Krokoit: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
rozbudowa artykułu |
poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK, wikizacja, drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Minerał infobox |
{{Minerał infobox |
||
| pusty wiersz = |
| pusty wiersz = |
||
| Nazwa = Krokoit |
| Nazwa = Krokoit |
||
| grafika4 = Crocoite_from_the_Dundas_extended_mine,_Dundas,_Tasmania,_Australia.jpg |
| grafika4 = Crocoite_from_the_Dundas_extended_mine,_Dundas,_Tasmania,_Australia.jpg |
||
| grafika4_opis = Krokoit z Dundas, Tasmania. |
| grafika4_opis = Krokoit z Dundas, Tasmania. |
||
| grafika5 = |
| grafika5 = |
||
| grafika5_opis = |
| grafika5_opis = |
||
| grafika6 = |
| grafika6 = |
||
| grafika6_opis = |
| grafika6_opis = |
||
| Inne nazwy = |
| Inne nazwy = |
||
| Skład chemiczny = PbCrO<sub>4</sub> |
| Skład chemiczny = PbCrO<sub>4</sub> |
||
| Twardość w skali Mohsa = 2,5-3 |
| Twardość w skali Mohsa = 2,5-3 |
||
| Przełam = |
| Przełam = |
||
| Łupliwość = |
| Łupliwość = |
||
| Pokrój kryształu = słupkowy |
| Pokrój kryształu = słupkowy |
||
| Układ krystalograficzny = jednoskośny, pryzmatyczny |
| Układ krystalograficzny = jednoskośny, pryzmatyczny |
||
| Topliwość = |
| Topliwość = |
||
| Właściwości mechaniczne = |
| Właściwości mechaniczne = |
||
| Gęstość minerału = |
| Gęstość minerału = |
||
| Barwa = hiacyntoczerwona lub pomarańczowa |
| Barwa = hiacyntoczerwona lub pomarańczowa |
||
| Rysa = żółtawo-pomarańczowa |
| Rysa = żółtawo-pomarańczowa |
||
| Połysk = szklisty |
| Połysk = szklisty |
||
| Współczynnik załamania = |
| Współczynnik załamania = |
||
| Inne własności optyczne = dwuosiowy (+) |
| Inne własności optyczne = dwuosiowy (+) |
||
| Postacie alotropowe = |
| Postacie alotropowe = |
||
| Szczególne własności = |
| Szczególne własności = |
||
}} |
}} |
||
'''Krokoit''' – [[minerał]], [[ |
'''Krokoit''' – [[minerał]], [[chromian ołowiu(II)]] (PbCrO<sub>4</sub>); nazwa wywodzi się od [[język grecki|gr]]. ''krokoeis'' (szafranowy) – aluzja do jego barwy. Jest pomarańczowy lub pomarańczowoczerwony, rzadziej o odcieniu żółtym. |
||
==Właściwości== |
== Właściwości == |
||
Tworzy kryształy o [[pokrój kryształu|pokroju]] słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Na ich ścianach |
Tworzy kryształy o [[pokrój kryształu|pokroju]] słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Na ich ścianach widoczne są pionowe zbrużdżenia. Występuje w [[skupienia minerałów|skupieniach]] zbitych, ziarnistych, pręcikowych. Tworzy naloty, powłoki i naskorupienia. Matowieje wystawiony na działanie promieni słonecznych . Najładniejsze kryształy o długościach dochodzących do kilkunastu centymetrów znajdowane są w [[kawerna]]ch i szczelinach skalnych. Jest kruchy, przezroczysty, o diamentowym połysku. Jest izostrukturalny z [[monacyt]]em. Czasami tworzy kryształy mieszane z [[cerusyt]]em. Jego odmiana o znaczeniu [[gemmologia|gemmologicznym]] to [[berzowit]]. Rozpuszcza się w [[kwas solny|kwasie solnym]]. |
||
== Występowanie == |
== Występowanie == |
||
Powstaje w strefie utleniania kruszców ołowiu. Minerał bardzo rzadki. Najczęściej współwystępuje |
Powstaje w strefie utleniania kruszców [[ołów|ołowiu]]. Minerał bardzo rzadki. Najczęściej współwystępuje w [[parageneza|paragenezie]] z takimi minerałami jak [[cerusyt]], [[piromorfit]], [[galena]], [[wulfenit]], [[wanadynit]]. Spotykany jest w złożach [[chromit]]u i żyłach [[kwarc]]owych. |
||
⚫ | ''' |
||
=== Miejsca występowania === |
|||
⚫ | |||
⚫ | '''Świat''': Najpiękniejsze okazy, dochodzące nawet do 20 cm, pochodzą z: [[Tasmania|Tasmanii]] – [[Dundas]]. Minerał ten występuje również w rejonie [[Ural (góry)|Uralu]] ([[Berezowsk]], [[Murzinsk]], [[Niżny Tagił]]) – [[Rosja]], w [[Brazylia|Brazylii]] ([[Goyabeira]], [[Minas Gerais]]), w [[USA]] ([[Pensylwania]], [[Kalifornia]], [[Arizona]]), na [[Filipiny|Filipinach]] ([[Labo]], [[Luzon]]), w [[Zimbabwe]] . W Europie występuje w Niemczech, Francji i Rumunii. |
||
⚫ | |||
== Zastosowanie == |
== Zastosowanie == |
||
* atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski |
* atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski |
||
* rzadko bywa wykorzystywany w jubilerstwie – najcenniejsze kryształy są ciemnopomarańczowe, przezroczyste, iryzujące. Najczęściej nadaje się im [[szlif kaboszonowy]]. |
* rzadko bywa wykorzystywany w jubilerstwie – najcenniejsze kryształy są ciemnopomarańczowe, przezroczyste, iryzujące. Najczęściej nadaje się im [[szlif kaboszonowy]]. |
||
*po sproszkowaniu otrzymywano tzw. żółcień chromową (identyczna pod względem składu chemicznego żółcień ma zastosowanie w [[malarstwo|malarstwie]]). |
