Stanisław Ignacy Łaguna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Ignacy Łaguna
Ilustracja
Stanisław Łaguna (przed 1939)
Data i miejsce urodzenia

18 stycznia 1878
Czarnocinek

Data i miejsce śmierci

1 sierpnia 1943
Auschwitz-Birkenau

Dyrektor Dyrekcji Kolei w Radomiu
Okres

od 1930
do 1932

Poprzednik

Seweryn Andrzejewski

Następca

Stanisław Tarwid

Dyrektor Dyrekcji Kolei w Katowicach
Okres

od 1932
do 1933

Poprzednik

Mieczysław Niebieszczański

Następca

Otton Grosser

Dyrektor Dyrekcji Kolei we Lwowie
Okres

od 1933
do 1936

Poprzednik

Stefan Wiktor

Następca

Otton Grosser

Dyrektor Departamentu Komunikacji Delegatury Rządu na Kraj
Okres

od 1942
do 1943

Poprzednik

Witold Czapski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej

Stanisław Ignacy Łaguna herbu Grzymała IV[1], ps. „Zbrojny” (ur. 18 stycznia 1878 w Czarnocinku, zm. 1 sierpnia 1943 w Auschwitz-Birkenau) – polski inżynier, urzędnik Kolei Państwowych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Zygmunta h. Grzymała IV i Marii z Ubyszów h. Cholewa. Ukończył V gimnazjum w Warszawie, następnie w 1902 wydział mechaniczny Politechniki Warszawskiej. Po ukończeniu studiów pracował przy budowie elektrowni i pracach przygotowawczych do budowy wodociągu i kanalizacji w Wilnie. W 1905 wykładał matematykę w gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej w Pułtusku. Od 1907 pracował w kolejnictwie rosyjskim na Wołyniu i Podolu. Od 1917 działał w POW Wschód. Do kwietnia 1919 zarządzał tramwajami i elektrownią w Żytomierzu. Następnie objął stanowisko kierownika działu parowozowni, później został zastępcą dyrektora wydziału mechanicznego Dyrekcji Radomskiej. W 1920 przeprowadził ewakuację Wilna, pracując w Centralnym Komitecie Ewakuacyjnym przy Ministerstwie Komunikacji. Po zajęciu Wilna przez gen. L. Żeligowskiego zorganizował tam wydział kolejnictwa i został jego dyrektorem. Następnie był dyrektorem oddziału Dyrekcji Kolei Państwowych w Wilnie (1923)[2], dyrektorem dyrekcji okręgowych - w Radomiu (1930–1932)[3], Katowicach (1932[4]–1933[5]), Lwowie (1933[6]–1936[7]). W wyborach samorządowych 1934 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Lwowa z ramienia listy nr 1 (prorządowej)[8]. Od 1 marca 1936[9] do 1939[10] pełnił funkcję dyrektora Departamentu Ruchu Kolei Ministerstwa Komunikacji.

Był dwukrotnie żonaty. Około roku 1900 wziął ślub z Heleną Stachowską (zm. 1931)[1], w 1933 ożenił się z Anielą Zgórską[9].

Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Został dyrektorem Departamentu Komunikacji Delegatury Rządu na Kraj (1942–1943)[11]. Został aresztowany i wywieziony do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie poniósł śmierć 1 sierpnia 1943[12].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Marek Minakowski, Stanisław Ignacy Łaguna h. Ślasa [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-07-27].
  2. a b Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 26.
  3. Jednostka - Szukaj w Archiwach [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2024-04-25] (ang.).
  4. Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1932
  5. Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1933
  6. Zmiany na kierowniczych stanowiskach kolejowych. „Codzienna Gazeta Handlowa”, s. 1, nr 167 z 25 lipca 1933. 
  7. Kronika miejska. Pożegnanie dyr. inż. Łaguny. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 54 z 6 marca 1936. 
  8. Oficjalne wyniki wyborów do Rady Miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 130 z 31 maja 1934. 
  9. a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 180. [dostęp 2021-08-11].
  10. Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939
  11. Delegatura Rządu na Kraj. Biuro Delegata Rządu. Część III [online], dws-xip.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  12. http://auschwitz.org/muzeum/informacja-o-wiezniach/
  13. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi w służbie kolejowej”.
  14. M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. Odznaczenia Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Słowo Polskie”, s. 8, nr 104 z 17 kwietnia 1931. 
  16. Odznaczenia L. O. P. P.. „Wschód”. Nr 31, s. 5, 30 listopada 1936. 
  17. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 28.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]