Ulica Franciszkańska w Sanoku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Franciszkańska
Śródmieście
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Długość

100 m

Przebieg
0 ul. 3 Maja
0 ul. Rynek (łącznik w lewo) i Schody Franciszkańskie (w prawo)
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Franciszkańska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Franciszkańska”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Franciszkańska”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Franciszkańska”
Ziemia49°33′37,9″N 22°12′22,2″E/49,560528 22,206167

Ulica Franciszkańska w Sanoku – ulica w dzielnicy Śródmieście miasta Sanoka[1].

Nazwa ulicy Franciszkańskiej została nadana w toku dokonywanych zmian nazw ulic w Sanoku w 1913 i przyznana drodze biegnącej od ul. 3 Maja w dół schodami do ulicy Andrzeja Potockiego[2] (Alojzy Zielecki podał, że nazwa ulicy Franciszkańskiej została nadana podczas zbiorowej decyzji Rady Miejskiej w Sanoku w 1867[3]. Wcześniej ten odcinek był określany jako przecznica od ul. 3 maja[4]. Na przełomie XIX/XX wieku ulica została poszerzona[5].

W okresie PRL istniała ul. Bojowników o Wolność i Demokrację, a w 1989 została przywrócona nazwa ulicy Franciszkańskiej[6].

Ulicę Franciszkańska (oraz uliczkę łączącą ją z Rynkiem) wzmiankował Stefan Stefański opisując zwiedzanie Sanoka na kartach swojego wielokrotnie wznawianego przewodnika turystycznego[7].

Zabudowa ulicy[edytuj | edytuj kod]

  • Kamienica pod numerem 2. Przed 1939 mieściła się w nim siedziba ukraińskiej organizacji „Narodna Torhowla” (także jako „Russki Torgowy Dom”[8] – kamienica narożna pod adresem ulicy 3 Maja 3 także mieściła tę organizację do 1944[9]), a po zakończeniu II wojny światowej w 1945 pomieszczenia piętrowe zostały przekazane do użytkowania na rzecz koła sanockiego Związku byłych Więźniów Ideowo-Politycznych z czasów wojny z lat 1939-1945 (po przemianowano o 1947 Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, a od 1949 Związku Bojowników o Wolność i Demokrację)[10]. Około 1952 ZBoWiD usuniąto z pomieszczeń, a lokal zajmowała Liga Przyjaciół Żołnierza[11].
  • Kamienica pod numerem 3. Na przełomie lat 60./70. pod numerem 3 ulicy ZBoWiD działały Przedsiębiorstwo Budownictwa Komunalnego w Sanoku oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane w Sanoku[12]. W 1972 obiekt pod tym numerem ulicy, stanowiący murowany dom z przełomu XVIII/XIX wieku, przebudowywany XIX/XX w., został włączony do uaktualnionego wówczas rejestru zabytków Sanoka[13]. Budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[14].
  • Kamienica pod numerem 4. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[14]. Na pierwszym piętrze lokal objął sanocki oddział Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej[15].
  • Synagoga Jad Charuzim, pod numerem 5. Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[16].
  • Klasztor Franciszkanów, pod numerem 7. Zespół klasztorny (kościół, klasztor i ogrodzenie) został wpisany do wojewódzkiego (1968)[17] oraz do gminnego rejestru zabytków Sanoka[14].
    • Na przełomie lat 60./70. pod numerem 7 ulicy ZBoWid działała Spółdzielnia Inwalidów „Spójnia”[18].
  • Od południowo-wschodniego krańca ulicy odchodzą Schody Franciszkańskie (gotowe w 1905[19]) do ulicy Podgórze.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. O dzielnicy. sanoksrodmiescie.pl. [dostęp 2015-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-16)].
  2. Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 36, s. 2, 31 sierpnia 1913. 
  3. Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 377.
  4. Kronika. Sanockie „szyldy”. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 29, s. 2, 9 lipca 1911. 
  5. Alojzy Zielecki, Rozwój przestrzenny miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 395.
  6. Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13, s. 4, 1–10 maja 1989. 
  7. Stefan Stefański: Sanok i okolice. Warszawa: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1958, s. 19. Stefan Stefański: Sanok i okolice. Warszawa: Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Sanoku / Sport i Turystyka, 1963, s. 27. Stefan Stefański: Sanok i okolice. Przewodnik turystyczny. Warszawa: Zarząd Oddziału PTTK w Sanoku, 1991, s. 42.
  8. Ogłoszenie. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 14, s. 4, 2 kwietnia 1911. 
  9. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. O balkonikach sanockich kamieniczek. „Tygodnik Sanocki”. Nr 17-18, s. 6, 30 kwietnia 1996. 
  10. Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 5-6, 7, 11-12.
  11. Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 41.
  12. Ogłoszenie. „Nowiny”. Nr 14, s. 4, 15 stycznia 1970. 
  13. Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 92, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  14. a b c Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].
  15. Joanna Kozimor. Nowy prezes, nowy duch. „Tygodnik Sanocki”. Nr 33, s. 14, 20 sierpnia 2010. 
  16. Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 4. [dostęp 2016-10-20].
  17. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 144 [dostęp 2016-10-20].
  18. Ogłoszenie. „Nowiny”. Nr 29, s. 4, 30 stycznia 1970. 
  19. Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 87, s. 3, 27 sierpnia 1905.