Koło wielkie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
link do ortodromy |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
W polskiej literaturze przyjęło się używać terminu „koło wielkie” także w odniesieniu do największych [[okrąg|okręgów]] na [[sfera|sferze]]<ref group = uwaga>Ta niekonsekwencja teoretycznie nie istnieje w literaturze anglosaskiej, gdzie używa się terminu ''great circle'' a nie ''great disk''. Prawdopodobnie jest to błąd w tłumaczeniu (''circle'' często oznacza „koło”), który się przyjął i utrwalił.</ref>, choć w tym przypadku właściwy jest (rzadziej używany) termin „'''okrąg wielki'''”. Okręgiem wielkim jest [[równik]]; każde dwa przeciwległe [[południk]]i łącznie również tworzą okręgi wielkie. Na [[sfera niebieska|sferze niebieskiej]] okręgami wielkimi są: [[horyzont]], [[południk niebieski]], [[równik niebieski]], [[ekliptyka]]. Okrąg wielki przechodzący przez [[Zenit (astronomia)|zenit]] i [[Nadir (astronomia)|nadir]] nazywany jest [[wertykał|kołem wierzchołkowym]]. |
W polskiej literaturze przyjęło się używać terminu „koło wielkie” także w odniesieniu do największych [[okrąg|okręgów]] na [[sfera|sferze]]<ref group = uwaga>Ta niekonsekwencja teoretycznie nie istnieje w literaturze anglosaskiej, gdzie używa się terminu ''great circle'' a nie ''great disk''. Prawdopodobnie jest to błąd w tłumaczeniu (''circle'' często oznacza „koło”), który się przyjął i utrwalił.</ref>, choć w tym przypadku właściwy jest (rzadziej używany) termin „'''okrąg wielki'''”. Okręgiem wielkim jest [[równik]]; każde dwa przeciwległe [[południk]]i łącznie również tworzą okręgi wielkie. Na [[sfera niebieska|sferze niebieskiej]] okręgami wielkimi są: [[horyzont]], [[południk niebieski]], [[równik niebieski]], [[ekliptyka]]. Okrąg wielki przechodzący przez [[Zenit (astronomia)|zenit]] i [[Nadir (astronomia)|nadir]] nazywany jest [[wertykał|kołem wierzchołkowym]]. |
||
Okręgi wielkie są [[linia geodezyjna|liniami geodezyjnymi]] na sferze. |
Okręgi wielkie są [[linia geodezyjna|liniami geodezyjnymi]] na sferze. Ich łuki nazywa się [[Ortodroma|ortodromami]]. |
||
== Uwagi == |
== Uwagi == |
||
Wersja z 02:59, 14 gru 2020
Koło wielkie – największe koło, jakie można wpisać w kulę. Jego średnica jest równa średnicy kuli, a samo koło dzieli ją na dwie symetryczne połowy, zwane półkulami.
W polskiej literaturze przyjęło się używać terminu „koło wielkie” także w odniesieniu do największych okręgów na sferze[a], choć w tym przypadku właściwy jest (rzadziej używany) termin „okrąg wielki”. Okręgiem wielkim jest równik; każde dwa przeciwległe południki łącznie również tworzą okręgi wielkie. Na sferze niebieskiej okręgami wielkimi są: horyzont, południk niebieski, równik niebieski, ekliptyka. Okrąg wielki przechodzący przez zenit i nadir nazywany jest kołem wierzchołkowym.
Okręgi wielkie są liniami geodezyjnymi na sferze. Ich łuki nazywa się ortodromami.
Uwagi
- ↑ Ta niekonsekwencja teoretycznie nie istnieje w literaturze anglosaskiej, gdzie używa się terminu great circle a nie great disk. Prawdopodobnie jest to błąd w tłumaczeniu (circle często oznacza „koło”), który się przyjął i utrwalił.
Bibliografia
- Jan Flis: Szkolny słownik geograficzny. Warszawa: WSiP, 1986, s. 16.