Rodzeństwo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m dr |
→Wykresy genealogiczne: dopracowane, wprowadzony szablon familytree |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
== Wykresy genealogiczne == |
== Wykresy genealogiczne == |
||
{{Dopracować|sekcja|wikikod=2015-12|poprawić format wykresów genealogicznych}} |
|||
[[Tablica genealogiczna|Wykresy genealogiczne]] przedstawiają [[relacja rodzinna|relacje w rodzinie]] dla danego [[probant]]a: |
[[Tablica genealogiczna|Wykresy genealogiczne]] przedstawiają [[relacja rodzinna|relacje w rodzinie]] dla danego [[probant]]a: |
||
=== Rodzeństwo rodzone === |
=== Rodzeństwo rodzone === |
||
Rodzeństwo rodzone (biologiczne) to dzieci tych samych dwojga rodziców, które są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej: |
Rodzeństwo rodzone (biologiczne) to dzieci tych samych dwojga rodziców, które są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej: |
||
{{familytree/start}} |
|||
ojciec matka |
|||
{{familytree | ojciec | | | | | | | | | | matka | ojciec=ojciec | matka=matka}} |
|||
│ │ |
|||
{{familytree | |!| | | | | | | | | | | |!|}} |
|||
└───┬─────────┬─────────┬──────┘ |
|||
{{familytree | |`|-|v|-|-|-|v|-|-|-|v|-|'|}} |
|||
│ │ │ |
|||
{{familytree | | |probant| |brat lub siostra| |brat lub siostra itd.| | | probant=probant | brat lub siostra=brat lub siostra | brat lub siostra itd.=brat lub siostra itd.}} |
|||
probant brat brat |
|||
{{familytree/end}} |
|||
lub lub |
|||
siostra siostra |
|||
itd. |
|||
=== Rodzeństwo przyrodnie === |
=== Rodzeństwo przyrodnie === |
||
Rodzeństwo przyrodnie to dzieci jednego wspólnego rodzica z dwojgiem różnych drugich rodziców (ojca z inną kobietą albo matki z innym mężczyzną), które również są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej: |
Rodzeństwo przyrodnie to dzieci jednego wspólnego rodzica z dwojgiem różnych drugich rodziców (ojca z inną kobietą albo matki z innym mężczyzną), które również są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej: |
||
{{familytree/start}} |
|||
ojciec matka ojczym |
|||
{{familytree | ojciec | | | | matka | | | | | ojczym | ojciec=ojciec | matka='''matka''' | ojczym=ojczym}} |
|||
│ │ │ │ |
|||
{{familytree | |!| | | | |!| |!| | | | |!|}} |
|||
└───┬─────┘ └──────┬────────┘ |
|||
{{familytree | |`|-|v|-|-|'| |`|-|-|v|-|'|}} |
|||
│ │ |
|||
brat lub brat lub |
{{familytree | | |brat lub siostra| | | | | |brat lub siostra| | | brat lub siostra=brat lub siostra}} |
||
{{familytree/end}} |
|||
siostra siostra |
|||
macocha ojciec matka |
|||
{{familytree/start}} |
|||
│ │ │ │ |
|||
{{familytree | macocha | | | | ojciec | | | | | matka | macocha=macocha | ojciec='''ojciec''' | matka=matka}} |
|||
└────┬─────┘ └──────┬──────┘ |
|||
{{familytree | |!| | | | |!| |!| | | | |!|}} |
|||
│ │ |
|||
{{familytree | |`|-|v|-|-|'| |`|-|-|v|-|'|}} |
|||
brat lub brat lub |
|||
{{familytree | | |brat lub siostra| | | | | |brat lub siostra| | | brat lub siostra=brat lub siostra}} |
|||
{{familytree/end}} |
|||
=== Rodzeństwo przybrane === |
=== Rodzeństwo przybrane === |
||
Do ostatniej kategorii należą dzieci ojczyma lub macochy z ich poprzedniego związku. "Rodzeństwo" takie nie jest ze sobą spokrewnione ani spowinowacone: |
Do ostatniej kategorii należą dzieci ojczyma lub macochy z ich poprzedniego związku. "Rodzeństwo" takie nie jest ze sobą spokrewnione ani spowinowacone: |
||
{{familytree/start}} |
|||
ojciec matka ojczym kobieta |
|||
{{familytree | ojciec | | | matka | | | ojczym | | | kobieta | ojciec=ojciec | matka=matka | ojczym=ojczym | kobieta=kobieta}} |
|||
│ │ │ │ │ │ |
|||
{{familytree | |!| | | |!| |!| | |!| |!| | | |!}} |
|||
└───┬─────┘ └───────┘ └────┬────┘ |
|||
{{familytree | |`|-|v|-|'| |`|-|-|'| |`|-|v|-|'|}} |
|||
│ │ |
|||
{{familytree | | |probant| | | | | | | | |rodzeństwo| | | probant=probant | rodzeństwo="rodzeństwo przybrane"}} |
|||
{{familytree/end}} |
|||
przybrane" |
|||
{{familytree/start}} |
|||
mężczyzna macocha ojciec matka |
|||
{{familytree | mężczyzna | | | macocha | | | ojciec | | | matka | mężczyzna=mężczyzna | macocha=macocha | ojciec=ojciec | matka=matka }} |
|||
│ │ │ │ │ │ |
|||
{{familytree | |!| | | |!| |!| | |!| |!| | | |!}} |
|||
└────┬─────┘ └────────┘ └──────┬──────┘ |
|||
{{familytree | |`|-|v|-|'| |`|-|-|'| |`|-|v|-|'|}} |
|||
│ │ |
|||
{{familytree | | |rodzeństwo| | | | | | | | |probant| | | probant=probant | rodzeństwo="rodzeństwo przybrane"}} |
|||
{{familytree/end}} |
|||
przybrane" |
|||
=== Jedynak === |
=== Jedynak === |
||
Jedynak nie ma rodzeństwa: |
Jedynak nie ma rodzeństwa: |
||
{{familytree/start}} |
|||
ojciec matka |
|||
{{familytree | ojciec | | | | | matka | ojciec=ojciec | matka=matka}} |
|||
│ │ |
|||
{{familytree | |!| | | | | |!|}} |
|||
└────┬─────┘ |
|||
{{familytree | |`|-|-|v|-|-|'|}} |
|||
│ |
|||
probant |
{{familytree | | | |probant| probant=probant}} |
||
{{familytree/end}} |
|||
== Język prawny == |
== Język prawny == |
||
Wersja z 15:37, 5 sty 2021
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Rodzeństwo – w genealogii i prawie dzieci tych samych rodziców bądź rodzica: wszyscy bracia i siostry w ogólności albo każdy z nich pojedynczo wobec drugiego z nich (tak zwłaszcza w tekstach prawnych).
