Plotyna: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
n. |
m robot poprawia: es:Pompeya Plotina; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[ |
[[Plik:Plotina - sestertius - RIC 0740.jpg|thumb|300px|right|Wizerunek Plotyny (awers) i [[Fides]] (rewers) na rzymskiej monecie.]] |
||
'''Pompeja Plotyna''', ''Pompeia Plotina'' lub ''Pompeia Plotina Claudia Phoebe Piso'' (ur. przed [[70]], zm. [[122]]/[[123|23]]), [[cesarzowe rzymskie|cesarzowa]] [[starożytny Rzym|Rzymu]] i jedyna żona [[cesarze rzymscy|cesarza]] [[Trajan]]a, córka Lucjusza Pompejusza i Plotii. |
'''Pompeja Plotyna''', ''Pompeia Plotina'' lub ''Pompeia Plotina Claudia Phoebe Piso'' (ur. przed [[70]], zm. [[122]]/[[123|23]]), [[cesarzowe rzymskie|cesarzowa]] [[starożytny Rzym|Rzymu]] i jedyna żona [[cesarze rzymscy|cesarza]] [[Trajan]]a, córka Lucjusza Pompejusza i Plotii. |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* [[Aleksander Krawczuk|A. Krawczuk]], ''[[Poczet cesarzowych Rzymu]]'', Warszawa 2006 |
* [[Aleksander Krawczuk|A. Krawczuk]], ''[[Poczet cesarzowych Rzymu]]'', Warszawa 2006 |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[bg:Помпея Плотина]] |
[[bg:Помпея Плотина]] |
||
[[de:Plotina]] |
[[de:Plotina]] |
||
[[en:Pompeia Plotina]] |
[[en:Pompeia Plotina]] |
||
[[es:Pompeya |
[[es:Pompeya Plotina]] |
||
[[fr:Plotine]] |
[[fr:Plotine]] |
||
[[it:Plotina]] |
[[it:Plotina]] |
||
Linia 35: | Linia 40: | ||
[[fi:Pompeia Plotina]] |
[[fi:Pompeia Plotina]] |
||
[[tr:Pompeia Plotina]] |
[[tr:Pompeia Plotina]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ |
Wersja z 23:13, 22 wrz 2010
Pompeja Plotyna, Pompeia Plotina lub Pompeia Plotina Claudia Phoebe Piso (ur. przed 70, zm. 122/23), cesarzowa Rzymu i jedyna żona cesarza Trajana, córka Lucjusza Pompejusza i Plotii.
Plotyna przyszła na świat za panowania Nerona (54-68), najprawdopodobniej w miejscowości Nemausus w Galii (ob. Nîmes, Francja). Została żoną Trajana jeszcze zanim ten został cesarzem, a więc przed 98. W 100 otrzymała od niego tytuł augusty, ale przyjęła go dopiero w 105. Monety z jej wizerunkiem i napisem Plotina Augusta wybijano od 112.
Ze względu na swoją skromność, przystępny sposób bycia i naturalną życzliwość, a także fakt, że nigdy nie stała się przedmiotem plotek, czy oskarżeń o niemoralne zachowanie, cieszyła się wielkim szacunkiem i sympatią Rzymian. W mowie pochwalnej na cześć Trajana, Pliniusz Młodszy mówił o niej:
Żona jest twą ozdobą i chwałą. Cóż od niej bardziej czystego, cóż starożytniejszego rodem i obyczajem? Gdyby kapłan najwyższy miał wybierać sobie żoną, wybrałby albo tę, albo jej podobną - lecz gdzież znalazłby podobną?[1]
Interesowała się filozofią, co nie było częste u kobiety o takiej pozycji i w tamtych czasach. Szczególną sympatią darzyła epikureizm, nurt raczej niepopularny i negatywnie odbierany przez Rzymian. Wspierała również szkołę epikurejską w Atenach. Przypisuje się jej pewien wpływ na politykę Trajana, głównie w jej aspekcie społecznym - złagodzenie ucisku fiskalnego, rozwój szkolnictwa i upowszechnianie tolerancji (m.in. wobec Żydów).
Jej małżeństwo z Trajanem uchodziło za wzorcowe. Pozostało jednak bezdzietne, być może ze względu na homoseksualizm cesarza.[2] Pozostawała w przyjaznych stosunkach z siostrą męża, Ulpią Marcjaną. To prawdopodobnie za jej namową w 117 Trajan na łożu śmierci oficjalnie adoptował i wskazał na swojego następcę Hadriana.
Plotyna zmarła w Rzymie, w 122 lub 123. Hadrian pozostał wdzięczny i pełen uznania wobec cesarzowej-wdowy, a zarazem swojej adopcyjnej matki. Przez 9 dni zachowywał ścisłą żałobę i skomponował hymny na jej cześć, a także zlecił budowę świątyni w Rzymie i bazyliki z białego marmuru w Nemausus (stąd przypuszczenia o tym, że było to miasto rodzinne Plotyny). Budowla nosiła imię zmarłej.
Prochy Plotyny zostały najprawdopodobniej pochowane przy prochach męża, pod Kolumną Trajana. Senat zaliczył ją w poczet bogów.
Zobacz też
Bibliografia
- A. Krawczuk, Poczet cesarzowych Rzymu, Warszawa 2006