Małgorzata Braunek
| ||
Małgorzata Braunek (2012) | ||
Data i miejsce urodzenia | 30 stycznia 1947 Szamotuły | |
Data i miejsce śmierci | 23 czerwca 2014 Warszawa | |
Zawód | aktorka | |
Współmałżonek | Andrzej Krajewski | |
Lata aktywności | 1967–2014 | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() | ||
Strona internetowa |
Małgorzata Braunek (ur. 30 stycznia 1947 w Szamotułach, zm. 23 czerwca 2014 w Warszawie) – polska aktorka filmowa i teatralna, w latach 1971–1974 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie, laureatka Polskiej Nagrody Filmowej (Orła) za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą w filmie Tulipany (2004); nauczycielka zen.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była absolwentką XVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego w Warszawie (1966 r.), do 1969 roku studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie na wydziale aktorskim, której nie ukończyła z powodu rozpoczęcia kariery filmowej.
W 1970 roku została wyróżniona jako Gwiazda Sezonu Filmowego. Zagrała w przeszło 20 filmach. Pierwszą ważną rolę zagrała w filmie Polowanie na muchy Andrzeja Wajdy. Największą popularność przyniosły jej główne role w filmie Potop Jerzego Hoffmana i serialu telewizyjnym Lalka w reżyserii Ryszarda Bera. Pod koniec lat 70. przerwała karierę, by zająć się życiem rodzinnym i podróżami. W trakcie podróży po Azji zafascynowała się filozofią zen i buddyzmem. Do aktorstwa wróciła w połowie lat 90., grając w trzech spektaklach Teatru Telewizji i w filmie Łukasza Wylężałka Darmozjad polski. Wielki sukces osiągnęła w 2004 r. napisaną specjalnie dla niej rolą przez Jacka Borcucha w filmie Tulipany. Przyznano jej Polską Nagrodę Filmową Orła i główną nagrodę za rolę drugoplanową na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Pod koniec życia występowała w serialu Dom nad rozlewiskiem i jego kilku kontynuacjach[1].
Poza filmem grała na scenie Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1971–1974. W 2010 roku zagrała Elżbietę Vogler w spektaklu Krystiana Lupy pt. Persona. Ciało Simone w Teatrze Dramatycznym w Warszawie[1].
11 kwietnia 2014 roku została odznaczona złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis[2]. Postanowieniem prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego z 22 kwietnia 2014 roku została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i społecznej oraz za zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce[3].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Szamotułach, jako córka oficera kawalerii i rotmistrza Wojska Polskiego II RP Władysława Alojzego Braunka (1902[4]−1963) i jego żony Anny Ruty z domu Beni (1911−2000)[5]. Została wychowana w tradycji luterańskiej, z którą związana była jej matka, podczas gdy ojciec był katolikiem.
Była trzykrotnie zamężna: z aktorem Januszem Guttnerem, z reżyserem Andrzejem Żuławskim (rozwód w 1976 roku), a do śmierci z pisarzem i buddystą Andrzejem Krajewskim. Była matką reżysera Xawerego Żuławskiego oraz aktorki Oriny Krajewskiej (ur. 1987)[6].
Była buddystką, zwierzchnikiem Związku Buddyjskiego Kanzeon, 25 stycznia 2011 roku otrzymała tytuł rōshiego[7] od rōshiego Dennisa Genpo Merzela. Wspierała ruch na rzecz praw człowieka w Chińskiej Republice Ludowej. Była także wegetarianką, wspierała akcje na rzecz praw zwierząt[8]. Razem z Mają Ostaszewską i Ksawerym Jasieńskim w 2007 roku nagrała adaptację audio buddyjskich bajek zebranych przez Rafe Martina w zbiorze Głodna tygrysica (wyd. Wydawnictwo Elay, 2006). Adaptacja jest dostępna do pobrania za darmo, m.in. ze strony Pomarańczowej Księgarni[9].
Małgorzata Braunek zmarła w Warszawie 23 czerwca 2014 roku[10][11][12]. Przyczyną śmierci był rak jajnika[13]. W dniach 23−30 czerwca odbywały się buddyjskie uroczystości pogrzebowe[14]. Aktorka została pochowana 5 lipca 2014 roku w grobie swojej matki na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie. Pogrzeb miał charakter świecki, lecz 6 lipca 2014 roku zostało odprawione nabożeństwo żałobne w luterańskim kościele Świętej Trójcy.
