Stanisław Czernik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Czernik
Ilustracja
Portret Stanisława Czernika autorstwa Zbigniewa Kresowatego
Data i miejsce urodzenia

16 stycznia 1899
Zochcin

Data i miejsce śmierci

3 grudnia 1969
Łódź

Dziedzina sztuki

liryka, powieść

Epoka

dwudziestolecie międzywojenne, współczesność

Stanisław Czernik (ur. 16 stycznia 1899 w Zochcinie koło Opatowa, zm. 3 grudnia 1969 w Łodzi) – polski powieściopisarz, folklorysta i poeta, przedstawiciel kierunku zw. autentyzmem, postulującego wiązanie w sztuce prawdy artystycznej i życiowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Grób literata Stanisława Czernika i jego syna dr Mieczysława na Starym Cmentarzu w Łodzi

Pochodził z rodziny chłopskiej. Ukończył gimnazjum w Olkuszu oraz seminarium nauczycielskie w Jędrzejowie. W latach 19201923 studiował zaocznie ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim. Po studiach pracował w Gostyniu, gdzie redagował „Głos Gostyński”. Następnie był nauczycielem w Koźminie i Grójcu, zaś po uzyskaniu dyplomu nauczyciela szkół średnich – w Ostrzeszowie. W latach 19311932 był dyrektorem tamtejszego Miejskiego Koedukacyjnego Gimnazjum Humanistycznego.

W latach 19351939 wydawał w Ostrzeszowie miesięcznik „Okolica Poetów”, wokół którego skupiło się środowisko autentystów. Drukował też w czasopismach „Kuryer Literacko-Naukowy” (1930−1938), „Wici Wielkopolskie” (1932−1937), „Kamena” (1934−1935), „Zet” (1934−1937), „Kultura” (1937−1938), „Prosto z Mostu” (1937−1939).

Od 1937 był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Brał udział w kampanii wrześniowej, po zakończeniu której przedostał się do Rumunii, a następnie do Algieru, gdzie w latach 1940−1945 był dyrektorem polskiej szkoły. Bezpośrednio po wojnie działał w polskim szkolnictwie we Włoszech i Anglii.

W 1947 wrócił do kraju i pracował do 1951 w Ministerstwie Kultury. W 1951 przeniósł się do Łodzi. W 1955 otrzymał nagrodę miasta Łodzi za całokształt twórczości. Po wojnie publikował m.in. w czasopismach „Twórczość” (1957−1969), „Odgłosy” (1958−1969), „Tygodnik Kulturalny” (1962-1968). W 1956 wchodził w skład redakcji pisma „Łódź Literacka”, zaś w latach 1957−1960 – „Orka”. Był też współzałożycielem i redaktorem Wydawnictwa Łódzkiego.

W Ostrzeszowie odbywa się co roku konkurs poetycki im. Stanisława Czernika.

Wybrane utwory[edytuj | edytuj kod]

Tomy poetyckie[edytuj | edytuj kod]

  • Poezje, 1931
  • O polskim płocie, 1934
  • Przyjaźń z ziemią, 1934

Powieści[edytuj | edytuj kod]

  • Gorycz, 1938
  • Smolarnia nad Bobrową Strugą, 1948 (powieść z czasów Władysława Hermana).
  • Wichura, 1958
  • Ręka, 1963

Inne publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Humor i satyra ludu polskiego, 1956
  • Klechdy ludu polskiego, 1957
  • Polska epika ludowa, 1958
  • Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej, 1962

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

 Wykaz literatury uzupełniającej: Stanisław Czernik.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Polscy pisarze współcześni. Informator 1944−1970, Lesław M. Bartelski (red.), Warszawa 1972.
  • Zbigniew Andres, Tristium liber. O poezji wojennej Stanisława Czernika, „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej”, 26, 1989, 163−177.
  • Zbigniew Andres, Stanisław Czernik – autentystyczny rodowód twórczości, Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, 1990.
  • Grzegorz Gazda, Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej, Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 43, ISBN 978-83-7420-110-0.
  • Jerzy Kwiatkowski, Dwudziestolecie międzywojenne, wyd. III - 5 dodruk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012 (Wielka Historia Literatury Polskiej), s. 51–52, 500–501, ISBN 978-83-01-13851-6.
  • Stanisław Burkot, Literatura polska 1939-2009, wyd. III, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 198–199, ISBN 978-83-01-16289-4.