Szamotuły

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Zarządzający	Burmistrz
Powierzchnia	10,11 km²
Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość	{{{liczba ludności}}} {{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Nr kierunkowy	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | nazwa = | numer kierunkowy = | państwo = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | liczba ludności = | zdjęcie = | opis zdjęcia = | współrzędne = | flaga = | nazwa oryginalna = | tablice rejestracyjne = Nieznane pola: "fax_um", "sekundN", "flaga_miasta", "Miasto", "herb_miasta", "gęstość", "grodzki", "tel_um", "mail_um", "rodzaj_gminy", "kod_poczt", "populacja", "tablica_rej", "gmina", "galeria_commons", "domena", "nr_kier", "powiat", "adres_um", "prawa_miejskie", "założone", "sekundE", "TERYT", "stopniN", "kod_poczt_um", "aglomeracja", "mapa_miasta", "stopniE", "minutE", "miejska", "SIMC", "minutN", "dopełniacz_miasta", "mail", "miasta_partnerskie", "prezydent" oraz "województwo".

Szamotuły – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, położone jest w dorzeczu dolnej Warty nad rzeką Samą, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szamotuły. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego. Leży około 35 km na północny zachód od Poznania.

Według danych z 31 grudnia 2005, miasto miało 18 778 mieszkańców.

• mężczyźni: 8882
• kobiety: 9896

• gęstość zaludnienia:1857,4 os./km²

Miasto jest ważnym węzłem drogowym. Krzyżują się tu drogi z Obornik, Poznania, Pniew, Międzychodu i Czarnkowa. Przez Szamotuły biegnie linia kolejowa z Poznania do Szczecina i nieczynna linia do Międzychodu.

Gospodarka

W mieście dominuje gospodarka rolno-przemysłowa. Wiąże się to z bogatą bazą surowcową w okolicy. Funkcjonują tutaj zakłady z branży spożywczej, przedsiębiorstwa produkujące na potrzeby rolnictwa oraz zakłady meblarskie.

Kultura i oświata

Szamotuły posiadają tradycje kulturalno-oświatowe i folklorystyczne. Folklor szamotulski, stroje, tradycje, melodie i przyśpiewki kultywują kapele Łed Szczuczyna, Zespół Folklorystyczny Szamotuły oraz zespół Małe Szamotuły. Miasto jest siedzibą wielu placówek kulturalnych (Szamotulski Ośrodek Kultury, Biblioteka Publiczna, Muzeum Zamek Górków z bogatą kolekcją ikon, Szkoła Muzyczna i Ognisko Muzyczne).

Sport

W 1649 r. powstało tu Bractwo Kurkowe, w II połowie XIX w. – gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, a w 1922 r. – Szamotulski Klub Sportowy, który pod nazwą Sparta Szamotuły działa do dziś z sekcją piłki nożnej. Klub Sparta wykorzystuje obiekty Szamotulskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji (m.in. 2 boiska piłkarskie, płyta treningowa, hala Wacław, basen kąpielowy, kryta pływalnia i korty tenisowe). W Szamotułach ma swą siedzibę szkółka piłkarska MSP Szamotuły. W lipcu 2006 w mieście odbywały się mecze fazy grupowej Mistrzostw Europy U-19 w piłce nożnej. W Szamotułach działają też dziecięcy klub sportowy MKS Szamotuły oraz drużyna seniorów Sparta Szamotuły.

Turystyka

Szamotuły posiadają zabytki takie jak Zamek Górków, Baszta Halszki, kościół kolegiacki, zespół poklasztorny z kościołem św. Krzyża.

Historia

• XI w. – 1 km na południe od obecnego rynku istnieje grodzisko stożkowate, zwane Osówką,
• 1231 – pierwsze wzmianki o osadzie zwanej później Starymi Szamotułami,
• do 1257 – Stare Szamotuły osadą targową,
• 1284 – pierwsze wzmianki o Nowych Szamotułach, osadzie prywatnej Świdów-Szamotulskich,
• 1284 – prawo do odbywania targów,
• 1306 – powstanie parafii św. Stanisława,
• 1306 – zniszczenie Starych Szamotuł w wyniku wojny domowej,
• 1352 – wzmianka o osadzie obronnej Świdlin-Ostrówek,
• 1381 – wzmianka o murowanym zamku Świdów-Szamotulskich w Świdlinie-Ostrówku,
• 1383 – Nowe Szamotuły określone mianem miasta,
• 1420 – nadanie praw miejskich przez Władysława Jagiełłę,
• 1445 – utworzenie szkoły parafialnej,
• pocz. XV w. – podział miasta między Świdwów-Szamotulskich i Górków,
• II poł. XVI w. – budowa drugiego zamku przez Górków,
• XVI w. – ważny ośrodek reformacji,
• XVI i I poł. XVII w. – rozkwit miasta; osadnictwo niemieckie, szkockie, żydowskie,
• 1682-1685 – na miejscu zamku w Świdlinie powstaje klasztor oo. franciszkanów reformowanych,
• poł. XVII-XVIII w. powolny upadek,
• 1793-1919 – zabór pruski,
• od 1815 - Szamotuły znajdują się w obrębie Wielkiego Księstwa Poznańskiego
• 1818-1975 – siedziba powiatu (przywróconego w 2000 r.),
• 1818-1919 i 1939-1945 – urzędowa nazwa niemiecka Samter,
• pocz. XIX w. – ostatnia wzmianka o Starych Szamotułach,
• od 1848 – linia kolejowa Poznań-Szczecin,
• przełom XIX/XX w. – powstanie cukrowni, olejarni, meblarni i młynów,
• 1918-1919 – ważny ośrodek powstania wielkopolskiego.
• 2001-2006 - upadek przemysłu (cukrownia, meblarnia, młyny, olejarnia), wzrost bezrobocia.

Zabytki

• gotycki trzynawowy kościół kolegiacki pw. Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa z lat 1423-1430,
• zamek Górków z II poł. XV w.,
• Baszta Halszki z około 1518 roku
• barokowy zespół poklasztorny św. Krzyża z lat 1675-1682,
• rynek z kamienicami z przełomu XIX/XX w.,
• budynek tzw. Ogniska z końca XVII w.

Znani szamotulanie

• Wacław z Szamotuł
• Grzegorz Snopek z Szamotuł
• Małgorzata z Szamotuł
• Jan Jonston
• Edmund Callier
• Wincenty z Szamotuł
• Anna z Szamotuł
• Małgorzata Braunek - polska aktorka

Miasta partnerskie

• Brignoles
• Brunico
• Gross-Gerau
• Hladerberge
• Kinna
• Tilt

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie satelitarne z maja 2001