Stanisław Czernik

Stanisław Czernik
Portret Stanisława Czernika autorstwa Zbigniewa Kresowatego
Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1899 Zochcin
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 1969 Łódź
Dziedzina sztuki	liryka, powieść
Epoka	dwudziestolecie międzywojenne, współczesność

Stanisław Czernik (ur. 16 stycznia 1899 w Zochcinie koło Opatowa, zm. 3 grudnia 1969 w Łodzi) – polski powieściopisarz, folklorysta i poeta, przedstawiciel kierunku zw. autentyzmem postulującego wiązanie w sztuce prawdy artystycznej i życiowej.

Życiorys

Grób literata Stanisława Czernika i jego syna dr Mieczysława na Starym Cmentarzu w Łodzi

Pochodził z rodziny chłopskiej. Ukończył gimnazjum w Olkuszu oraz seminarium nauczycielskie w Jędrzejowie. W latach 1920-1923 studiował zaocznie ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim. Po studiach pracował w Gostyniu, gdzie redagował „Głos Gostyński”. Następnie był nauczycielem w Koźminie i Grójcu, zaś po uzyskaniu dyplomu nauczyciela szkół średnich – w Ostrzeszowie. W latach 1931-1932 był dyrektorem tamtejszego Miejskiego Koedukacyjnego Gimnazjum Humanistycznego.

W latach 1935-1939 wydawał w Ostrzeszowie miesięcznik „Okolica Poetów”, wokół którego skupiło się środowisko autentystów. Drukował też w czasopismach „Kuryer Literacko-Naukowy” (1930-1938), „Wici Wielkopolskie” (1932-1937), „Kamena” (1934-1935), „Zet” (1934-1937), „Kultura” (1937-1938), „Prosto z Mostu” (1937-1939).

Od 1937 był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Brał udział w kampanii wrześniowej, po zakończeniu której przedostał się do Rumunii, a następnie do Algieru, gdzie w latach 1940-1945 był dyrektorem polskiej szkoły. Bezpośrednio po wojnie działał w polskim szkolnictwie we Włoszech i Anglii.

W 1947 wrócił do kraju i pracował do 1951 w Ministerstwie Kultury. W 1951 przeniósł się do Łodzi. W 1955 otrzymał nagrodę miasta Łodzi za całokształt twórczości. W latach 1955-1956 był prezesem łódzkiego oddziału ZLP. Po wojnie publikował m.in. w czasopismach „Twórczość” (1957-1969), „Odgłosy” (1958-1969), „Tygodnik Kulturalny” (1962-1968). W 1956 wchodził w skład redakcji pisma „Łódź Literacka”, zaś w latach 1957-1960 – „Orka”. Był też współzałożycielem i redaktorem Wydawnictwa Łódzkiego.

W Ostrzeszowie odbywa się co roku konkurs poetycki im. Stanisława Czernika.

Wybrane utwory

Tomy poetyckie

• Poezje, 1931
• O polskim płocie, 1934
• Przyjaźń z ziemią, 1934

Powieści

• Gorycz, 1938
• Wichura, 1958
• Ręka, 1963

Inne publikacje

• Humor i satyra ludu polskiego, 1956
• Klechdy ludu polskiego, 1957
• Polska epika ludowa, 1958

Bibliografia

• Polscy pisarze współcześni. Informator 1944-1970, opracował Lesław M. Bartelski, Warszawa 1972
• Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 43. ISBN 978-83-7420-110-0.
• Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 51-52, 500-501, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.
• Stanisław Burkot: Literatura polska 1939-2009. Wyd. III. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 198-199. ISBN 978-83-01-16289-4.