Szukacz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Szukacz[a] – nieistniejąca polska wyszukiwarka internetowa[1], funkcjonująca w latach 2001—2011. Została oparta w całości na polskim, autorskim rozwiązaniu programowym. Stworzona i uruchomiona za sprawą wydawnictwa Prószyński i S-ka przy osobistym zaangażowaniu Mieczysława Prószyńskiego. Prace związane z przygotowaniem do uruchomienia trwały od 1999 r. Uruchomiona we wrześniu 2001 r. Od początku dedykowana była do indeksowania i wyszukiwania dokumentów w języku polskim, chociaż do indeksu dodawane były również dokumenty spoza domen.pl”. Składała się z dwóch modułów: robota indeksującego i modułu wyszukiwania[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Prace nad tym projektem zaczęły się dwa lata wcześniej, w połowie 1999 r. W wersji usługi internetowej serwis ruszył z początkiem września 2001 r.[3] Większość wyszukiwarek w tamtym czasie ( Google, AltaVista, Yahoo) nie działała najlepiej w językach, które używają znaków diakrytycznych. W skrajnych przypadkach jak w przypadku wyszukiwarki Metacrawler wyniki w polskich słowach były pozbawione wszelkich znaków diakrytycznych. Wyszukiwarki wykazywały także niewielką świadomość zawiłości gramatyki języka polskiego. Rozwiązaniem tych problemów miało być uruchomienie wyszukiwarki Szukacz, która uwzględnia analizę morfologiczną. Wyszukiwarki w Polsce, które starały się być świadome morfologii, były już rozwijane, jednak napotkały trudności, ponieważ wyszukiwanie dawało zbyt wiele wyników i było zbyt wolne. Szukacz, podobnie jak inne analizatory morfologiczne, zwracał lematy a odpowiedź była relatywnie szybka[4]. Wśród wszystkich wyszukiwarek tych, które w tamtym czasie obsługiwały język polski było tylko 12 pozycji, przy czym były to tylko 3 silniki wyszukiwania: netsprint, google i szukacz, uruchomione właśnie w tych 12 serwisach[5]. Według badań Arkadiusza Podlaskiego, wyszukiwarka Szukacz wśród tych, które obsługiwały język polski, zajęła drugie miejsce pod względem uzyskiwanych odpowiedzi. Uplasowała się zaraz za Google, pomimo dużo skromniejszego indeksu zasobów[5]. W 2006 r. w indeksie wyszukiwarki znajdowało się 26 milionów dokumentów z 524 000 stron w języku polskim a w Google w tym samym czasie około 500 razy więcej[4]. W szczycie swojego rozwoju, pod koniec 2007 roku, Szukacz odpowiadał ze 115 milionów dokumentów w języku polskim pochodzących z miliona witryn (kolekcja „Polska”). Do połowy 2007 roku odpowiadał także z 45 milionów wyselekcjonowanych dokumentów w języku angielskim pochodzących z 2 milionów witryn (kolekcja „Świat” (tylko 4 procent pytań było skierowane do tej kolekcji)[3]. Pomimo lepszych wyników niż większość polskojęzycznych wyszukiwarek (Netsprint, Gooru) był odpowiedzialny tylko za 0.4% wyszukiwań[5].

Indeksy wykorzystywane do odpowiadania na pytania zadawane Szukaczowi były rozlokowane na 23 twardych dyskach, zamontowanych w 4 serwerach. Ten zestaw był zduplikowany na kolejnych 4 serwerach. W sumie cały system odpowiadający mieścił się na 10 serwerach. Kolejne trzy serwery służyły do zbierania danych i ich przetwarzania w postać indeksów[3].

Wyszukiwarka została zamknięta 1 listopada 2011 roku[3]. Od tego czasu pod adresem serwisu dostępna jest tylko usługa mapowa.

Funkcje[edytuj | edytuj kod]

Najważniejszą funkcjonalnością szukacza była poprawna obsługa polskojęzycznych dokumentów. Można było wybrać jeden z trzech sposobów traktowania polskiej zawartości dokumentów: z polskimi znakami i polską fleksją, z polskimi znakami lecz bez polskiej fleksji, bez polskich znaków i bez. Funkcjonalności te były możliwe do osiągnięcia dzięki wykorzystywaniu tezaurusa dla języka polskiego oraz algorytmów rozpoznawania odmian słów w języku polskim[6]. Wyszukiwanie z odmianą wyrazów wyróżniało go spośród całego rynku polskojęzycznych wyszukiwarek, bo oferował tą funkcję jako jedyny[5]. Inną unikalną funkcją wyszukiwarki w tamtym czasie było pokazywanie daty ostatniej modyfikacji dokumentu (nie mylić z datą ostatniego indeksowania)[7]. W przeciwieństwie do konkurencji oferował jeden z mniejszych wyborów filtrów i kwalifikatorów (tylko AND, OR i site)[5]. W 2005 r. Szukacz zintegrował wyszukiwarkę z lokalizatorem, by użytkownik miał możliwość wyszukiwania adresu bezpośrednio w tym samym serwisie. Dostawcą usługi map był serwis Targeo i Automapa. Szukacz dzięki temu zyskał dostęp do bazy 43 tys. miejscowości oraz 98 tys. ulic w 690 miastach[8][9][10]. Za sprawą Targeo do map trafiły także opisy miejsc pochodzące z Wikipedii[11].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Szukaczem” jest nazywana również część teleskopów optycznych – dodatkowa lunetka wizualna, umożliwiająca odszukanie i wstępną identyfikację badanego obiektu; Szukacze. [w:] www deltaoptical.pl [on-line]. [dostęp 2012-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-28)]. (pol.).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Arkadiusz Podlaski, Pierwsze miejsce w wyszukiwarkach. Sztuka skutecznego pozycjonowania na praktycznych przykładach, Zlote Mysli, 3 kwietnia 2015, s. 16, ISBN 978-83-7582-817-7 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  2. Bożena Boryczka, Praktyczny przewodnik po internecie dla bibliotekarzy, Branta, 2003, s. 35, ISBN 978-83-89073-35-8 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  3. a b c d Szukacz [online], web.archive.org, 23 marca 2023 [dostęp 2024-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-23].
  4. a b Gunilla M. Anderman, Margaret Rogers, Incorporating Corpora: The Linguist and the Translator, Multilingual Matters, 2008, s. 129, ISBN 978-1-85359-985-9 [dostęp 2024-03-01] (ang.).
  5. a b c d e Diana Krystyna Pietruch-Reizes, Wiesław Babik, Renata Alicja Frączek, Zarządzanie informacją w nauce, Prace PTIN, Katowice: Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej, 2010, s. 180, 182-186, ISBN 978-83-904561-9-5 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  6. Szukaj Szukaczem - Z ostatniej chwili... - www.szukacz.pl [online], web.archive.org, 6 lutego 2005 [dostęp 2024-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2005-02-06].
  7. Elżbieta Czesława Gondek, Diana Krystyna Pietruch-Reizes, Studia z informacji naukowej i dyscyplin pokrewnych : prace dedykowane Profesor Barbarze Stefaniak, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice: null, 2007, s. 124,125, ISBN 978-83-226-1623-9 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  8. Szukacz i AutoMapa razem [online], dobreprogramy, 27 września 2005 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  9. Tomasz Galanciak, Mapy internetowe [online], Magazyn T3, 9 listopada 2007 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  10. Nowy interes – mapy w sieci [online], Technopolis [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  11. Mapa Polski - Szukacz mapowy Targeo [online], www.targeo.pl [dostęp 2024-03-01].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]