Diecezja kujawsko-kaliska: Różnice pomiędzy wersjami

{{{nazwa}}}
	; Katedra włocławska w 1863 roku
Państwo	Królestwo Polskie; Polska
Siedziba	Kalisz (do połowy XIX wieku), następnie Włocławek
Data powołania	1818
Data zamknięcia	1925
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	warszawska
Katedra diecezjalna	bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP we Włocławku
Biskup diecezjalny	bp Stanisław Zdzitowiecki (ostatni)
	Dane statystyczne
Liczba wiernych	1 614 000 (1918)
Liczba dekanatów	39 (1918)
Liczba parafii	390 (1918)

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 09:48, 5 wrz 2023

Diecezja kujawsko-kaliska, in. kalisko-kujawska – jedna z 8 diecezji obrządku łacińskiego metropolii warszawskiej erygowana 30 czerwca 1818 bullą papieża Piusa VII Ex imposita Nobis jako Vladislaviensis seu Calisiensis (łac. ’włocławska czyli kaliska’), zwyczajowo nazywana kalisko-kujawską. Biskupi rezydowali w Kaliszu. W pierwszej połowie XIX wieku planowano ulokować całą władzę diecezjalną w tym mieście.

Historia

Diecezja kujawsko-kaliska obejmowała obszar województwa kaliskiego i obwód kujawski województwa mazowieckiego i była największą diecezją Królestwa Polskiego^[2]. Głównymi ośrodkami religijnymi diecezji były miasta Kalisz i Częstochowa. Patronem diecezji był św. Józef z Nazaretu.

Ingres pierwszego biskupa kujawsko-kaliskiego Andrzeja Wołłowicza do kościoła św. Mikołaja Biskupa w Kaliszu odbył się 4 lipca 1819^[3].

W latach 1818–1819 przy placu św. Józefa w Kaliszu wzniesiono według projektu Sylwestra Szpilowskiego pałac biskupów kujawsko-kaliskich^[4].

Katedra, seminarium duchowne i kapituła katedralna zostały ulokowane we Włocławku – dawnej siedziby biskupstwa kujawskiego. W połowie XIX wieku biskupi zaczęli rezydować ponownie we Włocławku.

W 1870 diecezja kujawsko-kaliska dzieliła się na trzynaście dekanatów:

częstochowski (19 parafii)
kaliski (34 parafie)
kolski (19 parafii)
koniński (23 parafie)
łaski (21 parafii)
nowo-radomszczański (30 parafii)
piotrkowski (29 parafii)
radziejowski (28 parafii)
sieradzki (26 parafii)
słupecki (22 parafie)
turkowski (28 parafii)
wieluński (36 parafii)
włocławski (22 parafie)

Diecezja kujawsko-kaliska została zniesiona bullą papieża Piusa XI Vixdum Poloniae unitas z 28 października 1925. Jej spadkobierczynią została diecezja włocławska.

Biskupi kujawsko-kaliscy

biskupi ordynariusze

1818–1822 – Andrzej Wołłowicz
1822–1831 – Józef Szczepan Koźmian
1831–1836 – sediswakancja
1836–1850 – Walenty Maciej Tomaszewski
1850–1851 – sediswakancja
1851 – Mikołaj Błocki (nominat)
1851–1856 – sediswakancja
1856–1867 – Jan Michał Marszewski
1867–1876 – sediswakancja
1876–1883 – Wincenty Teofil Popiel
1883–1902 – Aleksander Kazimierz Bereśniewicz
1902–1925 – Stanisław Zdzitowiecki

biskupi pomocniczy

Przypisy

↑ Diecezja Włocławska
↑ Zygmunt Gloger: Geografia historyczna ziem dawnej Polski. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1903, s. 360.
↑ Adam Chodyński: Kieszonkowa kroniczka historyczna miasta Kalisza. Kalisz: Księgarnia Maksymiliana Hofmańskiego, 1885, s. 73.
↑ Władysław Kwiatkowski: Przewodnik po Kaliszu. Kalisz: Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, 1932, s. 46.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Historia diecezji włocławskiej

[1] Diecezja Włocławska

[2] Zygmunt Gloger: Geografia historyczna ziem dawnej Polski. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1903, s. 360.

[3] Adam Chodyński: Kieszonkowa kroniczka historyczna miasta Kalisza. Kalisz: Księgarnia Maksymiliana Hofmańskiego, 1885, s. 73.

