, jako jeden z niewielu w okolicy, pozostał nadal czynny. Opiekę nad nim sprawowali księża z Nowego Miasta. Kolejne remonty kościoła miały miejsce w latach 1988 oraz 1996–1998[1].

Architektura

Wnętrze zachowało renesansowy charakter (bogaty strop kasetonowy). Zachowało się bogate wyposażenie kościoła, w tym późnorenesansowe tabernakulum, barokowa ambona i ołtarze, między innymi w kaplicy św. Kingi[2].

Na ołtarzu głównym kościoła znajduje się niewielka przeszklona puszka zawierająca zwłoki nieznanego dziecka.

  • Ołtarz główny
    Ołtarz główny
  • Sklepienie
    Sklepienie
  • Trumienka z ciałem nieznanego dziecka na ołtarzu
    Trumienka z ciałem nieznanego dziecka na ołtarzu

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Marian Buczek: 2.1.21. Dobromyl (starosamborski rejon obwód Lwowski). rkc.kh.ua. [dostęp 2013-10-30].
  2. ↑ a b Cracovia Leopolis: SŁOWNIK GEOGRAFICZNO-HISTORYCZNY – DOBROMIL. www.cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2013-10-30].
  3. ↑ a b c d https://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/1618/1/Krasny_Renesansowy_kosciol_w_Dobromilu_1995.pdf
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Przemienienia_Pańskiego_w_Dobromilu&oldid=54127278”