Tęczówka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
różne poprawki |
rozszerzono, źródła. wikizacja, usunięto szablony "fakt" |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Human Iris JD052007.jpg|thumb|Tęczówka to niebieski (w tym oku) obszar okalający [[źrenica|źrenicę]]]] |
[[Plik:Human Iris JD052007.jpg|thumb|Tęczówka to niebieski (w tym oku) obszar okalający [[źrenica|źrenicę]]]] |
||
__BEZSPISU__ |
|||
| ⚫ | '''Tęczówka''' ({{łac.|iris}}) – element budowy [[oko|oka]], nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część [[błona naczyniowa|błony naczyniowej]]. W centrum zawiera otwór zwany [[źrenica|źrenicą]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} (łac. ''pupilla''). Na przedniej powierzchni widać regularnie ułożone wyniosłości (beleczki, ''trabeculae'') oraz wgłębienia (zatoki, ''cryptae''). Na jej tylnej powierzchni obecne są fałdy tęczówki (nieregularne zagłębienia i uwypuklenia){{odn|Walocha|2013|s=111}}. |
||
== Warstwy tęczówki == |
|||
| ⚫ | '''Tęczówka''' ({{łac.|iris}}) – element budowy [[oko|oka]], nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część [[błona naczyniowa|błony naczyniowej]]. W centrum zawiera otwór zwany [[źrenica|źrenicą]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} (łac. ''pupilla''). |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
* [[zrąb narządu|zrąb]] tęczówki, w skład którego wchodzi wyżej opisana warstwa mięśni{{odn|Walocha|2013|s=112}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Tęczówka zawiera dwa układy włókienek mięśniowych, które działając antagonistycznie sprawiają, że działa ona jak [[przysłona fotograficzna]] i reguluje dopływ światła do [[Soczewka (anatomia)|soczewki]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. Mięsień zwieracza źrenicy ({{łac.|musculus sphincter pupillae}}), unerwiony przez włókna przywspółczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}, ma wiązki mięśniowe ułożone spiralnie{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} i znajduje się przy brzegu źrenicy{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. Mięsień rozwieracza źrenicy ({{łac.|musculus dilatator pupillae}}), unerwiony przez włókna współczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}, ma wiązki mięśniowe ułożone promieniście{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} między obwodem tęczówki a źrenicą{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. |
|||
== Mięśnie tęczówki == |
|||
| ⚫ | |||
Tęczówka zawiera dwa układy włókienek mięśniowych, które działając antagonistycznie sprawiają, że działa ona jak [[przysłona fotograficzna]] i reguluje dopływ światła do [[Soczewka (anatomia)|soczewki]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. |
|||
| ⚫ | |||
* warstwę graniczną zewnętrzną; brak w niej naczyń krwionośnych |
|||
* [[zrąb narządu|zrąb]] tęczówki |
|||
| ⚫ | |||
* '''Mięsień zwieracz źrenicy''' ({{łac.|musculus sphincter pupillae}}), unerwiony przez włókna przywspółczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} pozazwojowe pochodzące ze zwoju rzęskowego – nerwy rzęskowe krótkie{{odn|Walocha|2013|s=112}} (włókna przedzwojowe pochodzą z jądra przywspólczulnego nerwu okoruchowego{{odn|Walocha|2013|s=112}}), ma wiązki mięśniowe ułożone spiralnie{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} i znajduje się przy brzegu źrenicy{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. |
|||
| ⚫ | |||
* '''Mięsień rozwieracza źrenicy''' ({{łac.|musculus dilatator pupillae}}), unerwiony przez włókna współczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} pozazwojowe ze zwoju szyjnego górnego pnia współczulnego{{odn|Walocha|2013|s=112}} (włókna przedzwojowe pochodzą z jądra pośrednio-bocznego odcinka C8-Th12 rdzenia kręgowego){{odn|Walocha|2013|s=112}}, ma wiązki mięśniowe ułożone promieniście{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} między obwodem tęczówki a źrenicą{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. |
|||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