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- 1967: Żywot Mateusza jako Anna
- 1967: Wycieczka w nieznane jako dziewczyna Roberta
- 1967: Skok jako Teresa
- 1968: Wniebowstąpienie jako Raisa Wołkowa-Goldstein
- 1968: Ruchome piaski jako Anka
- 1969: Polowanie na muchy jako Irena, kochanka Włodka
- 1970: Lokis: Rękopis profesora Wittembacha jako Julia Dowgiałło
- 1971: Trzecia część nocy jako Helena, żona Michała – Marta
- 1972: Diabeł jako narzeczona
- 1973–1974: Potop jako Oleńka Billewiczówna
- 1976: Wielki układ jako Marta Nowicka, żona Stefana
- 1977: Wejście w nurt jako Małgorzata, przyjaciółka Anny
- 1977: Lalka jako Izabela Łęcka
- 1997: 13 posterunek jako zgwałcona kobieta (odc. 1)
- 2004: Tulipany jako Marianna
- 2004: Glina jako malarka Tatiana Zubrzycka (odc. 7)
- 2004: Bulionerzy jako Marta Berger, matka Damiana (odc. 12)
- 2005: Pensjonat pod Różą jako Wiesława Pasternak
- 2005: Pełną parą jako Bogusia Lamarti
- 2007: Z Miłości jako Marta, matka Róży
- 2007: Ekipa jako siostra przełożona szarytek z Międzyborka (odc. 12)
- 2009: Dom nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
- 2010: Miłość nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
- 2011: Życie nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
- 2012: Nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
- 2013–2014: Cisza nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
Dubbing[edytuj | edytuj kod]
- 2010: Alicja w Krainie Czarów
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Paweł Piotrowicz: Najpiękniejszy polski uśmiech. Mija sześć lat od śmierci Małgorzaty Braunek (pol.). Onet.pl. [dostęp 2020-08-31].
- ↑ Największe gwiazdy polskiego kina na przyznaniu medali „Zasłużony Kulturze” (pol.). afterparty.pl. [dostęp 2014-04-11].
- ↑ Order Odrodzenia Polski dla Małgorzaty Braunek (pol.). prezydent.pl, 2014-04-22. [dostęp 2014-04-22].
- ↑ Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 166.
- ↑ Janusz R. Kowalczyk , Małgorzata Braunek, culture.pl, 10 czerwca 2014 [dostęp 2014-07-06] .
- ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 28, 10 lipca 2014, s. 35.
- ↑ Małgorzata Jiho Braunek Roshi www.kanzeon.pl [odczyt 3.01.2018].
- ↑ Małgorzata Braunek: trzeba poświęcić trochę czasu, by poznać dobrze samego siebie.
- ↑ Pomarańczowa Księgarnia.
- ↑ Nie żyje Małgorzata Braunek. 2014-06-23. [dostęp 2014-06-24].
- ↑ Małgorzata Braunek w bazie filmpolski.pl
- ↑ Jacek Szczerba: Małgorzata Braunek – wielka aktorka bez maski. „Śmierć jest końcem, ale też początkiem” (pol.). wyborcza.pl, 2014-06-23. [dostęp 2014-06-24].
- ↑ Eksperci: rak jajnika wciąż tematem tabu nawet wśród kobiet, rynekzdrowia.pl, 27 września 2016 [dostęp 2019-01-29] .
- ↑ W niedzielę pożegnanie Małgorzaty Braunek, tvn24.pl, 1 lipca 2014 [dostęp 2014-07-06] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Małgorzata Braunek w bazie IMDb (ang.)
- Małgorzata Braunek w bazie Filmweb
- Małgorzata Braunek w bazie filmpolski.pl
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Małgorzata Braunek na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Małgorzata Braunek w bazie Akademii Polskiego Filmu
|
- Absolwenci Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
- Buddyzm w Polsce
- Duchowne buddyjskie
- Laureaci nagrody Wiktory
- Laureatki Polskiej Nagrody Filmowej dla najlepszej drugoplanowej roli kobiecej
- Ludzie urodzeni w Szamotułach
- Mistrzowie zen
- Najlepsze aktorki drugoplanowe na FPFF
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polskie aktorki filmowe
- Polskie aktorki teatralne
- Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie
- Urodzeni w 1947
- Zmarli w 2014