Pojęcie
W podstawowym znaczeniu dotyczy zstępnych tej samej pary (filiacja), tj. rodzonych braci i sióstr. Rodzeństwo przyrodnie to dzieci tego samego ojca, ale różnych matek albo dzieci tej samej matki, ale różnych ojców (wspólny jeden rodzic oraz macocha bądź ojczym).
W języku polskim zasadniczo nie istnieje dodatkowa nazwa relacji między pasierbem a dziećmi ojczyma lub macochy z ich poprzednich związków. Przez analogię do rodziców przybranych niezbyt poprawnie określa się ich czasem rodzeństwem przybranym lub przyrodnim. Czasem dla odróżnienia od rodzeństwa rodzonego (prawdziwego) o rodzeństwie przybranym mówi się, że nie jest prawdziwe.
Rodzeństwo z ciąży mnogiej nazywane jest bliźniaczym (brat bliźniak, siostra bliźniaczka, bliźniak).
Osoba, która nie ma w ogóle rodzeństwa, to jedynak. Pierwsze dziecko danej pary na początku zawsze jest jedynakiem, kolejne dzieci już nie, chyba że pozostałe rodzeństwo zmarło we wczesnym dzieciństwie. Jeżeli w rodzinie jedynaków pojawia się rodzeństwo przyrodnie, to można uznać, że osoby takie również przestały być jedynakami.
Wykresy genealogiczne
Wykresy genealogiczne przedstawiają relacje w rodzinie dla danego probanta:
Rodzeństwo rodzone
Rodzeństwo rodzone (biologiczne) to dzieci tych samych dwojga rodziców, które są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej:
| ojciec | matka | ||||||||||||||||||||||||||||
| probant | brat lub siostra | brat lub siostra itd. | |||||||||||||||||||||||||||
Rodzeństwo przyrodnie
Rodzeństwo przyrodnie to dzieci jednego wspólnego rodzica z dwojgiem różnych drugich rodziców (ojca z inną kobietą albo matki z innym mężczyzną), które również są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej:
| ojciec | matka | ojczym | |||||||||||||||||||||||||||||
| brat lub siostra | brat lub siostra | ||||||||||||||||||||||||||||||
| macocha | ojciec | matka | |||||||||||||||||||||||||||||
| brat lub siostra | brat lub siostra | ||||||||||||||||||||||||||||||
Rodzeństwo przybrane
Do ostatniej kategorii należą dzieci ojczyma lub macochy z ich poprzedniego związku. "Rodzeństwo" takie nie jest ze sobą spokrewnione ani spowinowacone:
| ojciec | matka | ojczym | kobieta | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| probant | "rodzeństwo przybrane" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| mężczyzna | macocha | ojciec | matka | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| "rodzeństwo przybrane" | probant | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jedynak
Jedynak nie ma rodzeństwa:
| ojciec | matka | ||||||||||||||||||
| probant | |||||||||||||||||||
Język prawny
W aktach normatywnych i innych aktach prawnych wystąpienie terminu rodzeństwo oznacza osobę będącą krewnym drugiego stopnia linii bocznej, a więc bez jakiegokolwiek rozróżnienia na rodzeństwo rodzone i przyrodnie. Natomiast tzw. rodzeństwo przybrane według prawa nie jest ani spokrewnione, ani powinowate.
Konflikty w rodzeństwie
W rodzeństwie może ujawniać się konflikt wieku (pogardliwe użycie określeń starszy/młodszy brat/siostra), konflikt pokoleń (przy znacznej różnicy wieku między najstarszą a najmłodszą osobą z rodzeństwa, sięgającej 10 lat i więcej) czy konflikt płci (między bratem i siostrą). Przyczyną takich konfliktów lub nieporozumień może być rywalizacja (skryta lub jawna) o względy rodziców bądź sama znaczna różnica wieku (wejście w dorosłość, ciężar opieki nie nad własnym dzieckiem lecz rodzeństwem).
Rodzeństwo w kulturze
Stosunki między rodzeństwem są częstym motywem dzieł kultury:
- książka Bracia Lwie Serce
- serial telewizyjny Bracia i siostry
- serial telewizyjny Ich pięcioro
- powieść oraz serial Boża podszewka
- kilka filmów i seriali z udziałem bliźniaczek Olsen, np. Czy to ty, czy to ja? i Pełna chata
- O dwóch takich, co ukradli księżyc
Dzień Rodzeństwa
W Stanach Zjednoczonych obchodzi się Dzień Rodzeństwa w dniu 10 kwietnia. Święto to jest obchodzone corocznie w 45 stanach od 1998 roku jako wyraz szacunku dla rodzeństwa. Są próby przeniesienia tego święta do Polski.
