Trichlorofluorometan

Trichlorofluorometan
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	trichlorofluorometan
	Inne nazwy i oznaczenia
	R-11, freon-11, CFC-11
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CCl3F
Masa molowa	137,36 g/mol
Wygląd	bezbarwna ciecz
	Identyfikacja
Numer CAS	75-69-4
PubChem	6389
SMILES
	C(Cl)(Cl)(Cl)F
InChI
	InChI=1S/CCl3F/c2-1(3,4)5
	InChIKey
	CYRMSUTZVYGINF-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	1,4879 g/cm³ (20 °C); ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	1,1 g/kg (20 °C)
Temperatura topnienia	−110,44 °C
Temperatura wrzenia	23,7 °C (1013 hPa)
Punkt krytyczny	198 °C; 4,40 MPa; 248,0 cm³/mol ≈ 0,554 g/cm³
logP	2,53
Lepkość	0,740 mPa·s (−25 °C, 1013 hPa); 0,539 mPa·s (0 °C, 1013 hPa); 0,421 mPa·s (25 °C, 1013 hPa)
Budowa
Moment dipolowy	0,46 ± 0,02 D
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-01-08]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Uwaga
Zwroty H	H312, H420
Zwroty P	P273, P280, P501
Temperatura zapłonu	niepalny
Numer RTECS	TB6125000
	Podobne związki
Podobne związki	metan, CFC-12, chloroform, tetrachlorometan
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trichlorofluorometan, CFC-11, freon-11 – organiczny związek chemiczny z grupy freonów. Jest to związek złożony z atomu węgla połączonego z trzema atomami chloru i jednym atomem fluoru. Budową przypomina metan, lecz jego atomy wodoru są podstawione atomami halogenów.

Zastosowania[edytuj | edytuj kod]

Był pierwszym szeroko stosowanym czynnikiem chłodzącym. Z powodu względnie wysokiej temperatury wrzenia może być stosowany w systemach o niskim ciśnieniu operacyjnym co umożliwiło projektowanie mniej skomplikowanych systemów chłodzących niż dla czynników R-12 lub R-22.

Szkodliwość[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na dużą zawartość chloru i łatwość, z jaką atom chloru może zostać oderwany pod wpływem działania promieni UV, R-11 ma wysoki współczynnik ODP, czyli potencjał niszczenia warstwy ozonowej. Związek ten posłużył jako wzorzec skali ODP (o wartości 1.0). Produkcja R-11 w Stanach Zjednoczonych zakończyła się w 1995 roku^{[potrzebny przypis]}. Od 1 stycznia 1996 roku w Polsce obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu R-11 i towarów zawierających ten czynnik^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Haynes 2016 ↓, s. 5-176.
↑ ^a ^b ^c ^d Haynes 2016 ↓, s. 3-520.
↑ ^a ^b ^c Haynes 2016 ↓, s. 6-81.
↑ ^a ^b ^c Haynes 2016 ↓, s. 6-247.
↑ Haynes 2016 ↓, s. 9-66.
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1995 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia czasowych ograniczeń obrotu towarowego z zagranicą substancjami zubożającymi warstwę ozonową i towarami zawierającymi te substancje, Dz.U. z 1995 r. nr 151, poz. 745 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[CITEREFHaynes2016'''5'''-176-1] Haynes 2016 ↓, s. 5-176.

[CITEREFHaynes2016'''3'''-520-2] Haynes 2016 ↓, s. 3-520.

[CITEREFHaynes2016'''6'''-81-3] Haynes 2016 ↓, s. 6-81.

[CITEREFHaynes2016'''6'''-247-4] Haynes 2016 ↓, s. 6-247.

[CITEREFHaynes2016'''9'''-66-5] Haynes 2016 ↓, s. 9-66.

[6] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1995 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia czasowych ograniczeń obrotu towarowego z zagranicą substancjami zubożającymi warstwę ozonową i towarami zawierającymi te substancje, Dz.U. z 1995 r. nr 151, poz. 745 .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]