Języczka syberyjska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: przerabiam link na wywołania szablonu {{Angiosperm Phylogeny Website}}
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Takson infobox}}
Linia 1: Linia 1:
{{Takson infobox
{{Takson infobox
|nazwa = Języczka syberyjska
|nazwa = Języczka syberyjska
|obrazek = Ligulaire-Souveyrols.JPG
|grafika = Ligulaire-Souveyrols.JPG
|opis grafiki =
⚫
|systematyka_ref=<ref name=apweb>{{Angiosperm Phylogeny Website |data dostępu = 2010-04-15}}</ref>
|alt grafiki =
⚫
|domena= [[eukarionty]]
|systematyka ref = <ref name="ruggiero" /><ref name="apweb" />
⚫
|królestwo= [[rośliny]]
⚫
|domena = [[eukarionty]]
⚫
|klad1= [[rośliny naczyniowe]]
⚫
|królestwo = [[rośliny]]
|klad2= ''[[Euphyllophyta]]''
|klad3= [[rośliny nasienne]]
|podkrólestwo = [[rośliny zielone]]
|nadgromada = [[rośliny telomowe]]
|klasa= [[okrytonasienne]]
⚫
|gromada = [[rośliny naczyniowe]]
|klad5= [[astrowe]]
|podgromada = [[rośliny nasienne]]
⚫
|rząd = [[astrowce]]
|rodzina = [[astrowate]]
|nadklasa = [[okrytonasienne]]
|podrodzina = ''[[Asteroideae]]''
|klasa = ''[[Magnoliopsida]]''
|rodzaj = [[języczka]]
|nadrząd = [[astropodobne]]
⚫
|rząd = [[astrowce]]
⚫
|gatunek = języczka syberyjska
|rodzina = [[astrowate]]
⚫
|łacina = Ligularia sibirica
|podrodzina = ''[[Asteroideae]]''
⚫
|autor= ([[Karol Linneusz|L.]]) [[Alexandre Henri Gabriel de Cassini|Cass.]]
|rodzaj = [[języczka]]
⚫
|cytat = ''Dict. Sci. Nat., ed. 2. [F. Cuvier] 26: 402. 1823''<ref name=tpl>{{Cytuj stronę | tytuł = The Plant List | url = http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/gcc-50651| data dostępu = 2017-03-13}}</ref>
⚫
|gatunek = języczka syberyjska
⚫
|status CzK = CR
|nazwa łacińska = Ligularia sibirica
⚫
|synonim = ''Cineraria sibirica'' (L.) L..<br />''Senecio cacaliifolius''  Sch.Bip.<ref name=tpl/>
⚫
|autor = ([[Karol Linneusz|L.]]) [[Alexandre Henri Gabriel de Cassini|Cass.]]
⚫
|commons = Category:Ligularia sibirica
⚫
|cytat = ''Dict. Sci. Nat., ed. 2. [F. Cuvier] 26: 402. 1823''<ref name=tpl>{{Cytuj stronę | tytuł = The Plant List | url = http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/gcc-50651| data dostępu = 2017-03-13}}</ref>
⚫
|wikispecies = Ligularia sibirica
|synonimy =
* ''Cineraria sibirica'' (L.) L..
⚫
* ''Senecio cacaliifolius''  Sch.Bip.<ref name=tpl/>
|IUCN id =
⚫
|status IUCN =
⚫
|wikispecies = Ligularia sibirica
⚫
|commons = Category:Ligularia sibirica
}}
}}
'''Języczka syberyjska'''<ref name="checklist2002">{{VascularPlantsPoland|2002}}</ref> (''Ligularia sibirica'' (L.) Cass.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[astrowate|astrowatych]].
'''Języczka syberyjska'''<ref name="checklist2002">{{VascularPlantsPoland|2002}}</ref> (''Ligularia sibirica'' (L.) Cass.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[astrowate|astrowatych]].
Linia 49: Linia 56:


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy|
<ref name="ruggiero">{{Ruggiero |data dostępu = 2020-02-20}}</ref>
⚫
<ref name="apweb">{{Angiosperm Phylogeny Website |data dostępu = 2010-04-15}}</ref>
}}


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Wersja z 00:52, 7 mar 2021

Języczka syberyjska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

języczka

Gatunek

języczka syberyjska

Nazwa systematyczna
Ligularia sibirica (L.) Cass.
Dict. Sci. Nat., ed. 2. [F. Cuvier] 26: 402. 1823[3]
Synonimy
  • Cineraria sibirica (L.) L..
  • Senecio cacaliifolius  Sch.Bip.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Języczka syberyjska[4] (Ligularia sibirica (L.) Cass.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Azji (Chiny, Kazachstan) i w środkowej i wschodniej Europie[5]. W Polsce jest gatunkiem krytycznie zagrożonym, ginącym i obecnie występuje na 6 tylko stanowiskach; w ostoi siedliskowej Suchy Młyn koło Szczekocin, w Pakosławiu koło Iłży, w okolicach Buska-Zdroju, na Lubelszczyźnie koło Zawadówki, w rezerwacie przyrody Bagno Serebryjskie i na Polanie Biały Potok w Rowie Kościeliskim (jest to jedyne stanowisko tego gatunku w polskich Karpatach)[6].

Morfologia

Pokrój
Cała roślina jest naga lub rzadko tylko owłosiona, osiąga wysokość 50–150 cm. Tworzy kępy[7].
Łodyga
Nierozgałęziona, słabo owłosiona, o barwie czerwono-brunatnej. Pod ziemią grube kłącze wytwarzające korzenie przybyszowe[7].
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Dolne liście łodygowe o sercowatym kształcie, ząbkowane, długoogonkowe, ogonki oskrzydlone, górne są coraz mniejsze i swoimi szeroko oskrzydlonymi ogonkami obejmują łodygę, najwyższe liście są siedzące. Wszystkie są ciemnozielone, lekko połyskujące[7].
Kwiaty
Żółte kwiaty zebrane w koszyczki o średnicy 2–4 cm. Koszyczków tych na jednej roślinie jest do 30. Składają się z kwiatów rurkowatych (wewnątrz) i kwiatów języczkowatych (na zewnątrz, długości ok. 15 mm). Kwiaty rurkowe są obupłciowe. Kwiatów języczkowych jest 8. Okrywa koszyczka składa się z 8 żółtopomarańczowych łusek[7].
Owoc
O długości ok. 4 mm z puchem kielichowym[7].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Nasiona rozsiewane są przez wiatr jesienią i zimą. Siedlisko: torfowiska, podmokłe olszyny, źródliska, brzegi górskich potoków[6]. Liczba chromosomów 2n= 60[8].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Objęta jest także konwencją berneńską i dyrektywą siedliskową[7].

Kategorie zagrożenia:

W Polsce największa jego populacja w Pakosławiu w 2006 r. liczyła ponad 1000 kwitnących osobników. Głównym czynnikiem zagrożenia dla gatunku jest zmiana stosunków wodnych. Zagraża mu także zarastanie i zacienianie w wyniku naturalnej sukcesji ekologicznej jego siedlisk przez olszyny[7]. Niewielka populacja na polanie Biały Potok w Rowie Kościeliskim jest zagrożona przez wypas owiec – przegon i zgryzanie pędów. Zagraża jej także rozrastajacy się las[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ a b The Plant List. [dostęp 2017-03-13].
  4. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-15].
  6. ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  7. ↑ a b c d e f g Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  8. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  9. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  10. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  11. ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Języczka_syberyjska&oldid=62548577”