Torpedowce typu Hamidiye
 „Abdül Mecid” w 1903 roku | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia | |
| Wejście do służby |
1902 |
| Wycofanie |
1911–1929 |
| Zbudowane okręty |
2 |
| Okręty w służbie |
0 |
| Dane taktyczno-techniczne[1][2] | |
| Wyporność |
normalna: 145 ton |
| Długość |
całkowita: 50,6 metra |
| Szerokość |
5,6 metra |
| Zanurzenie |
1,2 metra |
| Napęd |
2 maszyny parowe o łącznej mocy 2400 KM |
| Prędkość |
26 węzłów |
| Załoga |
30 |
| Uzbrojenie | |
Torpedowce typu Hamidiye – tureckie torpedowce z początku XX wieku. W latach 1901–1902 we włoskiej stoczni Ansaldo w Genui zbudowano dwa okręty tego typu. Jednostki weszły w skład marynarki Imperium Osmańskiego w 1902 roku. „Hamidiye” wziął udział w wojnie włosko-tureckiej, podczas której został zatopiony we wrześniu 1911 roku. „„Yunus”” (do 1908 roku „Abdül Mecid”) uczestniczył w I wojnie światowej, a po remoncie w latach 20. służył pod banderą Republiki Turcji do 1929 roku.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Torpedowce typu Hamidiye[a] zostały zamówione przez Turcję we Włoszech w marcu 1901 roku[4]. Oba okręty zbudowane zostały w stoczni Ansaldo w Genui[1]. Stępki jednostek położono w 1901 roku i w tym samym roku zostały zwodowane[1][3].
| Okręt | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby | Los |
|---|---|---|---|---|---|
| „Hamidiye” | Ansaldo | 1901 | 1901 | 1902 | zatopiony 30 września 1911 |
| „Abdül Mecid” (od 1908 roku „Yunus”) | wycofany 1929 |
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Okręty były torpedowcami z kadłubem wykonanym ze stali[1]. Długość całkowita wynosiła 50,6 metra (47,8 metra między pionami) szerokość 5,6 metra i zanurzenie 1,2 metra[1][2]. Wyporność normalna wynosiła 145 ton[1][3]. Jednostki napędzane były przez dwie pionowe trzycylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania Ansaldo o łącznej mocy 2400 KM, do których parę dostarczały trzy kotły typu Yarrow, także wyprodukowane w macierzystej stoczni[1][2][b]. Prędkość maksymalna napędzanych dwiema śrubami okrętów wynosiła 26 węzłów[1][2][c]. Zapas węgla wynosił 50 ton[1][3].
Na uzbrojenie artyleryjskie jednostek składało się pojedyncze działko kalibru 37 mm QF L/20 Hotchkiss z zapasem 250 nabojów[1][2][d]. Broń torpedową stanowiły dwie pojedyncze wyrzutnie kalibru 450 mm z łącznym zapasem czterech torped[1][2][e].
Załoga pojedynczego okrętu składała się z 4 oficerów i 26 podoficerów i marynarzy[1][2][f].
Służba[edytuj | edytuj kod]
„Hamidiye” i „Abdül Mecid” zostały wcielone w skład marynarki wojennej Imperium Osmańskiego w 1902 roku w Stambule[1][2]. W maju 1908 roku nazwę „Abdüla Mecida” zmieniono na „Yunus”[1][2]. Podczas wojny włosko-tureckiej „Hamidiye” został 30 września 1911 roku zatopiony przez niszczyciele „Artigliere” i „Corazziere”, a „Yunus” stacjonował w Izmirze (także podczas kolejnego konfliktu, I wojny bałkańskiej)[2][5]. W trakcie I wojny światowej „Yunus” początkowo zajmował się zwalczaniem okrętów podwodnych na Morzu Marmara, a w 1916 roku został przystosowany do wykonywania zadań trałowych[6]. 1 marca 1918 roku w pobliżu portu Tekirdağ „Yunus” zderzył się z torpedowcem „Draç”, a w październiku okręt odstawiono do rezerwy[1]. Od lutego 1919 roku do 1920 roku „Yunus” służył jako jednostka patrolowa do zwalczania przemytu[1][2]. W latach 1923–1924 jednostka przeszła remont w Deniz Fabrikaları w Stambule i w 1926 roku podjęła czynną służbę jako okręt łącznikowy[1][2]. „Yunus” został wycofany ze składu floty w 1929 roku i złomowany w 1935 roku[1][2].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zwane również typem Abdül Mecid[3].
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że parę dostarczały dwa kotły lokomotywowe.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że prędkość maksymalna wynosiła 27 węzłów.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że okręty były uzbrojone w dwa działka rewolwerowe Hotchkiss.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że okręty miały wyrzutnie torped kalibru 356 mm.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392 podają, że załoga pojedynczego okrętu liczyła 20 osób.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 155.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Gogin 2024 ↓.
- ↑ a b c d Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 392.
- ↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 11, 155.
- ↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 20, 155, 194.
- ↑ Langensiepen i Güleryüz 1995 ↓, s. 36, 51.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: HAMİDİYE torpedo boats (1902). Navypedia. [dostęp 2024-03-22]. (ang.).
- Bernd Langensiepen, Ahmet Güleryüz: The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-659-0.