[4] Władysław Kwiatkowski: Przewodnik po Kaliszu. Kalisz: Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, 1932, s. 46.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 44: / Linia 44: @@
 [[Plik:Zespół Wyższego Seminarium Duchownego gmach seminarium we Włocławku N. Chylińska.JPG|mały|[[Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku]]]]
 [[Plik:Caspar Jele - Josef mit Jesusknabe.jpg|mały|Święty Józef, patron diecezji]]
-'''Diecezja kujawsko-kaliska''' – jedna z 8 [[diecezja|diecezji]] [[Kościół rzymskokatolicki w Polsce|obrządku łacińskiego]] [[metropolia warszawska|metropolii warszawskiej]] erygowana 30 czerwca 1818 [[bulla|bullą]] papieża [[Pius VII|Piusa VII]] ''Ex imposita Nobis'' jako ''Vladislaviensis seu Calisiensis'' (łac. ’włocławska czyli kaliska’), zwyczajowo nazywana kujawsko-kaliską.
+'''Diecezja kujawsko-kaliska, in. kalisko-kujawska'''  – jedna z 8 [[diecezja|diecezji]] [[Kościół rzymskokatolicki w Polsce|obrządku łacińskiego]] [[metropolia warszawska|metropolii warszawskiej]] erygowana 30 czerwca 1818 [[bulla|bullą]] papieża [[Pius VII|Piusa VII]] ''Ex imposita Nobis'' jako ''Vladislaviensis seu Calisiensis'' (łac. ’włocławska czyli kaliska’), zwyczajowo nazywana kalisko-kujawską. Biskupi rezydowali w [[Kalisz]]u. W pierwszej połowie [[XIX wiek]]u planowano ulokować całą władzę diecezjalną w tym mieście.
 == Historia ==
-Diecezja kujawsko-kaliska obejmowała obszar [[województwo kaliskie (Królestwo Polskie)|województwa kaliskiego]] i obwód kujawski [[województwo mazowieckie (Królestwo Polskie)|województwa mazowieckiego]] i była największą diecezją [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Gloger| imię = Zygmunt| autor link = Zygmunt Gloger| tytuł = Geografia historyczna ziem dawnej Polski| wydawca = Spółka Wydawnicza Polska| miejsce =  Kraków| rok = 1903| strony = 360| isbn =}}</ref>. Głównymi ośrodkami religijnymi diecezji była [[Częstochowa]] i Kalisz, [[patron (chrześcijaństwo)|patronem]] diecezji był św. [[Józef z Nazaretu]].
+Diecezja kujawsko-kaliska obejmowała obszar [[województwo kaliskie (Królestwo Polskie)|województwa kaliskiego]] i obwód kujawski [[województwo mazowieckie (Królestwo Polskie)|województwa mazowieckiego]] i była największą diecezją [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Gloger| imię = Zygmunt| autor link = Zygmunt Gloger| tytuł = Geografia historyczna ziem dawnej Polski| wydawca = Spółka Wydawnicza Polska| miejsce =  Kraków| rok = 1903| strony = 360| isbn =}}</ref>. Głównymi ośrodkami religijnymi diecezji były miasta Kalisz i [[Częstochowa]]. Patronem diecezji był św. [[Józef z Nazaretu]].
 [[Ingres]] pierwszego [[biskupi kujawsko-kaliscy|biskupa kujawsko-kaliskiego]] [[Andrzej Wołłowicz|Andrzeja Wołłowicza]] do [[katedra św. Mikołaja Biskupa w Kaliszu|kościoła św. Mikołaja Biskupa w Kaliszu]] odbył się 4 lipca 1819<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Chodyński| imię = Adam| autor link = Adam Chodyński| tytuł = Kieszonkowa kroniczka historyczna miasta Kalisza| wydawca = Księgarnia Maksymiliana Hofmańskiego| miejsce =  Kalisz| rok = 1885| strony = 73| isbn =}}</ref>.
@@ Linia 53: / Linia 53: @@
 W latach 1818–1819 przy [[plac św. Józefa w Kaliszu|placu św. Józefa w Kaliszu]] wzniesiono według projektu [[Sylwester Szpilowski|Sylwestra Szpilowskiego]] pałac biskupów kujawsko-kaliskich<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Kwiatkowski|imię=Władysław|autor link=|tytuł=Przewodnik po Kaliszu|wydawca=Polskie Towarzystwo Krajoznawcze| miejsce=Kalisz|rok=1932|strony=46}}</ref>.
-Katedra, seminarium duchowne i kapituła katedralna zostały ulokowane we Włocławku – dawnej siedziby biskupstwa kujawskiego. Biskupi rezydowali w [[Kalisz]]u. W pierwszej połowie [[XIX wiek]]u planowano ulokować całą władzę diecezjalną w tym mieście. Jednak już w połowie tegoż wieku biskupi zaczęli rezydować ponownie we Włocławku.
+Katedra, seminarium duchowne i kapituła katedralna zostały ulokowane we Włocławku – dawnej siedziby biskupstwa kujawskiego. W połowie XIX wieku biskupi zaczęli rezydować ponownie we Włocławku.
 W 1870 diecezja kujawsko-kaliska dzieliła się na trzynaście dekanatów: