Stanisław Czernik

Stanisław Czernik

Portret Stanisława Czernika autorstwa Zbigniewa Kresowatego
Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1899 Zochcin
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 1969 Łódź
Dziedzina sztuki	liryka, powieść
Epoka	dwudziestolecie międzywojenne, współczesność

Stanisław Czernik (ur. 16 stycznia 1899 w Zochcinie koło Opatowa, zm. 3 grudnia 1969 w Łodzi) – polski powieściopisarz, folklorysta i poeta, przedstawiciel kierunku zw. autentyzmem, postulującego wiązanie w sztuce prawdy artystycznej i życiowej.

Życiorys

Grób literata Stanisława Czernika i jego syna dr Mieczysława na Starym Cmentarzu w Łodzi

Pochodził z rodziny chłopskiej. Ukończył gimnazjum w Olkuszu oraz seminarium nauczycielskie w Jędrzejowie. W latach 1920−1923 studiował zaocznie ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim. Po studiach pracował w Gostyniu, gdzie redagował „Głos Gostyński”. Następnie był nauczycielem w Koźminie i Grójcu, zaś po uzyskaniu dyplomu nauczyciela szkół średnich – w Ostrzeszowie. W latach 1931−1932 był dyrektorem tamtejszego Miejskiego Koedukacyjnego Gimnazjum Humanistycznego.

W latach 1935−1939 wydawał w Ostrzeszowie miesięcznik „Okolica Poetów”, wokół którego skupiło się środowisko autentystów. Drukował też w czasopismach „Kuryer Literacko-Naukowy” (1930−1938), „Wici Wielkopolskie” (1932−1937), „Kamena” (1934−1935), „Zet” (1934−1937), „Kultura” (1937−1938), „Prosto z Mostu” (1937−1939).

Od 1937 był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Brał udział w kampanii wrześniowej, po zakończeniu której przedostał się do Rumunii, a następnie do Algieru, gdzie w latach 1940−1945 był dyrektorem polskiej szkoły. Bezpośrednio po wojnie działał w polskim szkolnictwie we Włoszech i Anglii.

W 1947 wrócił do kraju i pracował do 1951 w Ministerstwie Kultury. W 1951 przeniósł się do Łodzi. W 1955 otrzymał nagrodę miasta Łodzi za całokształt twórczości. Po wojnie publikował m.in. w czasopismach „Twórczość” (1957−1969), „Odgłosy” (1958−1969), „Tygodnik Kulturalny” (1962-1968). W 1956 wchodził w skład redakcji pisma „Łódź Literacka”, zaś w latach 1957−1960 – „Orka”. Był też współzałożycielem i redaktorem Wydawnictwa Łódzkiego.

W Ostrzeszowie odbywa się co roku konkurs poetycki im. Stanisława Czernika.

Wybrane utwory

Tomy poetyckie

• Poezje, 1931
• O polskim płocie, 1934
• Przyjaźń z ziemią, 1934

Powieści

• Gorycz, 1938
• Smolarnia nad Bobrową Strugą, 1948 (powieść z czasów Władysława Hermana).
• Wichura, 1958
• Ręka, 1963

Inne publikacje

• Humor i satyra ludu polskiego, 1956
• Klechdy ludu polskiego, 1957
• Polska epika ludowa, 1958
• Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej, 1962

Bibliografia

• Polscy pisarze współcześni. Informator 1944−1970, Lesław M.L.M. Bartelski (red.), Warszawa 1972 .brak strony (książka)
• ZbigniewZ. Andres ZbigniewZ., Tristium liber. O poezji wojennej Stanisława Czernika, „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej”, 26, 1989, 163−177 .
• ZbigniewZ. Andres ZbigniewZ., Stanisław Czernik – autentystyczny rodowód twórczości, Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, 1990 .brak strony (książka)
• GrzegorzG. Gazda GrzegorzG., Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej, Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 43, ISBN 978-83-7420-110-0 .
• JerzyJ. Kwiatkowski JerzyJ., Dwudziestolecie międzywojenne, wyd. III - 5 dodruk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012 (Wielka Historia Literatury Polskiej), s. 51–52, 500–501, ISBN 978-83-01-13851-6 .
• StanisławS. Burkot StanisławS., Literatura polska 1939-2009, wyd. III, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 198–199, ISBN 978-83-01-16289-4 .