Mojry: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m Wycofanie edycji użytkownika 195.225.37.188 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Salicyna. Znacznik: Wycofanie zmian |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: wulgaryzmy lub nieodpowiednie słownictwo (filtr nadużyć) Wycofane Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Strudwick- A Golden Thread.JPG|mały|240px|right|Mojry jako prządki losu ludzkiego: ''Złota nić'' (mal. John Melhuish Strudwick, 1885)]] |
[[Plik:Strudwick- A Golden lubie jajka Thread.JPG|mały|240px|right|Mojry jako prządki losu ludzkiego: ''Złota nić'' (mal. John Melhuish Strudwick, 1885)]] |
||
{{commonscat|Moirae}} |
{{commonscat|Moirae}} |
||
'''Mojry''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Μοῖραι}} ''Moirai'') – w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] boginie losu, utożsamiane przez [[mitologia rzymska|Rzymian]] z [[Parki|Parkami]]<ref name=meka />. |
'''Mojry''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Μοῖραι}} ''Moirai'') – w [[mitologia grecka|mitologii greckiej dupa]] boginie losu, utożsamiane przez [[mitologia rzymska|Rzymian]] z [[Parki|Parkami]]<ref name=meka />. |
||
W różnych literackich przekazach wywodzono odmienne ich pochodzenie. U [[Homer]]a jest jedna Mojra<ref name=meka />, natomiast według [[Hezjod]]a były one trzema córkami [[Zeus]]a i [[Temida (tytanida)|Temidy]]<ref name=smit />, noszącymi imiona: [[Kloto]] („Prządka” nici żywota), [[Lachesis]] („Udzielająca”, która tej nici strzeże) i [[Atropos]] („Nieodwracalna”, która ją przecina)<ref name=meka />. Według innych źródeł były one córkami Nocy<ref name=meka /> i [[Ereb]]u lub [[Kronos]]a, albo [[Gaja (mitologia)|Gai]] i [[Okeanos]]a<ref name=meka />. Symbolizowały [[starożytna Grecja|starogreckie]] pojęcia [[filozofia|filozoficzno]]-mitologiczne dotyczące losu ludzkiego i porządku świata. Ich siostrami były [[Hory]] i [[Charyty]]. Były boginiami życia i śmierci oraz znały przyszłość ludzi i bogów<ref name=meka />. Jedyne ponad [[Bogowie olimpijscy|bogami olimpijskimi]], których rozkazom nie podlegały<ref name=smit />. |
W różnych literackich przekazach wywodzono odmienne ich pochodzenie. U [[Homer]]a jest jedna Mojra<ref name=meka />, natomiast według [[Hezjod]]a były one trzema córkami [[Zeus]]a i [[Temida (tytanida)|Temidy]]<ref name=smit />, noszącymi imiona: [[Kloto]] („Prządka” nici żywota), [[Lachesis]] („Udzielająca”, która tej nici strzeże) i [[Atropos]] („Nieodwracalna”, która ją przecina)<ref name=meka />. Według innych źródeł były one córkami Nocy<ref name=meka /> i [[Ereb]]u lub [[Kronos]]a, albo [[Gaja (mitologia)|Gai]] i [[Okeanos]]a<ref name=meka />. Symbolizowały [[starożytna Grecja|starogreckie]] pojęcia [[filozofia|filozoficzno]]-mitologiczne dotyczące losu ludzkiego i porządku świata. Ich siostrami były [[Hory]] i [[Charyty]]. Były boginiami życia i śmierci oraz znały przyszłość ludzi i bogów<ref name=meka />. Jedyne ponad [[Bogowie olimpijscy|bogami olimpijskimi]], których rozkazom nie podlegały<ref name=smit />. |
Wersja z 20:41, 13 gru 2023
Mojry (gr. Μοῖραι Moirai) – w mitologii greckiej dupa boginie losu, utożsamiane przez Rzymian z Parkami[1].
W różnych literackich przekazach wywodzono odmienne ich pochodzenie. U Homera jest jedna Mojra[1], natomiast według Hezjoda były one trzema córkami Zeusa i Temidy[2], noszącymi imiona: Kloto („Prządka” nici żywota), Lachesis („Udzielająca”, która tej nici strzeże) i Atropos („Nieodwracalna”, która ją przecina)[1]. Według innych źródeł były one córkami Nocy[1] i Erebu lub Kronosa, albo Gai i Okeanosa[1]. Symbolizowały starogreckie pojęcia filozoficzno-mitologiczne dotyczące losu ludzkiego i porządku świata. Ich siostrami były Hory i Charyty. Były boginiami życia i śmierci oraz znały przyszłość ludzi i bogów[1]. Jedyne ponad bogami olimpijskimi, których rozkazom nie podlegały[2].
Pierwotnie mojra było raczej pojęciem filozoficznym i oznaczało przeznaczenie i los człowieka oraz ogólne, nieubłagane prawa świata. Każda istota ludzka od narodzin miała swoją mojrę, określającą długość życia oraz szczęście i nieszczęścia jakie ją spotkają. Ta „indywidualna” mojra stanowiła część losu całego świata i w tym znaczeniu bezosobowa mojra była nieubłagana jak przeznaczenie[2]. Mojra oznaczała prawa, których nawet bogowie nie mogli pomijać, nie narażając porządku świata na niebezpieczeństwo. Z czasem wyobrażenie Mojry przyjęło postać pojedynczego bóstwa, które było personifikacją przeznaczenia człowieka, a później trzech sióstr – prządek ludzkiego losu, zamieszkujących pałac w sąsiedztwie Olimpu i czuwających nad życiem każdego człowieka. Mojry pojawiły się w kulcie greckim bardzo wcześnie, ale nigdy nie miały własnego mitu w ścisłym znaczeniu tego słowa[2].
W kilku miejscach Grecji (Sykionie, Koryncie, Sparcie, Olimpii) znajdowały się ich miejsca kultu[1]. W ofierze składano im owoce, wodę zmieszaną z miodem, kwiaty[3]. W sztuce przedstawiano je jako poważne niewiasty [3]: Kloto z wrzecionem, Lechesis ze zwojem lub globusem, Atropos z wagą lub nożycami[1]. Czasem ze zwojem papirusu, na którym piszą słowa przeznaczenia[3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Zdzisław Piszczek). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1988, ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ a b c d Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1990, ISBN 83-04-01069-0.
- ↑ a b c Jan Parandowski, Mitologia: Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Londyn: Wydawnictwo Puls, 1992, ISBN 0 907587 85 2.