Podhorce (rejon brodzki)

Plik:Podhaorce 1930.jpg

pałac Koniecpolskich

Pałac forteca

Kościół św. Józefa

Podhorce - obecnie wieś Підгірці w zachodniej Ukrainie, w rejonie brodzkim obwodu lwowskiego; 17 km. na płn.-wsch. od Złoczowa, 8 km. od Oleska i około 17 km. od m. Brody. Nazwa wsi jest trafna, gdyż miejscowość ta znajduje się u podnóża góry skąd rozciąga się rozległa równina doliny Styru. Północna część wsi leży w dorzeczu Dniepru, za pośrednictwem rzeczki Łahodówki, dopływu Styru. Południowa część położona jest w dorzeczu Wisły za pośrednictwem jednego z ramion Bużka Oleskiego, dopływu Bugu. Środkiem wsi przepływa główny europejski dział wodny, który tworzy część Woroniaków. Pasmo to wznosi się w Podhorcach do 403 m.

Historia

• Archeolodzy odkryli w Podhorcach groby typu płytowego i kurhanowego pochodzące z X w., w których natrafiono na zwłoki złożone w drewnianych korytach lub skrzyniach, zbitych z brusów z zastosowaniem żelaznych gwoździ. Znaleziono też groby pochodzące z wczesnej epoki Chrześcijaństwa, w których symbole nowej religii występują na przemian z symbolami pogańskimi. Znaleziono w nich m.in. takie upominki grobowe jak żelazne noże, osełki, krzesiwa, kabłączki skroniowe, pierścionki, wiadra drewniane z okuciami żelaznymi i gliniane naczynia.
• W Podhorcach znajduje się jedno z najokazalszych horodyszcz na Podolu, tzw. 'Pleśnisko'. Znadował się tu dawny gród Rusi Halickiej, wzmiankowany po raz pierwszy w 1188 i doszczętnie zniszczony przez Tatarów w 1240.
• Osada Podhorzec wzmiankowana była już przed rokiem 1400; od 1440 Podhorce stanowiły własność Podhoreckich, od 1633 - Koniecpolskich, od 1682 - królewicza Jakuba Sobieskiego; po pierwszym rozbiorze, od 1772 znajdowała się na terenach należących do Królestwa Galicji i Lodomerii w Cesarstwie Austriackim w Galicji i była własnością Rzewuskich (od 1725 do 1865),a następnie Sanguszków. W roku 1857, Podhorce zamieszkiwali głównie Polacy i Rusini (ogółem 630 osób wg. spisu ludności z owego roku). Parafia greckokatolicka loco, a rzymskokatolicka w wiosce Prussy. Właścicielem tabularnym wioski był w tym okresie Józef Ubysz. W latach 1919-1939 ponownie w Polsce w pow. złoczowskim woj. tarnopolskiego; od 1939 do 1992 w ZSRR. Obecnie znajduje się na terytorium Ukrainy.

Zabytki

• Zamek należący pierwotnie do Stanisława Koniecpolskiego, zbudowany w latach 1637-1641. W zamku mieściła się dawniej piękna kolekcja malarstwa. Zbiegiem okoliczności zbiór w znacznej części ocalał. Jest rozproszony. Obrazy częściowo przechowywane są w Muzeum Okręgowym w Tarnowie, w Lwowskiej Galerii Sztuki (Lwów i zamek w Olesku). Niektóre obrazy pochodzące z tej galerii znajdują się w innych muzeach lwowskich (Lwowskie Muzeum Historii Religii, Lwowskie Muzeum Historyczne) i polskich (Muzeum Narodowe w Krakowie i w Warszawie), kilka jest własnością prywatną. Najcenniejszy obraz z całej kolekcji, Miłosierny Samarytanin, dzieło Jacoba Jordaensa, ewakuowany wraz z pewną częścią zbiorów podhoreckich we wrześniu 1939 znajduje się obecnie w Sao Paulo jako własność Fundacji Romana Sanguszki.
• Cerkiew z klasztorem Bazylianów (z XVIII w.) wybudowana na rzucie krzyża łacińskiego z fasadą w stylu barokowym.
• Kościół św. Józefa z lat (1752-1766), wybudowany na zamówienie Wacława Rzewuskiego, wg. planów Romanusa. Architekt spełnił wizję fundatora kościoła, który chciał mieć w Podhorcach kopię słynnej 'Basilica di Supergi', znajdującej się w Turynie we Włoszech. Kościół był najpierw kościołem zamkowym, a później parafialnym. Jest budowlą z półkolistą kopułą, oświetloną na szczycie latarnią i ozdobioną krzyżem. Portyk wsparty jest na 14 kolumnach korynckich. Attykę zdobią barokowe figury ciosowe ustawione na osiach ośmiu kolumn przednich, przedstawiające świętych patronów rodziny Rzewuskich. W 1926 kościół zdobiły malowidła autorstwa Franciszka Smuglewicza, który umieścił w kopule 8 medalionów z wyobrażeniami patriarchów starego zakonu. Dekoracje drewniane wnętrza kościoła (w tym piękny chór) wykonał w 1765 snycerz Twardowski. W ołtarzu głównym znajdował się obraz Szymona Czechowicza, przedstawiający św. Józefa i Podwyższenie św. Krzyża.
• Austeria - budynek dawnych stajen hetmańskich przekształcony w zajazd. Austerię zdobi dach mansardowy z barokowymi szczytami wspartymi na murowanych słupach.

Pobliskie miejscowości

• Olesko
• Stryj
• Brody
• Podkamień
• Poczajów
• Zborów

Linki zewnętrzne

• Strona o mieście w j. angielskim
• Strona o mieście w j. ukraińskim