Zębina: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Parametry fizykomechaniczne: nowa sekcja |
|||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
* z czasem reakcja na [[Bodziec (fizjologia)|bodźce]] zmniejsza się, bo kanaliki ulegają [[obliteracja|zobliterowaniu]] (zamknięciu) |
* z czasem reakcja na [[Bodziec (fizjologia)|bodźce]] zmniejsza się, bo kanaliki ulegają [[obliteracja|zobliterowaniu]] (zamknięciu) |
||
* bierze udział w [[metabolizm]]ie szkliwa i cementu |
* bierze udział w [[metabolizm]]ie szkliwa i cementu |
||
== Parametry fizykomechaniczne == |
|||
[[Odporność na zgniatanie|Odporność zębiny na zgniatanie]] wynosi 200-400 [[Paskal|MPa]]{{r|Ilewicz2003}}, [[twardość wg Knoopa]] – 68 kg/mm<sup>2</sup>{{r|Ilewicz2003}} a w [[skala twardości Mohsa|skali Mohsa]] – ok. 2. [[Wytrzymałość na rozciąganie]] jest równa 98 MPa{{r|Ilewicz2003}}, [[moduł elastyczności]] – 15000-20000 MPa{{r|Ilewicz2003}}, [[granica plastyczności]] – 165 MPa{{r|Ilewicz2003}}. [[Przewodność cieplna]] zębiny wynosi 0,8859 [[wat|W]]/[[metr|m]]*[[kelwin|K]]{{r|Ilewicz2003}}. |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{przypisy-lista|1= |
{{przypisy-lista|1= |
||
<ref name= |
* <ref name=Ilewicz2003>{{cytuj książkę | nazwisko = Ilewicz | imię = Leszek | tytuł = Materiały do wypełnień we współczesnej dentystyce odtwórczej | data = 2003 | wydawca = α-medica press | miejsce = Bielsko-Biała | isbn = 83-88778-38-2 | strony = 102-104}}</ref> |
||
* <ref name="compendium1889">{{Cytuj książkę | imię = Julius | nazwisko = Parreidt | imię2 = Louis | nazwisko2 = Ottofy | imię3 = Greene Vardiman | nazwisko3 = Black | tytuł = A compendium of dentistry for the use of students and practitioners | data = 1889 | wydawca = W.T. Keener | miejsce = Uniwersytet Michigan | isbn = 11-201-1310-5 | strony = 69-70 }}</ref> |
|||
}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Wersja z 01:56, 19 mar 2013
Zębina, dentyna (łac. dentinum) – tkanka leżąca pod szkliwem w obrębie korony zęba i pod cementem w obrębie szyjki i korzenia zęba. Zbudowana jest w ok. 70% z części nieorganicznej w postaci kryształów dwuhydroksyapatytu, w ok. 20% z materii organicznej w postaci kolagen (typu I), mukopolisacharydy, glikozaminoglikany, proteoglikany i fosfoproteiny oraz małe ilości cytrynianu, siarczanu chondroityny, nierozpuszczalnych białek i lipidów; pozostałe 10% stanowi woda[1]. Zębina jest wytworem odontoblastów, które należą do miazgi zęba i tworzą na jej obwodzie zbita jednokomórkową warstwę.
W porównaniu ze szkliwem jest słabszą tkanką i jej twardość w skali Mohsa wynosi ok. 2, natomiast odporność na zgniatanie wynosi 250-350 MPa.
Rodzaje zębiny
- zębina pierwszorzędowa (pierwotna) – występuje podczas rozwoju zęba, jest słabo zmineralizowana
- zębina drugorzędowa (wtórna) – występuje w zębach po wyrżnięciu, jest w pełni zmineralizowana
- zębina trzeciorzędowa (sklerotyczna) – pojawia się jako reakcja obronna zębiny na uszkodzenie zęba, następuje zamknięcie kanalików zębinowych
Funkcje zębiny
- ochrania miazgę zęba przed wpływem szkodliwych czynników
- jest bardzo wrażliwa na bodźce; na zmianę temperatury reaguje bólem
- z czasem reakcja na bodźce zmniejsza się, bo kanaliki ulegają zobliterowaniu (zamknięciu)
- bierze udział w metabolizmie szkliwa i cementu
Parametry fizykomechaniczne
Odporność zębiny na zgniatanie wynosi 200-400 MPa[2], twardość wg Knoopa – 68 kg/mm2[2] a w skali Mohsa – ok. 2. Wytrzymałość na rozciąganie jest równa 98 MPa[2], moduł elastyczności – 15000-20000 MPa[2], granica plastyczności – 165 MPa[2]. Przewodność cieplna zębiny wynosi 0,8859 W/m*K[2].
Przypisy
Bibliografia
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Kazimierz Krysiak, Krzysztof Świeżyński: Anatomia zwierząt. T. 2. Warszawa: PWN, 2008. ISBN 978-83-01-13544-7.
| Przedsionek jamy ustnej |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Zęby |
| ||||
| Przyzębie | |||||
| Jama ustna właściwa |
|
.jpg)
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiecompendium1889BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c d e f Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieIlewicz2003BŁĄD PRZYPISÓW