Sukraloza
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C12H19Cl3O8 | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
397,63 g/mol | ||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
białe, bezwonne ciało stałe[1] | ||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||
Sukraloza, E955 – organiczny związek chemiczny, pochodna sacharozy, w której trzy grupy hydroksylowe zostały podstawione atomami chloru. Jest stosowana jako słodzik niedostarczający do organizmu kalorii, gdyż nie jest metabolizowany. Na rynku spożywczym dystrybuowana pod nazwą handlową Splenda[3], przy czym produkt ten zawiera 1,1% sukralozy oraz maltodekstrynę i glukozę jako wypełniacze[4].
Sukraloza jest ok. 600 razy słodsza od zwykłego cukru. Jest bardziej uniwersalna w użyciu od innego, powszechnie stosowanego słodzika – aspartamu, gdyż jest trwała w szerszym zakresie temperatury i pH. Dzięki temu można ją stosować również w wyrobach piekarniczych i kwaśnych napojach. Podobną trwałość termiczną i pH wykazują stewiozydy – słodkie związki zawarte w roślinie stewia. Sama sukraloza nie jest szkodliwa, ale rozkłada się na związki, które są szkodliwe dla organizmu ludzkiego: chloroglukozę i chlorofruktozę. Są one toksyczne, ale w większych ilościach niż te, które znaleźć można w produktach spożywczych. Około 20% sukralozy rozkłada się w organizmie[3], reszta zostaje wydalona w niezmienionej postaci.
W 2008 roku Mohamed B. Abou-Donia i współpracownicy opublikowali wyniki badań słodzika Splenda na szczurach, z których wynikało, że sukraloza nawet w ilościach mniejszych niż ADI wynoszące 5 mg/kg dziennie wykazuje szkodliwe działanie na organizm[4]. Badania te zostały skrytykowane w 2009 roku przez naukowców powiązanych z McNeil Nutritionals, dystrybutorem słodzika, oraz przez panel 9 ekspertów powołanych przez tę firmę. W pracach krytycznych zarzucono istotne braki metodologiczne, niedostateczne udokumentowanie wyciągniętych wniosków oraz ich sprzeczność z innymi badaniami[5][6]. Obie strony sporu podtrzymały swoje stanowisko w listach do wydawcy czasopisma „Regulatory Toxicology and Pharmacology” opublikowanych w 2012 roku[7][8]. W kolejnych badaniach na myszach stwierdzono jednak negatywny wpływ długotrwałego, regularnego spożywania sukralozy na mikrobiom przewodu pokarmowego[9][10].
Sukraloza została dopuszczona do użycia po raz pierwszy w Kanadzie w 1991 roku. Kolejnym krajami, które dopuściły ją do użycia były: Australia (1993), Nowa Zelandia (1996), USA (1998), Wielka Brytania (2003) i cała Unia Europejska (2004). Do 2005 roku sukraloza została dopuszczona do użycia w ponad 40 krajach na świecie. Oznaczana na produktach spożywczych kodem E955. Zalecane spożycie dzienne zostało ustalone na 5 (FDA) lub 9 mg/kg masy ciała (Health Canada) – stan na rok 2020[11].
Sukraloza została po raz pierwszy otrzymana w 1976 roku przez Shashikant Phadisa, chemika pracującego w Queen Elizabeth College w Londynie, w ramach grantu realizowanego dla firmy Tate & Lyle, podczas przeprowadzania reakcji sacharozy z odczynnikiem chlorującym.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Sucralose, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 12 sierpnia 2020, numer katalogowy: 69293 [dostęp 2023-08-30]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Sucralose, [w:] katalog produktów Sigma-Aldrich, Merck, numer katalogowy: 69293 [dostęp 2023-08-30].
- ↑ a b Pat Thomas, Life after aspartame, [w:] The Ecologist [online], 9 sierpnia 2005 (ang.).
- ↑ a b Mohamed B. Abou-Donia i inni, Splenda alters gut microflora and increases intestinal p-glycoprotein and cytochrome p-450 in male rats, „Journal of Toxicology and Environmental Health. Part A”, 71 (21), 2008, s. 1415–1429, DOI: 10.1080/15287390802328630, PMID: 18800291 (ang.).
- ↑ V. Lee Grotz, Ian C. Munro, An overview of the safety of sucralose, „Regulatory Toxicology and Pharmacology”, 55 (1), 2009, s. 1–5, DOI: 10.1016/j.yrtph.2009.05.011, PMID: 19464334 (ang.).
- ↑ David Brusick i inni, Expert panel report on a study of Splenda in male rats, „Regulatory Toxicology and Pharmacology”, 55 (1), 2009, s. 6–12, DOI: 10.1016/j.yrtph.2009.06.013, PMID: 19567260 (ang.).
- ↑ Susan S. Schiffman, Mohamed B. Abou-Donia, Sucralose revisited: rebuttal of two papers about Splenda safety, „Regulatory Toxicology and Pharmacology”, 63 (3), 2012, s. 505–513, DOI: 10.1016/j.yrtph.2012.05.002, PMID: 22579627 (ang.).
- ↑ V. Lee Grotz, David Brusick, Response to the Letter to the Editor by S. Schiffman and M. Abou-Donia: Additional information to clarify the evidence of sucralose safety, „Regulatory Toxicology and Pharmacology”, 63 (3), 2012, s. 509–513, DOI: 10.1016/j.yrtph.2012.05.001 (ang.).
- ↑ Xiaoming Bian i inni, Gut Microbiome Response to Sucralose and Its Potential Role in Inducing Liver Inflammation in Mice, „Frontiers in Physiology”, 8, 2017, s. 487, DOI: 10.3389/fphys.2017.00487, PMID: 28790923, PMCID: PMC5522834 (ang.).
- ↑ Takashi Uebanso i inni, Effects of Low-Dose Non-Caloric Sweetener Consumption on Gut Microbiota in Mice, „Nutrients”, 9 (6), 2017, DOI: 10.3390/nu9060560, PMID: 28587159, PMCID: PMC5490539 (ang.).
- ↑ Samar Y. Ahmad, James K. Friel, Dylan S. Mackay, Effect of sucralose and aspartame on glucose metabolism and gut hormones, „Nutrition Reviews”, 78 (9), 2020, s. 725–746, DOI: 10.1093/nutrit/nuz099, PMID: 32065635 (ang.).