Stanisław Czernik
![]() Portret Stanisława Czernika autorstwa Zbigniewa Kresowatego | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Stanisław Czernik (ur. 16 stycznia 1899 w Zochcinie koło Opatowa, zm. 3 grudnia 1969 w Łodzi) – polski powieściopisarz, folklorysta i poeta, przedstawiciel kierunku zw. autentyzmem, postulującego wiązanie w sztuce prawdy artystycznej i życiowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny chłopskiej. Ukończył gimnazjum w Olkuszu oraz seminarium nauczycielskie w Jędrzejowie. W latach 1920−1923 studiował zaocznie ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim. Po studiach pracował w Gostyniu, gdzie redagował „Głos Gostyński”. Następnie był nauczycielem w Koźminie i Grójcu, zaś po uzyskaniu dyplomu nauczyciela szkół średnich – w Ostrzeszowie. W latach 1931−1932 był dyrektorem tamtejszego Miejskiego Koedukacyjnego Gimnazjum Humanistycznego.
W latach 1935−1939 wydawał w Ostrzeszowie miesięcznik „Okolica Poetów”, wokół którego skupiło się środowisko autentystów. Drukował też w czasopismach „Kuryer Literacko-Naukowy” (1930−1938), „Wici Wielkopolskie” (1932−1937), „Kamena” (1934−1935), „Zet” (1934−1937), „Kultura” (1937−1938), „Prosto z Mostu” (1937−1939).
Od 1937 był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Brał udział w kampanii wrześniowej, po zakończeniu której przedostał się do Rumunii, a następnie do Algieru, gdzie w latach 1940−1945 był dyrektorem polskiej szkoły. Bezpośrednio po wojnie działał w polskim szkolnictwie we Włoszech i Anglii.
W 1947 wrócił do kraju i pracował do 1951 w Ministerstwie Kultury. W 1951 przeniósł się do Łodzi. W 1955 otrzymał nagrodę miasta Łodzi za całokształt twórczości. Po wojnie publikował m.in. w czasopismach „Twórczość” (1957−1969), „Odgłosy” (1958−1969), „Tygodnik Kulturalny” (1962-1968). W 1956 wchodził w skład redakcji pisma „Łódź Literacka”, zaś w latach 1957−1960 – „Orka”. Był też współzałożycielem i redaktorem Wydawnictwa Łódzkiego.
W Ostrzeszowie odbywa się co roku konkurs poetycki im. Stanisława Czernika.
Wybrane utwory[edytuj | edytuj kod]
Tomy poetyckie[edytuj | edytuj kod]
Powieści[edytuj | edytuj kod]
- Gorycz, 1938
- Smolarnia nad Bobrową Strugą, 1948 (powieść z czasów Władysława Hermana).
- Wichura, 1958
- Ręka, 1963
Inne publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Humor i satyra ludu polskiego, 1956
- Klechdy ludu polskiego, 1957
- Polska epika ludowa, 1958
- Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej, 1962
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Wykaz literatury uzupełniającej:
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polscy pisarze współcześni. Informator 1944−1970, Lesław M. Bartelski (red.), Warszawa 1972 .
- Zbigniew Andres, Tristium liber. O poezji wojennej Stanisława Czernika, „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej”, 26, 1989, 163−177 .
- Zbigniew Andres , Stanisław Czernik – autentystyczny rodowód twórczości, Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, 1990 .
- Grzegorz Gazda , Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej, Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 43, ISBN 978-83-7420-110-0 .
- Jerzy Kwiatkowski , Dwudziestolecie międzywojenne, wyd. III - 5 dodruk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012 (Wielka Historia Literatury Polskiej), s. 51–52, 500–501, ISBN 978-83-01-13851-6 .
- Stanisław Burkot , Literatura polska 1939-2009, wyd. III, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 198–199, ISBN 978-83-01-16289-4 .
- Absolwenci Wydziału Prawno-Ekonomicznego Uniwersytetu Poznańskiego
- Członkowie Związku Literatów Polskich (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
- Członkowie Związku Zawodowego Literatów Polskich
- Laureaci Nagrody Miasta Łodzi
- Ludzie związani z Ostrzeszowem
- Pisarze związani z Łodzią
- Pisarze związani z Olkuszem
- Pisarze związani z Poznaniem
- Pochowani w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi
- Polscy folkloryści
- Polscy pisarze dwudziestolecia międzywojennego
- Polscy poeci
- Polscy prozaicy
- Urodzeni w 1899
- Zmarli w 1969