Szlarnik atolowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szlarnik atolowy
Zosterops stresemanni[1]
Mayr, 1931
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

szlarniki

Rodzaj

Zosterops

Gatunek

szlarnik atolowy

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Systematyka w Wikispecies

Szlarnik atolowy[3] (Zosterops stresemanni) – gatunek małego ptaka z rodziny szlarników (Zosteropidae). Występuje endemicznie tylko na wyspie Malaita należącej do Wysp Salomona. Jest gatunkiem najmniejszej troski.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał amerykański przyrodnik Ernst Mayr w 1931 roku na łamach „American Museum Novitates”. Autor nadał gatunkowi nazwę Zosterops stresemanni, a jako miejsce typowe podał wyspę Malaita[4][5]. Holotyp, dorosły samiec odłowiony przez H. Hamlina, E. Mayra, W.F. Coultasa i W.J. Eyerdama w lutym 1930 roku, znajduje się w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej[5].

Nie wyróżnia się podgatunków[6][7][8].

Obecne badania genetyczne pokazują, że gatunek ten należy do jednego kladu z szlarnikami: cytrynowym (Z. chloris), czarnoczelnym (Z. atrifrons), żółtodziobym (Z. emiliae), górskim (Z. montanus), czarnogłowym (Z. atricapilla), sawannowym (Z. abyssinicus), syberyjskim (Z. erythropleurus), złotawym (Z. nigrorum), japońskim (Z. japonicus), indyjskim (Z. palpebrosus), przylądkowym (Z. virens), malgaskim (Z. maderaspatanus), brunatnym (Z. brunneus), czarnołbistym (Z. melanocephalus), senegalskim (Z. senegalensis), australijskim (Z. luteus), jasnym (Z. citrinella), archipelagowym (Z. metcalfii), pręgowanym (Z. vellalavella), koralowym (Z. ugiensis), gołookim (Z. superciliosus), żółtoczelnym (Z. flavifrons), szarym (Z. cinereus), złotodziobym (Z. luteirostris), szlachetnym (Z. splendidus), nadobnym (Z. kulambangrae), rajskim (Z. rendovae ), rdzawobocznym (Z. lateralis), samotnym (Z. rennellianus), skromnym (Z. inornatus), papuaskim (Z. griseotinctus) i pustelniczym (Z. murphyi)[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Zosterops (Fosterops): gr. ζωστηρ zōstēr, ζωστηρος zōstēros „pas”; ωψ ōps, ωπος ōpos „oko”[10].
  • stresemanni – epitet gatunkowy jest eponimem honorującym Erwina Stresemanna (1889–1972) niemieckiego ornitologa, przyjaciela autora pierwszego opisu tego gatunku[11].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Mały ptak o szpiczastym, lekko zakrzywionym, stosunkowo dużym dziobie. Żuchwa matowo pomarańczowa z żółtawym końcem, górna szczęka szarawa. Nogi i stopy zielonkawo-szare. Tęczówki jasnobrązowe. Nie występuje dymorfizm płciowy. Wokół oczu nie ma charakterystycznych dla większości szlarników obrączek ocznych, ale ma zielonkawą gołą skórę. Od dzioba do oka czarniawy pasek, który przechodzi za oko. Górne części ciała żółtawo-oliwkowe. Lotki skrzydeł i sterówki ogona czarnobrązowe z szerokimi pirytowo-żółtymi obrzeżami. Dolne partie ciała jaśniejsze. Gardło, podgardle, szyja i pierś bladooliwkowozielone z lekko żółtymi pręgami. Brzuch i Pokrywy podogonowe żółtawe. Młode osobniki są podobne do dorosłych. Długość ciała 13,5 cm, masa ciała samica 21,7 g, samiec 22,2 g[12]. Wymiary jakie podał E. Mayr[5]:

Samiec Samica
Długość skrzydła (mm) 67–73 65–69
Długość dzioba (mm) 10–11,5 10–11,5
Długość ogona bez środkowych sterówek (mm) 43–47 42–45
Długość skoku (mm) 20–21 20–21
Masa ciała (g) 20–24 20,5–24

Późniejsze średnie wymiary na podstawie rozprawy doktorskiej z 2010 roku R.A. Blacka: długość skrzydła 68,72 mm, długość ogona 43,56 mm, długość dzioba 17,44 mm i długość skoku 20,42 mm[13].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje tylko około 6000 km²[14]. Szlarnik pręgowany występuje tylko na wyspie Malaita należącej do Wysp Salomona. Gatunek ten występuje w zakresie wysokości od poziomu morza do 1100 m n.p.m.[15]

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ptaka, którego habitatem są różne środowiska od pierwotnego lasu tropikalnego, poprzez zarośla i ogrody do lasów wtórnego wzrostu[12]. Dieta tego gatunku nie jest opisana. Długość pokolenia jest określana na 3,5 roku[14][2].

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Brak szczegółowych informacji na temat rozmnażania tego gatunku[12].

Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) szlarnik atolowy od 1988 roku jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Liczebność populacji nie jest oszacowana; w 1999 roku gatunek opisano jako bardzo pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako prawdopodobnie stabilny[14][2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zosterops stresemanni, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c Zosterops stresemanni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ZOSTEROPIDAE Bonaparte, 1853 - SZLARNIKI - WHITE-EYES (wersja: 2023-03-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-10-15].
  4. ↑ Denis Lepage, szlarnik atolowy Zosterops stresemanni Mayr, E 1931 [online], Avibase [dostęp 2023-10-22] (ang.).
  5. ↑ a b c Ernst Mayr, Birds collected during the Whitney South Sea Expedition. 17, The birds of Malaita Island (British Solomon Islands), „American Museum Novitates”, 506, Nowy Jork 1931, s. 26 (ang.).
  6. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes. IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2023-10-15]. (ang.).
  7. ↑ Alan P. Peterson, PASSERIFORMES, ZOSTEROPIDAE Bonaparte 1853, White-eyes and Yuhinas, Wersja 5.013 (2021-11-26) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-10-20] (ang.).
  8. ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 7 [online], grudzień 2022 [dostęp 2023-10-20].
  9. ↑ Moyle i inni, Explosive Pleistocene diversification and hemispheric expansion of a ‘‘great speciator’’, „Proceedings of National Academy of Sciences of the USA”, 106, 2006, s. 1863–1868.
  10. ↑ Zosterops, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-10-15] (ang.).
  11. ↑ stresemanni, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-10-22] (ang.).
  12. ↑ a b c Bas van Balen: Malaita White-eye Zosterops stresemanni, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-10-22]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  13. ↑ Richard Anthony Black, Phylogenetic and phenotypic divergence of an insular radiation of birds., t. 106, Imperial College London, Department of Life Sciences, 2010, s. 1–201.
  14. ↑ a b c Malaita White-eye Zosterops stresemanni. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  15. ↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 13: Penduline-tits to shrikes. Barcelona: Lynx Edicions, 2008, s. 464. ISBN 978-84-96553-45-3. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szlarnik_atolowy&oldid=71615111”