Małgorzata Braunek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Małgorzata Braunek
Ilustracja
Małgorzata Braunek (2012)
Data i miejsce urodzenia 30 stycznia 1947
Szamotuły
Data i miejsce śmierci 23 czerwca 2014
Warszawa
Zawód aktorka
Współmałżonek Andrzej Krajewski
Lata aktywności 1967–2014
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Małgorzata Braunek (ur. 30 stycznia 1947 w Szamotułach, zm. 23 czerwca 2014 w Warszawie) – polska aktorka filmowa i teatralna, w latach 1971–1974 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie, laureatka Polskiej Nagrody Filmowej (Orła) za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą w filmie Tulipany (2004); nauczycielka zen.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Była absolwentką XVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego w Warszawie (1966 r.), do 1969 roku studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie na wydziale aktorskim, której nie ukończyła z powodu rozpoczęcia kariery filmowej.

W 1970 roku została wyróżniona jako Gwiazda Sezonu Filmowego. Zagrała w przeszło 20 filmach. Pierwszą ważną rolę zagrała w filmie Polowanie na muchy Andrzeja Wajdy. Największą popularność przyniosły jej główne role w filmie Potop Jerzego Hoffmana i serialu telewizyjnym Lalka w reżyserii Ryszarda Bera. Pod koniec lat 70. przerwała karierę, by zająć się życiem rodzinnym i podróżami. W trakcie podróży po Azji zafascynowała się filozofią zen i buddyzmem. Do aktorstwa wróciła w połowie lat 90., grając w trzech spektaklach Teatru Telewizji i w filmie Łukasza Wylężałka Darmozjad polski. Wielki sukces osiągnęła w 2004 r. napisaną specjalnie dla niej rolą przez Jacka Borcucha w filmie Tulipany. Przyznano jej Polską Nagrodę Filmową Orła i główną nagrodę za rolę drugoplanową na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Pod koniec życia występowała w serialu Dom nad rozlewiskiem i jego kilku kontynuacjach[1].

Poza filmem grała na scenie Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1971–1974. W 2010 roku zagrała Elżbietę Vogler w spektaklu Krystiana Lupy pt. Persona. Ciało Simone w Teatrze Dramatycznym w Warszawie[1].

11 kwietnia 2014 roku została odznaczona złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis[2]. Postanowieniem prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego z 22 kwietnia 2014 roku została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i społecznej oraz za zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce[3].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Grób Braunek na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (2017)

Urodziła się w Szamotułach, jako córka oficera kawalerii i rotmistrza Wojska Polskiego II RP Władysława Alojzego Braunka (1902[4]−1963) i jego żony Anny Ruty z domu Beni (1911−2000)[5]. Została wychowana w tradycji luterańskiej, z którą związana była jej matka, podczas gdy ojciec był katolikiem.

Była trzykrotnie zamężna: z aktorem Januszem Guttnerem, z reżyserem Andrzejem Żuławskim (rozwód w 1976 roku), a do śmierci z pisarzem i buddystą Andrzejem Krajewskim. Była matką reżysera Xawerego Żuławskiego oraz aktorki Oriny Krajewskiej (ur. 1987)[6].

Była buddystką, zwierzchnikiem Związku Buddyjskiego Kanzeon, 25 stycznia 2011 roku otrzymała tytuł rōshiego[7] od rōshiego Dennisa Genpo Merzela. Wspierała ruch na rzecz praw człowieka w Chińskiej Republice Ludowej. Była także wegetarianką, wspierała akcje na rzecz praw zwierząt[8]. Razem z Mają Ostaszewską i Ksawerym Jasieńskim w 2007 roku nagrała adaptację audio buddyjskich bajek zebranych przez Rafe Martina w zbiorze Głodna tygrysica (wyd. Wydawnictwo Elay, 2006). Adaptacja jest dostępna do pobrania za darmo, m.in. ze strony Pomarańczowej Księgarni[9].

Małgorzata Braunek zmarła w Warszawie 23 czerwca 2014 roku[10][11][12]. Przyczyną śmierci był rak jajnika[13]. W dniach 23−30 czerwca odbywały się buddyjskie uroczystości pogrzebowe[14]. Aktorka została pochowana 5 lipca 2014 roku w grobie swojej matki na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie. Pogrzeb miał charakter świecki, lecz 6 lipca 2014 roku zostało odprawione nabożeństwo żałobne w luterańskim kościele Świętej Trójcy.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Dubbing[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Paweł Piotrowicz: Najpiękniejszy polski uśmiech. Mija sześć lat od śmierci Małgorzaty Braunek (pol.). Onet.pl. [dostęp 2020-08-31].
  2. ↑ Największe gwiazdy polskiego kina na przyznaniu medali „Zasłużony Kulturze” (pol.). afterparty.pl. [dostęp 2014-04-11].
  3. ↑ Order Odrodzenia Polski dla Małgorzaty Braunek (pol.). prezydent.pl, 2014-04-22. [dostęp 2014-04-22].
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 166.
  5. ↑ Janusz R. Kowalczyk, Małgorzata Braunek, culture.pl, 10 czerwca 2014 [dostęp 2014-07-06].
  6. ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 28, 10 lipca 2014, s. 35.
  7. ↑ Małgorzata Jiho Braunek Roshi www.kanzeon.pl [odczyt 3.01.2018].
  8. ↑ Małgorzata Braunek: trzeba poświęcić trochę czasu, by poznać dobrze samego siebie.
  9. ↑ Pomarańczowa Księgarnia.
  10. ↑ Nie żyje Małgorzata Braunek. 2014-06-23. [dostęp 2014-06-24].
  11. ↑ Małgorzata Braunek w bazie filmpolski.pl
  12. ↑ Jacek Szczerba: Małgorzata Braunek – wielka aktorka bez maski. „Śmierć jest końcem, ale też początkiem” (pol.). wyborcza.pl, 2014-06-23. [dostęp 2014-06-24].
  13. ↑ Eksperci: rak jajnika wciąż tematem tabu nawet wśród kobiet, rynekzdrowia.pl, 27 września 2016 [dostęp 2019-01-29].
  14. ↑ W niedzielę pożegnanie Małgorzaty Braunek, tvn24.pl, 1 lipca 2014 [dostęp 2014-07-06].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Małgorzata_Braunek&oldid=61532793”