Barionyks: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
źródła/przypisy |
źródła/przypisy |
||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
*[http://www. |
*[http://www.encyklopedia.dinozaury.com/wiki/Baryonyx Barionyks na dinozaury.com] |
||
* |
|||
*http://www.encyklopedia.dinozaury.com/wiki/Baryonyx |
|||
*https://blog.everythingdinosaur.co.uk/blog/_archives/2011/01/15/4727557.html |
*https://blog.everythingdinosaur.co.uk/blog/_archives/2011/01/15/4727557.html |
||
*https://www.nhm.ac.uk/discover/how-did-baryonyx-change-what-we-knew-about-spinosaurs.html |
*https://www.nhm.ac.uk/discover/how-did-baryonyx-change-what-we-knew-about-spinosaurs.html |
||
Wersja z 19:55, 10 sie 2019
| Baryonyx walkeri | |
| Charig & Milner, 1986 | |
 Model barionyksa w NHM | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
barionyks |
| Gatunek |
Baryonyx walkeri |
Barionyks (Baryonyx walkeri) – dwunożny, mięsożerny dinozaur, teropod z rodziny spinozaurów[1] żyjący w epoce wczesnej kredy 130–125 milionów lat temu na terenach dzisiejszej Europy[1].
Odkrycia
Skamieniałości barionyksa zostały po raz pierwszy odkryte w styczniu 1983 przez kolekcjonera skamielin Williama Walkera w odkrywce gliny w hrabstwie Surrey w północnej Anglii.[2] Walker odkrył potężny pazur po czym skontaktował się z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie[3][4]. Z muzeum została wysłana ekipa paleontologów pod przywództwem Alana J. Charig i Angeli C. Milner aby przeszukać odkrywkę[3][4]. PO pewnym czasie ekipa odkopała w połowie kompletny szkielet młodego osobnika.[5] Przypisano do niego wiele pojedynczych fragmentów czaszki, zębów i pazurów oraz fragmentarny szkielet odkryty w Portugalii[5], jednak w 2018 roku obalono przekonanie, jakoby to miał on należeć do barionyksa, gdyż u znaleziska z Portugalii nie występował silnie zakrzywiony do góry przedni koniec żuchwy[5], jaki występował u znaleziska z Anglii.[5]
Etymologia
Barionyks oznacza z łaciny[1] "ciężki pazur" (βαρύς/barys = "ciężki" + ὄνυξ/onyx = pazur) i odnosi się do pazura na pierwszym palcu kończyn przednich, mierzącego 35 cm[6] , który prawdopodobnie służył mu do łapania ryb[5][1][6][4]. Epitet walkeri wywodzi się od nazwiska jego odkrywcy - Williama Walkera.[5]
Budowa
Szacuje się, że barionyks mierzył około 8,5 m i osiągał wagę 1,7 ton. Miał smukłą sylwetkę i silne nogi, zdolne do uniesienia całego ciężaru ciała.[5] Wyróżniał się spośród teropodów[1] swoją długą, niską i wąską czaszką. Jego nozdrza oddalone były od czubka pyska o 10 cm. W szczękach znajdowało się około 125 drobnych, ostrych zębów. Kształt jego czaszki przypomina kształt pyska gawiala. Na grzbiecie pyska znajdował się grzebieniasty wyrostek prawdopodobnie pełniący funkcję godową lub odstraszającą rywala.[4] Jego szczątki znaleziono w deltach dawnych rzek, co wskazywać by mogło na rybożerność.[6]
Sposób odżywiania
O rybożerności świadczą znalezione wraz z ze skamieniałościami rybie łuski oraz liczne małe, cienkie i spiczaste zęby, nadające się do chwytania śliskiej zdobyczy. Polował w sposób podobny do dzisiejszych niedźwiedzi brunatnych, łapiąc ryby w swoje potężne pazury.[4] Dietę prawdopodobnie uzupełniał zwierzętami lądowymi, gdyż w okolicy żołądka znaleziono także kość należącą do młodego iguanodona.[4][5] Nie jest jednak oczywiste czy sam polował na młode zwierzęta czy też odżywiał się padliną.[5][4]
Przypisy
- ↑ a b c d e Barionyks [online], Wikipedia, wolna encyklopedia, 10 sierpnia 2019 [dostęp 2019-08-10] (pol.).
- ↑ Mike, Remembering January 1983 - The Discovery of Baryonyx [online], Everything Dinosaur Blog [dostęp 2019-08-10] (ang.).
- ↑ a b How did Baryonyx change what we knew about spinosaurs? [online], www.nhm.ac.uk [dostęp 2019-08-10] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Martyna Maroń (red.), Mini encyklopedia. Dinozaury, Marek Halczuk (tłum.), Tytuł oryginału: Pocket factfiles. Dinosaurs, Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, 2004, ISBN IBSN-10:, ISBN 83-7250-240-4.
- ↑ a b c d e f g h i Baryonyx – Encyklopedia Dinozaury.com [online], www.encyklopedia.dinozaury.com [dostęp 2019-08-10] (pol.).
- ↑ a b c Charig, A.J. and Milner, A.C. (1997). "Baryonyx walkeri, a fish-eating dinosaur from the Wealden of Surrey." Bulletin of the Natural History Museum of London, 53: 11–70.
Linki zewnętrzne
- Barionyks na dinozaury.com
- https://blog.everythingdinosaur.co.uk/blog/_archives/2011/01/15/4727557.html
- https://www.nhm.ac.uk/discover/how-did-baryonyx-change-what-we-knew-about-spinosaurs.html
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