| Linia 29: | Linia 34: | ||
* {{Cytuj książkę | odn=tak | imię=Dr Bernard | nazwisko=Jensen | imię2=Dr Donald | nazwisko2=V. Bodeen | tytuł=Co Twoje oczy mówią o zdrowiu - Irydologia w praktyce | wydawca=Studio Astropsychologii | miejsce=Białystok | rok=2011 | isbn=978-83-7377-501-5}} |
* {{Cytuj książkę | odn=tak | imię=Dr Bernard | nazwisko=Jensen | imię2=Dr Donald | nazwisko2=V. Bodeen | tytuł=Co Twoje oczy mówią o zdrowiu - Irydologia w praktyce | wydawca=Studio Astropsychologii | miejsce=Białystok | rok=2011 | isbn=978-83-7377-501-5}} |
||
* {{Cytuj książkę | odn=tak | imię=Aliona | nazwisko=Szmukała-Rostovceva | tytuł=Irydologia zilustrowana. Praktyczny poradnik. Znaki irydologiczne na ponad 230 zdjęciach | wydawca=GWP | miejsce=Gdańsk | rok=2014 | isbn=978-83-60577-91-2}} |
* {{Cytuj książkę | odn=tak | imię=Aliona | nazwisko=Szmukała-Rostovceva | tytuł=Irydologia zilustrowana. Praktyczny poradnik. Znaki irydologiczne na ponad 230 zdjęciach | wydawca=GWP | miejsce=Gdańsk | rok=2014 | isbn=978-83-60577-91-2}} |
||
* {{Cytuj książkę| odn=tak|nazwisko=Walocha|imię=Jerzy|tytuł=Anatomia prawidłowa człowieka|rok=2013|wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego|miejsce=Kraków|strony=111-112|isbn=978-83-233-3581-8|wydanie=I|tytuł tomu=Głowa i Szyja}} |
|||
{{Oko}} |
{{Oko}} |
||
Wersja z 22:36, 3 maj 2019
Tęczówka (łac. iris) – element budowy oka, nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część błony naczyniowej. W centrum zawiera otwór zwany źrenicą[1][2] (łac. pupilla). Na przedniej powierzchni widać regularnie ułożone wyniosłości (beleczki, trabeculae) oraz wgłębienia (zatoki, cryptae). Na jej tylnej powierzchni obecne są fałdy tęczówki (nieregularne zagłębienia i uwypuklenia)[3].
Warstwy tęczówki
Wyróżnia się cztery warstwy tęczówki[3]:
- warstwa graniczna przednia tęczówki – nabłonek jednowarstwowy płaski
- zrąb tęczówki, w skład którego wchodzi wyżej opisana warstwa mięśni[4]
- warstwę barwnikową, tak zwaną część tęczówkową siatkówki[3].
Analiza tęczówki oka człowieka wykorzystywana jest w irydologii[5][6].
Mięśnie tęczówki
Tęczówka zawiera dwa układy włókienek mięśniowych, które działając antagonistycznie sprawiają, że działa ona jak przysłona fotograficzna i reguluje dopływ światła do soczewki[1][2].
- Mięsień zwieracz źrenicy (łac. musculus sphincter pupillae), unerwiony przez włókna przywspółczulne[1][2] pozazwojowe pochodzące ze zwoju rzęskowego – nerwy rzęskowe krótkie[4] (włókna przedzwojowe pochodzą z jądra przywspólczulnego nerwu okoruchowego[4]), ma wiązki mięśniowe ułożone spiralnie[1] i znajduje się przy brzegu źrenicy[2].
- Mięsień rozwieracza źrenicy (łac. musculus dilatator pupillae), unerwiony przez włókna współczulne[1][2] pozazwojowe ze zwoju szyjnego górnego pnia współczulnego[4] (włókna przedzwojowe pochodzą z jądra pośrednio-bocznego odcinka C8-Th12 rdzenia kręgowego)[4], ma wiązki mięśniowe ułożone promieniście[1] między obwodem tęczówki a źrenicą[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f Niżankowska 2000 ↓, s. 163.
- ↑ a b c d e f James, Chew i Bron 1997 ↓, s. 23.
- ↑ a b c Walocha 2013 ↓, s. 111.
- ↑ a b c d e Walocha 2013 ↓, s. 112.
- ↑ Jensen i V. Bodeen 2011 ↓, s. 21.
- ↑ Szmukała-Rostovceva 2014 ↓, s. 11.
Bibliografia
- Maria Hanna Niżankowska: Podstawy okulistyki. Wyd. II. Wrocław: VOLUMED, 2000. ISBN 83-87804-14-2.
- Bruce James, Chris Chew, Anthony Bron: Kompendium okulistyki. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1997. ISBN 83-200-2186-3.
- Dr Bernard Jensen, Dr Donald V. Bodeen: Co Twoje oczy mówią o zdrowiu - Irydologia w praktyce. Białystok: Studio Astropsychologii, 2011. ISBN 978-83-7377-501-5.
- Aliona Szmukała-Rostovceva: Irydologia zilustrowana. Praktyczny poradnik. Znaki irydologiczne na ponad 230 zdjęciach. Gdańsk: GWP, 2014. ISBN 978-83-60577-91-2.
- Jerzy Walocha: Anatomia prawidłowa człowieka. Wyd. I. T. Głowa i Szyja. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, s. 111-112. ISBN 978-83-233-3581-8.
|
Kontrola autorytatywna (struktura anatomiczna):