Szczekociny
|
|||
 Rynek w Szczekocinach |
|||
|
|||
| Państwo |  Polska |
||
| Województwo |  śląskie |
||
| Powiat | zawierciański | ||
| Gmina | Szczekociny gmina miejsko-wiejska |
||
| Prawa miejskie | 1398-1870, od 01.01.1923 | ||
| Burmistrz | Krzysztof Dobrzyniewicz | ||
| Powierzchnia | 17,98 km² | ||
| Wysokość | 264 m n.p.m. | ||
| Populacja (2012) • liczba ludności • gęstość |
3772[1] 209,8 os./km² |
||
| Strefa numeracyjna |
+48 34 | ||
| Kod pocztowy | 42-445 | ||
| Tablice rejestracyjne | SZA | ||
|
Położenie na mapie województwa śląskiego
 Szczekociny
|
|||
|
Położenie na mapie Polski
Szczekociny
|
|||
 50°37′39″N 19°49′31″E/50,627500 19,825278 |
|||
| TERC (TERYT) |
2243316084 | ||
|
Urząd miejski
ul. Senatorska 242-445 Szczekociny |
|||
| Strona internetowa | |||
Szczekociny – miasto w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Szczekociny. Miejscowo położona jest nad rzeką Pilicą na obszarze Niecki Włoszczowskiej, będącej częścią Niecki Nidziańskiej.
Według danych z 31 grudnia 2012 r. miasto miało 3772 mieszkańców.
Spis treści
Demografia[edytuj]
Piramida wieku mieszkańców Szczekocin w 2014 r.[2]:
Nazwa[edytuj]
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Sczekoczyny wymienia w latach 1470-1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[3].
Historia[edytuj]
Prawa miejskie nadano Szczekocinom w 1398 roku. W latach 1470-1480 - Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis wymienia miejscowość jako własność Szczekockiego herbu Odrowąż.
W XVI w. istniał tu zbór ariański braci polskich[4] W 1595 roku miasto położone w powiecie lelowskim województwa krakowskiego było własnością Macieja Szczepanowskiego[5].
6 czerwca 1794 r. pod Szczekocinami (na polach wsi Wywła) rozegrała się jedna z największych bitew insurekcji kościuszkowskiej. Dowodzone przez Tadeusza Kościuszkę wojska polskie zostały pokonane przez połączone siły rosyjsko-pruskie. W bitwie pod Szczekocinami zginęli generałowie Wodzicki i Grochowski, a śmiertelnie ranny został bohaterski chłop, bohater spod Racławic, Bartosz Głowacki.
W dniu 1 stycznia 1923 Szczekociny odzyskały prawa miejskie[6], które straciły w 1871 roku.
Dwa dni po rozpoczęciu II wojny światowej, 3 września 1939 pod Szczekocinami zwycięską walkę z wojskami niemieckimi stoczył 8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego.
W 1942 roku około 1500 Żydów ze Szczekocin zostało wywiezionych do Treblinki i tam zamordowanych.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa częstochowskiego, a przed 1975 do województwa kieleckiego.
Zabytki[edytuj]
- Barokowo-klasycystyczny zespół z pałacem zbudowany w latach 70. XVIII w. przez Jana Ferdynanda Naxa, otoczony parkiem z końca XVIII w. (po II wojnie światowej w pałacu mieściło się liceum z internatem);
- Kościół parafialny pw. św. Bartłomieja, powstały ok. 1680 r., przebudowany w stylu wczesnoklasycystycznym w 1780 r. przez Urszulę Dembińską (ks. Jan Wiśniewski „W historycznym opisie kościołów” podaje, że kościół zbudowany był w 1450 r. przez Odrowąża ze Szczekocin, podkanclerza koronnego);
- Synagoga z początku XX w.
Edukacja[edytuj]
Przedszkola
- Przedszkole Publiczne, al. Jana Pawła II 5
Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki, ul. Senatorska 22
- Społeczna Szkoła Podstawowa, ul. Śląska 86
Gimnazja
- Gimnazjum im. ks. Tadeusza Jarmundowicza, ul. Senatorska 22
Szkoły ponadgimnazjalne
- Liceum Ogólnokształcące, ul. Spacerowa 12
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół, ul. Spacerowa 12
- Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w formie zaocznej w Zespole Szkół, ul. Spacerowa 12
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]
W mieście działa rzymskokatolicka parafia św. Bartłomieja Apostoła.
Sport i Turystyka[edytuj]
- Miejsko Gminny Ludowy Klub Sportowy Olimpijczyk
- Uczniowski Klub Sportowy LIDER
- Sparta Szczekociny
- Uczniowski Klub Sportowy TALENT
Szczekociny są punktem początkowym 
żółtego szlaku turystycznego prowadzącego do Moskorzewa.
Organizowane są również turystyczno-rekreacyjne spływy kajakowe po Pilicy, które są wielką atrakcją turystyczną dla mieszkańców Szczekocin i pobliskich miejscowości.
Związani ze Szczekocinami[edytuj]
- Dow Ber Meisels – rabin Krakowa i Warszawy
- Władysław Strzemiński oraz Katarzyna Kobro – artyści konstruktywistyczni, zamieszkali w Szczekocinach w latach 1924-1926[7]
- Paweł Jasienica – polski pisarz historyczny, zamieszkały w Szczekocinach w latach 1946-1955[8]
Miasta partnerskie[edytuj]
Zobacz też[edytuj]
- Stary cmentarz żydowski w Szczekocinach
- Nowy cmentarz żydowski w Szczekocinach
- Katastrofa kolejowa pod Szczekocinami
Przypisy
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2012 r. Stan w dniu 31 XII
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/Szczekociny, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.212.
- ↑ Czesław Tadeusz Zwolski, Ponidzie. Busko Zdrój Jędrzejów Kazimierza Wielka Pińczów Staszów. Przewodnik turystyczny, Warszawa 1971, s. 29
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 111.
- ↑ Dz. U. z 1922 r. Nr 95, poz. 876
- ↑ Karnicka Z., „Kalendarium życia i twórczości”, [w:] „Władysław Strzemiński 1893-1952. W setną rocznicę urodzin.”, Łódź 1994, s 65-66.
- ↑ Sebastian Reńca, [w:] http://czestochowa.naszemiasto.pl/archiwum/1492040,rodzina-z-innej-bajki,id,t.html.
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Szczekociny w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom XI (Sochaczew – Szlubowska Wola) z 1890 r.
|
||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
