Stratygrafia

Warstwa w Salta (Argentyna).

Strona z monografii Williama Smitha

Stratygrafia – dział geologii historycznej zajmujący się ustalaniem wieku i przyczyn rozmieszczenia skał w skorupie ziemskiej.

Twórcą podstawowych praw stratygrafii był duński geolog Nicolaus Steno. Natomiast twórcą biostratygrafii był angielski inżynier William Smith, który w 1795 roku odkrył podczas budowy kanałów, że w warstwach skalnych są obecne charakterystyczne dla nich skamieniałości, które pozwalają te warstwy identyfikować i określać ich wiek geologiczny. Stratygrafia przyczyniła się m.in. do rozwoju badań paleontologicznych. Dopiero jednak odkrycie zjawiska promieniotwórczości i wykorzystanie izotopów promieniotwórczych umożliwiło wyznaczenie wieku bezwzględnego skał w latach.

Do podstawowych metod wykorzystywanych przez stratygrafię należą:

• litostratygrafia (wyróżniająca jednostki skalne na podstawie typu skał),
• biostratygrafia (wyróżniająca jednostki skalne na podstawie znajdowanych w nich skamieniałości),
• chronostratygrafia (porządkująca skały na podstawie ich wieku),
• magnetostratygrafia (porządkująca skały na podstawie podobieństwa ich własności magnetycznych),
• stratygrafia sekwencji (wyróżniająca jednostki stratygraficzne na podstawie interpretacji środowiska powstania),
• pedostratygrafia (wyróżniająca jednostki glebowe na podstawie analiz zachowanych poziomów glebowych).

Prowadzone w drugiej połowie dwudziestego wieku geofizyczne badania sejsmiczne doprowadziły do narodzin stratygrafii sejsmicznej, a następnie stratygrafii sekwencji.

Zobacz też

• tabela stratygraficzna

Bibliografia

• Polskie zasady stratygrafii. GrzegorzG. Racki (red.), MarekM. Narkiewicz (red.), Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny, 2006, ISBN 83-7372-914-3, OCLC 169912508 .brak strony (książka)