* po sproszkowaniu otrzymywano tzw. żółcień chromową (identyczna pod względem składu chemicznego żółcień ma zastosowanie w [[malarstwo|malarstwie]]). |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
{{Bibliografia| |
{{Bibliografia| |
||
# ''Encyklopedia Britannica, Edycja Polska, tom. 21 Ko-Kr, praca zbiorowa, Wyd. Kurpisz, Poznań 2001 |
# ''Encyklopedia Britannica, Edycja Polska, tom. 21 Ko-Kr, praca zbiorowa, Wyd. Kurpisz, Poznań 2001 |
||
#”J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG”Spirifer” W-wa 2005 |
# ”J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG”Spirifer” W-wa 2005 |
||
#”W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma - Press” 2003 r. |
# ”W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma - Press” 2003 r. |
||
#”N.Sobczak, T.Sobczak – Wielka Encyklopedia Kamieni Szlachetnych i Ozdobnych – PWN W-wa 1998 |
# ”N.Sobczak, T.Sobczak – Wielka Encyklopedia Kamieni Szlachetnych i Ozdobnych – PWN W-wa 1998 |
||
#”A Manecki – Encyklopedia Minerałów z polskim i angielskim słownikiem nazw. Minerały Ziemi i Materii Kosmicznej – AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo – Dydaktyczne Kraków 2004 |
# ”A Manecki – Encyklopedia Minerałów z polskim i angielskim słownikiem nazw. Minerały Ziemi i Materii Kosmicznej – AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo – Dydaktyczne Kraków 2004 |
||
}} |
}} |
||
{{commons|category:crocoite }} |
|||
<br>{{Zobacz też|chrom}}<br /> |
|||
{{commonscat|crocoite}} |
|||
[[Kategoria:Chromiany (minerały)]] |
[[Kategoria:Chromiany (minerały)]] |
Wersja z 10:59, 8 sty 2012
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}} | |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Inne nazwy |
{{{inne nazwy}}} |
---|---|
Skład chemiczny |
{{{skład chemiczny}}} |
Twardość w skali Mohsa |
{{{twardość w skali Mohsa}}} |
Przełam |
{{{przełam}}} |
Łupliwość |
{{{łupliwość}}} |
Pokrój kryształu |
{{{pokrój kryształu}}} |
Układ krystalograficzny |
{{{układ krystalograficzny}}} |
Topliwość |
{{{topliwość}}} |
Właściwości mechaniczne |
{{{właściwości mechaniczne}}} |
Gęstość minerału |
{{{gęstość minerału}}} |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
{{{barwa}}} |
Rysa |
{{{rysa}}} |
Połysk |
{{{połysk}}} |
Współczynnik załamania |
{{{współczynnik załamania}}} |
Inne |
{{{inne własności optyczne}}} |
Dodatkowe dane | |
Postacie alotropowe |
{{{postacie alotropowe}}} |
Szczególne własności |
{{{szczególne własności}}} |
Klasyfikacja Strunza |
{{{klasyfikacja Strunza}}} |
Krokoit – minerał, chromian ołowiu(II) (PbCrO4); nazwa wywodzi się od gr. krokoeis (szafranowy) – aluzja do jego barwy. Jest pomarańczowy lub pomarańczowoczerwony, rzadziej o odcieniu żółtym.
Właściwości
Tworzy kryształy o pokroju słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Na ich ścianach widoczne są pionowe zbrużdżenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, pręcikowych. Tworzy naloty, powłoki i naskorupienia. Matowieje wystawiony na działanie promieni słonecznych . Najładniejsze kryształy o długościach dochodzących do kilkunastu centymetrów znajdowane są w kawernach i szczelinach skalnych. Jest kruchy, przezroczysty, o diamentowym połysku. Jest izostrukturalny z monacytem. Czasami tworzy kryształy mieszane z cerusytem. Jego odmiana o znaczeniu gemmologicznym to berzowit. Rozpuszcza się w kwasie solnym.
Występowanie
Powstaje w strefie utleniania kruszców ołowiu. Minerał bardzo rzadki. Najczęściej współwystępuje w paragenezie z takimi minerałami jak cerusyt, piromorfit, galena, wulfenit, wanadynit. Spotykany jest w złożach chromitu i żyłach kwarcowych.
Miejsca występowania
Świat: Najpiękniejsze okazy, dochodzące nawet do 20 cm, pochodzą z: Tasmanii – Dundas. Minerał ten występuje również w rejonie Uralu (Berezowsk, Murzinsk, Niżny Tagił) – Rosja, w Brazylii (Goyabeira, Minas Gerais), w USA (Pensylwania, Kalifornia, Arizona), na Filipinach (Labo, Luzon), w Zimbabwe . W Europie występuje w Niemczech, Francji i Rumunii.
W Polsce niewielkie, kilkumilimetrowe kryształy znaleziono w triasowych dolomitach w Bobrownikach (okolice Tarnowskich Gór – Górny Śląsk).
Zastosowanie
- atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski
- rzadko bywa wykorzystywany w jubilerstwie – najcenniejsze kryształy są ciemnopomarańczowe, przezroczyste, iryzujące. Najczęściej nadaje się im szlif kaboszonowy.
- po sproszkowaniu otrzymywano tzw. żółcień chromową (identyczna pod względem składu chemicznego żółcień ma zastosowanie w malarstwie).
Bibliografia